พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ | อรรถ Sort descending | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
กฏ |
กฏติ. |
ภู (อ) | ||
กมุ |
ถ้ามีอุปสัค เช่น ป ปรา เป็นต้น จะมีอรรถต่างๆ กัน |
ปกฺกมติ ย่อมหลีกไป. |
ภู (อ) | |
มุจิ |
กกฺกนสาเฐเย จาเค จ บด; โอ้อวด; สละ, แบ่งปัน |
มุญฺจติ. อุทาหรณ์นี้สำเร็จจาก มุจิ ธาตุดังนั้น ในคัมภีร์โลกียะจึงไม่กล่าวว่าเป็น รุธาทิคณิกะ. |
ภู (อ) | |
กฑฺฑ |
กกฺกเส กระด้าง |
กฑฺฑติ. ปทุมนาฬํ. |
ภู (อ) | |
จป |
กกฺเก บด |
จเปติ, จปยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
กขิ |
กงฺขายํ สงสัย, เคลือบแคลง, กินแหนง |
กงฺขติ กงฺขา กงฺขยนา กงฺขายิตฺตํ
|
ภู (อ) [ธป] |
|
ขฏ |
กงฺขเน ปรารถนา |
ภู (อ) | ||
เมข |
กฏิวิจิตฺตมฺหิ ทำเอวให้วิจิตร |
เมขติ กฏิวิจิตฺตํ กโรติ เมขลํ ประคดเอว. |
ภู (อ) | |
ขิล |
กฐินตฺเต กระด้าง, แข็ง |
ขิลติ. |
ภู (อ), ทิว (ย) | |
กสฺส |
กฑฺฒฺยํ ลาก, ชักมา, ฉุดมา |
กสฺสติ, ปริกสฺสติ. มูลาย ปฏิกสฺเสยฺย. |
ภู (อ) | |
กณฺฑุ |
กณฺฑุ คัน; เกา |
กณฺฑวติ กณฺฑุวติ กณฺฑูวติ
* ในคิริมานนทสูตรแปลร้อยว่า กณฺฑุ บางคาบก็เป็นหิดด้าน.
|
ภู (อ) [ธป] |
|
กณฺฑุว |
กณฺฑุวเน คัน; เกา |
ดู กณฺฑุ |
ภู (อ) [ธป] |
|
กณฺฑูว |
กณฺฑูวเน คัน; เกา |
ดู กณฺฑุ |
ภู (อ) [ธป] |
|
สาล |
กตฺถเน สรรเสริญ |
สาลเต คุณินํ คุณี. |
ภู (อ) | |
สีภ |
กตฺถเน สรรเสริญ |
สีภเต. |
ภู (อ) | |
สิลาฆ |
กตฺเถ กตฺถเน สรรเสริญ หรือโอ้อวด; ยกย่อง |
สิลาฆติ. |
ภู (อ) | |
ขา |
กถนปากเฏสุ กล่าว; ปรากฏ, ประจักษ์แจ้ง |
ขาติ, สงฺขาติ, ปจฺจกฺขาติ. ขายติ, ขฺยายติ. สงฺขายติ. |
ภู (อ) | |
ขฺยา |
กถนปากเฏสุ กล่าว; ปรากฏ, ประจักษ์แจ้ง |
ขาติ, สงฺขาติ, ปจฺจกฺขาติ. ขายติ, ขฺยายติ. สงฺขายติ. |
ภู (อ) | |
ภาส |
กถาชุเต พูด; สว่าง, รุ่งเรือง |
ภาสติ. |
ภู (อ) | |
สํส |
กถาโถมนหึสเน กล่าว; สรรเสริญ; เบียดเบียน |
สํสติ, ปสํสติ. |
ภู (อ) |