พจนานุกรมธาตุ

อลฺลติ พนฺธตีติ อลฺลํ ความผูกพัน.

สตฺเต อวติ รกฺขตีติ อวนี, มหี แม่น้ำ ตถา อวนฺติชนปโท, ตถา อพฺภํ เมโฆ. 
ปุตฺตํ อวติ รกฺขตีติ อาวุโก บิดาผู้รักษาบุตร.

อวติ อวตํ อวินิ

• อวตํ  อา. พุทฺโธ มมวตํ พระพุทธเจ้าจงรักษาข้าพเจ้า (มํ+อวตํ) - ส.
• อวินิ อิ. ภูมิ, แผ่นดิน 'รักษาสัตว์' [อว ยุ ปจฺ - สูจิ].

อตฺถิ, สนฺติ, อสิ, อตฺถ, อสฺมิ, อสฺม, อมฺหิ, อมฺห. 
สนฺโต, สมาโน. 
อสิยติ ขิปิยตีติ อสนิ, กุลิสํ สายฟ้า. 
อสติ วิสชฺเชตีติ อจฺฉรา นางอัปสร, เวลาสั้นชั่วดีดนิ้ว. 
อสิยิตฺถ ขิปิยิตฺถาติ อสุโร อสูร, ยักษ์. 
อสติ ขิปตีติ อสฺโส, หโย ม้า. 
อสติ ภกฺขตีติ อสโก ผู้กิน. 
อสิยเต ภกฺขิยเตติ อสิตํ, อสนํ, อนฺนํ อาหาร, ข้าว.

อสฺนุเต. อาเทส ณ เป็น น

วุตฺตานํ ผลํ อสฺนาติ. อสติ. 
อโส อาหารที่บุคคลพึงกิน, การกิน.

อสติ

อสฺนาติ อสฺนาถ อสนํ กมฺม-อสียติ

• อสฺนาติ อสฺนาถ  
  อา. วุตฺตานํ ผลมสฺนาติ (เขา) บริโภคผล (เมล็ด) ของพืช ท. ที่หว่านแล้ว. 
  อสฺนาถ ขาทถ ปิวถ เชิญ (ท่าน ท.) บริโภค เคี้ยวกิน และดื่ม - ส.
• อสนํ =อาหาโร อาหาร, เครื่องบริโภค. วิ. อสียติ ภุญฺชิยเตติ อสนํ - ส.

อุสุํ อสฺสติ ขิปตีติ อิสฺสาโส, ธนุคฺคโห นายขมังธนู, ช่างศร. 
นิรสฺสตี อาทิยตี จ ธมฺมํ.

อสุณาตีติ อสฺสุ น้ำตา.

อสฺสติ นิรสฺสติ อิสฺสาโส

• นิรสฺสติ ก. สละ, ละ, ทิ้ง '=ฉฑฺเฑติ' [นิ+ร+อสฺสติ]  
  อา. นิรสฺสติ อาทิยติ จ ธมฺมํ - ส.
• อิสฺสาโส น. '=ธนุคฺคโห' คนยิงธนู. 
  วิ. อุสุํ อสฺสติ ขิปตีติ อิสฺสาโส -

อสุณาติ อสฺสุ

• อสฺสุ น้ำตา, 'ไหล.'

อาห อาหุ อาหํสุ

ธาตุนี้ ได้จากสํสกฤต สำหรับทำตัว อาห อาหุ อาหํสุ 
ใน ปโรกฺขา วิภัตติเดียวเท่านั้น  

ดูบาลีไวยากรณ์พิเศษของผู้แต่ง เล่ม 3 อาขยาต ข้อ 26.

อํหติ คจฺฉตีติ อหิ, นิปฺปาโท งู.

อํหยติ, อํหยเต.

อหติ อหิ

• อหิ งู. 'นิปฺปาโท สมาโน อหติ'  - ส.

อฬติ วาโฬ

• วาโฬ น. เนื้อร้าย มี เสือ เป็นอาทิ; งู. 
  ค. หยาบคาย, ร้าย, ทารุณ (อ 934).

อาคเมติ อาคมยติ  สมุทาคเมติ สมุทาคมนํ  อาคมนํ อาคเมนฺโต  อาคมยมาโน

ธาตุนี้ คือ อา บุพ. คมุ ธาตุ และเป็น สุทฺธกตฺตุ ในหมวดนี้ - ส.

• สมุทาคเมติ ก. เป็นไปอยู่, เป็นไปพร้อม, '=สมฺปวตฺตติ' 
  อา. กามาวจรธมฺเม นิสฺสาย รูปารูปธมฺโม สมุทาคเมติ  รูปธรรม อรูปธรรม อาศัยกามาวจรธรรม ท. เป็นไปอยู่ - ส. [สํ+อุ+ท+อาคมุ]
• สมุทาคมนํ กน. ความเป็นไป, ความเป็นอยู่, ความมีอยู่.