พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ | อรรถ | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
รูป |
รูปกรเณ ทำเลียนแบบ, ทำของปลอม |
รูเปติ ปติมํ สปฺปี. ถ้ามี นิ บทหน้า สรูปสฺส อุตฺติยํ กล่าวสรุป เช่น |
จุร (เณ ณย) | |
รเค |
สงฺกายํ สงสัย |
รคยติ, รคติ วา. |
ภู (อ) | |
ลก |
สาทปตฺตีสุ เพลิดเพลินใจ; ถึง |
ลาเกติ โมทนํ พาลโก. |
จุร (เณ ณย) | |
ลกฺข |
ทสฺสนงฺกเน เห็น; ทำเครื่องหมาย |
ลกฺเขติ, ลกฺขยติ. ถ้ามี สํปุพฺพ เป็นต้นเช่น สลฺลกฺขนา, อุปลกฺขนา, ปจฺจุลกฺขนา จะแปลง น เป็น ณ ไม่ได้. ส่วนในคัมภีร์โลกียะแปลง น เป็น ณ ทั้งหมด. |
จุร (เณ ณย) | |
ลข |
คตฺยํ ไป, ถึง, บรรลุ |
ลขติ คจฺฉติ วิวณฺณตฺตเมตายาติ ลาขา ครั่ง. |
ภู (อ) | |
ลขิ |
คตฺยํ ไป, ถึง, บรรลุ |
ลขติ คจฺฉติ วิวณฺณตฺตเมตายาติ ลาขา ครั่ง. |
ภู (อ) | |
ลค |
ลกตฺถเก สบายใจ |
อาคยติ, ลาคยเต. |
จุร (เณ ณย) | |
ลค |
สงฺเค เกี่ยวข้อง, ติดอยู่ |
ลคติ. |
ภู (อ) | |
ลคิ |
ขญฺชนคตีสุ ขาเขยก; ไป, ถึง |
ลงฺคติ. |
ภู (อ) | |
ลฆ |
สาทเน เพลิดเพลินใจ |
ลาฆยติ, ลาฆยเต. |
จุร (เณ ณย) | |
ลฆิ |
คตฺยโภชโสเส ไป, ถึง; อดอาหาร; แห้ง |
ลงฺฆติ ปวตฺตติ ลหุภาเวนาติ ลหุ เร็ว, พลัน. ลบนิคคหิตแล้วแปลง ฆ เป็น ห. |
ภู (อ) | |
ลฆิ |
ทิตฺติยํ สว่าง, รุ่งเรือง |
ลงฺเฆติ, ลงฺฆยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
ลฆิ |
อุลฺลงฺเฆ กระโดด, เหาะ, เหิน, ลอยไป |
ลงฺฆติ, อุลฺลงฺฆติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
ลฉ |
ลกฺขเณ ทำเครื่องหมาย |
ลฉติ, ลญฺฉติ. |
ภู (อ) | |
ลฉิ |
ลกฺขเณ ทำเครื่องหมาย |
ลฉติ, ลญฺฉติ. |
ภู (อ) | |
ลช |
ภสฺสลชฺชเน พูด, ละลาย |
ลชติ. |
ภู (อ) | |
ลช |
อจฺฉาทนทิตฺตีสุ ปกปิด; สว่าง, รุ่งเรือง |
ลชยติ, ลาชยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
ลชิ |
ทิตฺติทานสมตฺถหึสานิเกตเนสุ สว่าง; ให้; สามารถ; เบียดเบียน; อยู่ |
ลญฺชยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
ลชิ |
ภสฺสเน จ สว่าง, รุ่งเรือง |
ลญฺชติ, ลญฺเชติ ปกาเสติ สุตฺตตฺถนฺติ ลญฺชโก. |
ภู (อ) | |
ลชฺชี |
ลชฺชายํ ละอาย |
ลชฺชติ. |
ภู (อ) |