พจนานุกรมธาตุ

จายติ, 
อปจายติ. 
อปจายี ผู้มีความเคารพ. 
อปจายนํ, อปจายนา, อปจิติ ความเคารพ.

จิโนติ, จินุเต. แปลง ณ เป็น น. 
จิตํ กุสลํ. กุศลที่สร้างสมไว้. 
ปาการํ จิโนติ ก่อกำแพง. 
ปุญฺญํ จินาติ. 
ปารมิโย วิจินาติ, วิจินติ วา. 
โอจินาติ, โอจินติ. นิจฺฉยติ, วินิจฺฉยติ, วินิจฺฉนติ วินิจฺฉินาติ ย่อมตัดสิน. 
จยติ ย่อมสั่งสม. 
สมุจฺจิโนติ, จโย, สญฺจโย, สมุจฺจโย ความสั่งสม. 
จายยติ.

จิกฺขติ, อาจิกฺขติ, อพฺภาจิกฺขติ.

จิงฺคุเลติ. 
จิงฺคุลกํ กังหัน. 
จิงฺคุลโก ลูกเดือย. 
จิงฺคุลยิตฺวา ภูมิยํ ปตติ.

เจฏยติ. 
เจฏโก, เจฏิกา คนรับใช้.

เจฏติ.

เจเตติ, เจตยติ. 
เจตาปนํ การซื้อขาย. 
อญฺญํ เจตาเปตฺวา อญฺญํ เจตาเปยฺย. 
เจตนา, เจตยิตํ ความจงใจ. 
เจตาเปตีติ เจตาปโก.

จินฺเตตีติ จิตฺตํ. อารมณํ วิชานาตีติ อตฺโถ. 
จินฺตา, จินฺตนา, จินตนํ ความรู้, ความคิด. 
ลงการิตปัจจัย เป็น จินฺตาเปติ, จินฺตาปยติ.

เจตติ. 
ธาตุนี้เป็น อีการนฺตธาตุ ไม่ต้องลงนิคหิตอาคม

จิตฺเตติ, จิตฺตยติ. 
จิตฺตยติ ปติมํ โลโก. 
จิตฺตํ, วิจิตฺตํ, จิตฺรํ ความวิจิตร. 
จิตฺตกมฺมํ ลวดลาย, การวาดเขียน.

จินายติ, โอจินายติ. 
สพฺโพ ตํ ชโน โอจินายตุ. 
ธาตุนี้ไม่ลบที่สุดธาตุ

จินฺเตตีติ จิตฺตํ. อารมณํ วิชานาตีติ อตฺโถ. 
จินฺตา, จินฺตนา, จินตนํ ความรู้, ความคิด. 
ลงการิตปัจจัย เป็น จินฺตาเปติ, จินฺตาปยติ.

จิรุณาติ

จิลติ วตฺถํ โลโก. 
เจลํ, เจฬํ, เจฬกํ ผ้า, เสื้อผ้า. 
ธาติ เจลํว มกฺขิโต, เจลุกฺเขโป.

จิลฺลติ.

จิหนยติ, จิหหฺนยเต. 
จิหนํ, จิหฺนํ การทำเครื่องหมาย, รอย, ตรา

จียติ, จียเต.

จีวิยเต อาทิยเต ปริธิยเต วา อเนน วา กาโย สํวริยเต จีเวติ ทิพฺพตีติ วา จีวรํ. 
จีวยติ. 
วิเคราะห์อีกอย่างคือ จิรโต วรนฺติ วา จีวรํ. ในกัจจายนะเป็น จิธาตุ อีวรปัจจัย. ในคัมภีร์โลกียะเป็น จิธาตุ วรปัจจัย แล้วทีฆะ จิ เป็น จี.

จีวตีติ จีวรํ, ภิกฺขุ คณฺหาติ ปริทธาติ วาตฺยตฺโถ