พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ Sort descending | อรรถ | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
สฑิ |
รุชายํ เจ็บไข้, เจ็บปวด |
สณฺฑติ สณฺโฑ
|
ภู (อ) [ธป] |
|
สฑิ |
คุมฺพตฺถรุชฺชเน อรรถว่าประชุม; เสียดแทง |
สณฺฑติ. |
ภู (อ) | |
สณ |
อพฺยตฺตสทฺเท ร้อง, ดัง |
สณติ
* ตัวอย่างนี้มาในสคาถวรรค 25/10, 259 เป็นต้น คาถาเต็มว่า |
ภู (อ) [ธป] |
|
สณ |
ทาเน ให้, ให้ทาน |
สณติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
สณ |
ทาเน ให้, ให้ทาน |
สเณติ สณยติ |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
สณ |
ทาเน ให้ |
สณติ. สเณติ, สนยติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
สณ |
อพฺยตฺตสทฺเท พูดไม่ชัด |
สณติ. |
ภู (อ) | |
สต |
สาตจฺเจ ต่อเนื่อง |
สตตีติ สตตํ. |
ภู (อ) | |
สตฺต |
คติยํ ไป, ถึง, เป็นไป |
สตฺเตติ สตฺตยติ |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
สตฺต |
คตฺยาตงฺกสมฺพนฺธสนฺตเต ไป; ขัดสน; ผูก; ขยาย |
สตฺเตติ, สตฺตยตีติ สตฺโต ชโน คจฺฉติ ทุกฺเขน ชีวติ สมฺพนฺธติ วิตฺถาเรติ วาตฺยตฺโถ. |
จุร (เณ ณย) | |
สถ |
เสถิลฺเล หย่อน, ไม่ตึง |
สถติ สถโล-สิถิโล
* โดยทั่วไปเป็น สิถิโล แต่ ส. ตรงนี้ว่า สิฐิโลติปิ ปาลิ ทิสฺสติ. ตทา ฐิกาโร มุทฺธโช คเหตพฺโพ. หมายความว่า เป็น สิฐิโล ก็มี. |
ภู (อ) [ธป] |
|
สถ |
ทุพฺพลฺเย ทรพล, อ่อน, เพลีย |
สเถติ สถยติ |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
สถ |
พนฺธเน ผูก, พัน, จำจอง |
สเถติ สถยติ |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
สถ |
ปติหสฺสนทุพฺพลฺยยตเน ให้หัวเราะเนืองๆ; มีกำลังน้อย; พยายาม |
สาถยติ สุสุํ โลโก, ปุนปฺปุนํ หสฺสตีติ อตฺโถ. |
จุร (เณ ณย) | |
สถ |
โมกฺขพนฺธนหึสเน หลุดพ้น; ผูก; เบียดเบียน |
สถติ. สเถติ, สาถยติ ปฏฺฐิตุํ สิสฺโส. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
สถิ |
เสถิเลฺย เบา, บาง |
สนฺถเต วตฺถํ. |
ภู (อ) | |
สท |
วิสรณ; อาทาน; คมน; อวสาทเน แผ่, สร้าน; ถือยืด; ไป; ให้จมลง, ให้ตกต่ำ |
คำไข อวสาทน นั้น ไม่ใช่ธรรมดานัก ข้าพเจ้าเข้าใจว่า อว+สิท ธาตุ เป็นการิตของ โอสีทน ความจมลง |
ภู (อ) [ธป] |
|
สท |
สาทเน ยินดี, ชอบใจ, เพลิดเพลิน |
สทติ อสฺสาโท
|
ภู (อ) [ธป] |
|
สท |
อสฺสาทเน ยินดี, ชอบใจ, เพลิดเพลิน |
สาเทติ สาทยติ อสฺสาเทติ อสฺสาโท อสฺสาทนํ
|
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
สท |
เฉเท ตัด |
สาเทติ, สาทยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
สท |
นิ บทหน้า นิสีทเน นั่ง |
นิสีทติ. |
ภู (อ) | |
สท |
ป บทหน้า นิมฺมเล ไม่มีมลทิน, หมดจด |
ปสีทติ. |
ภู (อ) | |
สท |
วิสารทปาตหึสนปีติสุ ว้าเหว่ใจ; ตกไป, ให้ตกไป; เบียดเบียน; ยินดี |
สีทติ, สทเต. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
สท |
สาทคเต ลิ้มรสอันอร่อย; ไป, ถึง, บรรลุ |
สาเทติ, สาทยติ, |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
สท |
อุป, อา บทหน้า นิกเฏ ใกล้ชิด |
อุปสีทติ. |
ภู (อ) |