พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ Sort descending | อรรถ | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
ลุฏิ |
เถยฺยาวมญฺญเน ลัก, ขโมย; นึกดูหมิ่น |
ลุณฺฏติ. ลุณฺฏโก. ลุณฺเฏติ, ลุณฺฏยติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
ลุฐ |
อุปฆาเต ฆ่า, ประหาร, ประทุษร้าย |
โลฐติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุฐ |
ปฏิฆาเต กระทบเฉพาะ, ประหาร |
โลฐติ * [ลุฐ ธาตุนี้] ทาง สํ. มี สุฐฺ ปฺรติมาเต หมวด ภู. to oppose, to roll. น่าจะเป็นธาตุนี้ที่มีใช้ในอรรถถาสมนฺตปาสาทิกา ภาค 1/375 ว่า มูลานิ ฉินฺทโตว ลุถิตฺวา กุมฺภี นินฺนฏฺฐานํ คตา. ฏีกาสารตฺถทีปนี ภาค 2/193 แก้ว่า ลุถิตฺวาติ ปริวตฺเตตฺวา. ฐ เป็น ถ เช่น ปฐวี กับ ปถวี. |
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุฐ |
สงฺกิเลเส เศร้าหมอง, เปรอะเปื้อน |
โลฐติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุฐ |
เถยฺเย ลัก, ขโมย |
โลฐยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
ลุฐ |
เวลฺลปตเน หมุนไป; ตกไป |
โลฐติ, |
ภู (อ) | |
ลุฐิ |
คติปฏิฆาเต; อาลสิเย จ กำจัดความไป, หยุด, ชะงัก; เกียจคร้าน |
ลุณฺฐติ ลุณฺโฐ |
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุฐิ |
คติยํ ไป, ถึง, เป็นไป |
ลุณฺฐติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุฐิ |
อาลสฺยคติเถยฺเยสุ เกียจคร้าน; ไป, ถึง, บรรลุ; ลัก, ขโมย |
ลุณฺฐติ. |
ภู (อ) | |
ลุณฺฑ |
เถยฺเย ลัก, ขโมย |
ลุณฺฑยติ, ลุณฺฑยเต. |
จุร (เณ ณย) | |
ลุถ |
หึสา; สงฺกิเลเสสุ เบียดเบียน; เศร้าหมอง, เปรอะ, สกปรก |
ลุนฺถติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุถิ |
หึสาสํกิเลเส เบียดเบียน; เศร้าหมอง, เดือดร้อน |
ลุนฺถติ. |
ภู (อ) | |
ลุป |
เฉเท; วินาเส ตัด, ขาด; วินาส |
รุธ (ํอ) [ธป] |
||
ลุป |
อจฺเฉทเน ปล้น, ชิง |
ลุมฺปติ วิลุมฺปโก วิลฺตฺโต วิโลโป |
รุธ (ํอ) [ธป] |
|
ลุป |
อทสฺสเน ไม่เห็น, ไม่ปรากฏ, หายไป, ลบเสีย |
ลุปฺปติ ลุปฺปนํ โลโป ลุตฺติ |
ทิว (ย) [ธป] |
|
ลุป |
วิลุมฺปเน แย่งชิง, ปล้น |
ลุมฺปติ, วิลุมฺปติ. |
รุธ (ํอ) | |
ลุป |
อทสฺสนากุลีภาเวสุ ไม่เห็น, ไม่ปรากฏ; รบกวน |
ลุปฺปติ. |
ทิว (ย) | |
ลุพิ |
อทฺทภาเว เปียก, ชุ่ม |
ลุมฺพติ ลุมฺพินิวนํ
|
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุพิ |
อทฺทเน (หึสายํ) ทำอันตราย |
ลุมฺเพติ ลุมฺพยติ |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
ลุพิ |
วเธ ฆ่า, เบียดเบียน |
ลุมฺพติ อตฺตนํ ปวิฏฺฐานํ ทรถํ หึสตีติ ลุมฺพินี, วนํ ป่า. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
ลุภ |
วิโมหเน ลุ่มหลง, เล้าโลม, ประโลม |
โลภติ ปโลภติ ปโลภนํ การิต-โลเภติ ปโลเภติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
ลุภ |
คิทฺธิยํ กำหนัด, อยากได้ |
ลุพฺภติ ลุพฺภนํ โลโภ โอลุพฺภิตฺวา โอลุพฺภ
* น่าจะเป็นว่า พิง, ยัน เช่นใน มธุปิณฺฑิกสูตร มัชฌิมนิกาย 12/220 ว่า ทณฺฑปาณิ สกฺโก … ทณฺฑโมลุพฺภ ปกฺกามิ … ทรงยันธารพระกรเสด็จหลีกไป |
ทิว (ย) [ธป] |
|
ลุภ |
คิทฺธิยํ ละโมบ, มักมาก, อยาก |
ลุพฺภตีติ โลโภ, |
ทิว (ย) | |
ลุภ |
วิโมเห หลง |
ลุภติ, โลภติ. |
ภู (อ) | |
ลุล |
วิมทฺทเน ย่ำยี |
โลลติ. |
ภู (อ) |