พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ | อรรถ | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
คุณ |
อามนฺตเน ร้องเรียก, เชื้อเชิญ, ปรึกษา |
คุณเยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
คุท |
กีฬายํ เล่น |
โคทติ. |
ภู (อ) | |
คุธ |
โรสเน โกรธ |
คุตฺนาติ. |
กี (นา) | |
คุธ |
เวฐเน พัน, รัด |
โคธเต, คุธติ ปริเวฏฺฐตีติ โคธุโม ข้าวสาลี. |
ภู (อ), ทิว (ย) | |
คุป |
โคปนินฺทาสุ คุ้มครอง, รักษา; นินทา, ติเตียน |
โคปติ, |
ภู (อ) | |
คุป |
ทิตฺติยํ สว่าง, รุ่งเรือง |
โคเปติ, โคปยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
คุป |
พฺยากุเล ยุ่งยาก |
โคปิยตีติ คุจฺโฉ, ถวโก กอ, ช่อ. |
ทิว (ย) | |
คุปฺผ |
คนฺถเน แต่ง, เรียบเรียง, ร้อยกรอง |
คุปฺผติ มาลํ มาลิโก. คุปฺ ผิโต, |
ภู (อ) | |
คุผิ |
คนฺถเน แต่ง, เรียบเรียง, ร้อยกรอง |
คุปฺผติ มาลํ มาลิโก. คุปฺ ผิโต, |
ภู (อ) | |
คุพฺพ |
อุยฺยเม พยายาม |
ภู (อ) | ||
คุมฺพ |
ปิณฺฑีกเร ทำก้อน, ทำกอง |
คุมฺพติ. |
ภู (อ) | |
คุร |
หึสาคตฺยํ เบียดเบียน; ไป. |
คุยฺยเต. |
ทิว (ย) | |
คุหู |
สํวรเณ สำรวม, ปกปิด, ปิดบัง, ซ่อนเร้น |
คุหติ, นิคฺคุหติ. |
ภู (อ) | |
คุฬ |
รกฺขาพฺยาฆาตโมกฺขนปริวตฺเตสุ รักษา; ทำลาย; ปลดปล่อย; เปลี่ยนแปลง |
คุฬติ. |
ภู (อ) | |
คู |
วจฺจจาเค ถ่ายอุจจาระ |
คุวติ. |
ภู (อ) | |
คเวส |
มคฺคเน แสวงหา, เสาะหา |
คเวสติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
ฆคฺฆ |
หาเส หัวเราะ |
ภู (อ) | ||
ฆฏ |
เจตายํ เพิ่มพูน |
ฆเฏติ, ฆฏยติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
ฆฏ |
หึสนทิตฺตีสุ เบียดเบียน; สว่าง, รุ่งเรือง |
ฆเฏติ, ฆฏยติ. ฆฏ ธาตุนี้ ถ้ามีอุปสัคนำหน้า มีอรรถว่า “เปิด, ผลัก, ดัน” เช่น อุคฺฆเฏติ ทฺวารํ. กสิณุคฺฆาฏิมากาสํ. ปุคฺคโล อุคฺฆฏิตญฺญู. |
จุร (เณ ณย) | |
ฆฏิ |
ชุเต สว่าง, รุ่งเรือง |
ฆณฺเฏติ, ฆณฺฏยติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) |