พจนานุกรมธาตุ

อมยติ กาลนฺตรํ อมตฺตํ ถ้วยใส่อาหาร. 
อมิยติ คมิยตีติ อมฺโพ ต้นมะม่วง. 
อมติ ปวตฺตตีติ อมฺหํ หิน. 
อมติ ปีเฬตีติ อามโย แผล. 
จกฺขุนา อมติ รุชฺชตีติ อนฺโธ. 
อมิยเต ภชิยเตติ อมฺมา มารดา. 
อมติ ภุญฺชติ เอตฺถาติ อมตฺตํ ถ้วยใส่อาหาร.

อมฺพติ อมฺพิยติ วา สทฺทํ กโรตีติ อมฺพุ น้ำ. 
อมฺพติ รกฺขตีติ อมฺพา มารดา. 
อมฺพยเต เสฺนเหน อุปคมฺยเตติ อมฺพา, อมฺพโก บิดา. 
อมฺพติ สีฆํ คจฺฉตีติ อมฺพํ นัยน์ตา.

อยติ กมฺมารกิจฺเจสุ อุปโยคํ คจฺฉตีติ อโย เหล็ก. 
อยนฺติ ปวตฺตนฺติ สตฺตา เอเตนาติ อายุ. 
สมํ สห วา อวยวานํ อยนํ ปวตฺติ สมโย, สมวาโย การประชุม.

อรติ ตํ ตํ สตฺตกิจฺจํ ปวตฺเตตีติ อุตุ ฤดู. อรโต ตุ ตมฺหิ อรสฺสุ, 
อริยเต คมิยเตติ อตฺถํ นิพพานํ. อริยเต ญายเตตฺยาทินา อตฺโถ ความหมาย. 
อรนฺติ คจฺฉนฺติ เอตฺถาติ อทฺธา หนทาง, กาลนาน. 
อรติ นสฺสตีติ อตฺโถ ความพินาศ.

อรเหติ, อรหยติ อรหติ ภิกฺขุ ภิกฺขิตุํ. 
กลํ นารหนฺติ โสฬสึ, 
อรหิยเตติ อรหา, อรหํ ผู้อันเขาบูชา.

อลติ อลํ ภูสนํ กโรติ เอเตนาติ อลงฺกโร. 
อลงฺกโต. 
อลติ พนฺธติ เอเตนาติ อลิกํ ความเหลาะแหละ. 
อลติ ปาปกรเณ สมตฺเถตีติ อลโส คนถนัดทำชั่ว, เกียจคร้าน.

อลฺลติ พนฺธตีติ อลฺลํ ความผูกพัน.

สตฺเต อวติ รกฺขตีติ อวนี, มหี แม่น้ำ ตถา อวนฺติชนปโท, ตถา อพฺภํ เมโฆ. 
ปุตฺตํ อวติ รกฺขตีติ อาวุโก บิดาผู้รักษาบุตร.

อตฺถิ, สนฺติ, อสิ, อตฺถ, อสฺมิ, อสฺม, อมฺหิ, อมฺห. 
สนฺโต, สมาโน. 
อสิยติ ขิปิยตีติ อสนิ, กุลิสํ สายฟ้า. 
อสติ วิสชฺเชตีติ อจฺฉรา นางอัปสร, เวลาสั้นชั่วดีดนิ้ว. 
อสิยิตฺถ ขิปิยิตฺถาติ อสุโร อสูร, ยักษ์. 
อสติ ขิปตีติ อสฺโส, หโย ม้า. 
อสติ ภกฺขตีติ อสโก ผู้กิน. 
อสิยเต ภกฺขิยเตติ อสิตํ, อสนํ, อนฺนํ อาหาร, ข้าว.

อสฺนุเต. อาเทส ณ เป็น น

วุตฺตานํ ผลํ อสฺนาติ. อสติ. 
อโส อาหารที่บุคคลพึงกิน, การกิน.

อุสุํ อสฺสติ ขิปตีติ อิสฺสาโส, ธนุคฺคโห นายขมังธนู, ช่างศร. 
นิรสฺสตี อาทิยตี จ ธมฺมํ.

อสุณาตีติ อสฺสุ น้ำตา.

อํหติ คจฺฉตีติ อหิ, นิปฺปาโท งู.

อํหยติ, อํหยเต.

อาณาเปติ. 
อาณาปนํ, อาณา อำนาจ, คำสั่ง. 

อุทาหรณ์ว่า อาณาเปติ มีมติเป็น 2 คือ 
มติของธาตวัตถะ ว่าเป็น เหตุกัตตุ ภูวาทิรูป ส่วนที่เป็นสุทธกัตตุ จุราทิรูปนั้นยังไม่พบ และ มติของสัททนีติ ว่า อาป ธาตุนี้แท้จริงก็คือ อา+ญา และรูป อาณาเปติ นี้ก็คือ เหตุกัตตุรูปของ ญา ธาตุ นั่นเอง.

อาปติ, พฺยาปติ, 
อาปุณาติ, อาปยติ. 
อาโป น้ำ.

อาเปตีติ อาโป น้ำ

อาวติ. 
อาวิยเต ขญฺญเตติ อาวาโฏ, กาสุ หลุม.