การสร้างประโยคคำถามในภาษาบาลี

  1. ใช้นิบาตบอกความถาม  (ปุจฉนัตถนิบาต)
  2. ใช้ กึ ศัพท์ สัพพนาม (ที่แปลงเป็น ก)  และ กึ ศัพท์ที่ลงอัพยยปัจจัย
  3. ใช้ศัพท์ที่เนื่องด้วย กึ
  4. พูดขี้นเสียงสูงที่ท้ายประโยค 

 

1. ใช้นิบาตบอกความถาม  (ปุจฉนัตถนิบาต) วางไว้ต้นประโยค หรือตามที่เหมาะสม

ศัพท์คำแปลเทียบอังกฤษตัวอย่างประโยค
กึหรือ,
ทำไม/เพราะเหตุไร,
อย่างไร
Y/N Question,
Why,
How
  1. เป็นคำถามว่าใช่หรือไม่ แปลว่า ‘หรือ, ไหม’   (ตอบ ใช่/ไม่ใช่)
    กึ ปน เถโร อาคโต?   ก็ พระเถระ มาแล้ว หรือ?
  2. เป็นคำถามถึงเหตุผล แปลว่า ‘ทำไม, เพราะเหตุไร’   (=กสฺมา กึการณา)
    กึ ปาลิต ปมชฺชสิ?  ปาลิตะ ท่านประมาทอยู่ทำไม?
  3. เป็นคำถามถึงวิธีการ เป็นต้น แปลว่า ‘อย่างไร’ (=กถํ)
    เต อตฺตโน ปุราณจีวรานิ กึ กริสฺสนฺติ?   พวกเขา จักทำจีวรเก่าของตน อย่างไร?
    ตํ กึ มญฺญสิ นนฺท?    นันทะ เธอจะสำคัญข้อนั้น อย่างไร?

เนื่องจาก "กึ" ศัพท์ นิบาต แปลได้หลายอย่าง 
ฉะนั้น เพื่อสื่อความให้ชัดเจน จะใช้ กสฺมา/กึการณา หรือ กถํ แทน กึ  ใน 2 ข้อหลัง  ก็ควร

กินฺนุหรือหนอ, เพราะเหตุไร กินฺนุ ตาต ตฺวํ มม สนฺติกํ อาคจฺฉนฺโต อุทกํ ลงฺฆิตฺวา … ?
กินฺนุ ตฺวํ ติสฺส ทุกฺขี ทุมฺมโน อสฺสุมุโข รุทมาโน อาคโตสิ?
กินฺนุ กมฺมํ กริตฺวาน ปตฺโตสิ ทุกฺขมีทิสํ?
กึสุแลหรือ,
อย่างไร, อย่างไรเล่า
อะไรหนอ อะไรสิ
 กึสุ ฆตฺวา สุขํ เสติ?       กึสุ ฆตฺวา น โสจติ?
กึสุ ชีรติ  กึ น ชีรติ?     กึสุ อุปฺปโถติ วุจฺจติ?
กจฺจิหรือ, แลหรือ,
บ้างหรือ, บ้างไหม
 กจฺจิ เต วกฺกลิ ขมนียํ? กจฺจิ ยาปนียํ?
กจฺจิ ปน เต ภิกฺขุ อตฺตา สีลโต น อุปวทติ?
อปิบ้างหรือ, บ้างไหม อปิ นุ โข อยฺยานํ อิมสฺมึ ฐาเน วสนฺตานํ โกจิ อุปทฺทโว อตฺถิ?
อปิ โว ภนฺเต กิญฺจิ ลทฺธํ?
อปิ ภนฺเต กิญฺจิ ลทฺธํ?
อปิ นุ เม ปุตฺตสฺส เภสชฺชํ ชานาถ?
อปิ สมณ ปิณฺฑํ อลภิตฺถ?
อปิ ภนฺเต ปิณฺฑํ อลภมานา ชิฆจฺฉาทุกฺเขน ปีฬิตตฺถ?
อปิ นุโข โว ภิกฺขเว ปพฺพชิตกิจฺจํ มตฺถกํ ปตฺตํ?
อปิ นุ เม กายทฺวาราทีสุ ตุมฺเหหิ กิญฺจิ อสารุปฺปํ ทิฏฺฐปุพฺพํ?
อปิ นุ ตสฺส ปวตฺตึ ชานาถ?
นุหรือ, หรือหนอ สตฺถารา กตํ ญตฺวา นุ โข กตํ  อุทาหุ อชานิตฺวา?
อตฺถิ นุ โข มยฺหํ เอตฺถ คตปฺปจฺจเยน อตฺโถ?
นนุมิใช่หรือ
(คาดหวังคำตอบเชิงบวกว่า "ใช่")
Is it not?นนุ สพฺเพสํ เอกํสิกํ มรณํ?
นนุ ตฺวํ มยา วุตฺโต?
กถํอย่างไร, ไฉนHowโส วิหตตฺถาโม กถํ ธมฺมํ จริสฺสติ?
ตุมฺเห จ อนฺธา  กถํ อิธ วสิสฺสถ?
อุทาหุหรือว่า  (มีตัวเลือกให้ตอบ)orกึ อกฺขี โอโลเกสฺสสิ  อุทาหุ พุทฺธสาสนํ?
ญตฺวา นุ โข กตํ  อุทาหุ อชานิตฺวา?
ปุตฺตํ นุ โข วิชาตา  อุทาหุ ธีตรํ?
อาทูหรือว่า  (มีตัวเลือกให้ตอบ)orเทวตา นุสิ คนฺธพฺโพ  อาทู สกฺโก ปุรินฺทโท?
ติฏฺฐนฺเต โน มหาราเช  อาทู เทเว ทิวงฺคเต?
(พบ 15 แห่งในพระไตรปิฎก ทั้งหมดอยู่ในคาถา)

 

2. ใช้ กึ ศัพท์ (ที่แปลงเป็น ก) และ กึ ศัพท์ที่ลงอัพยยปัจจัย  เช่น โก กํ  กตฺถ กุหึ กทา ฯลฯ วางไว้ต้นประโยค หรือตามที่เหมาะสม

กึ ที่แปลงเป็น ก

  1. ใช้อย่างปุริสสัพพนาม ‘ใคร, อะไร’ (โก กา ใคร (บุคคล), อะไร;   กึ อะไร)
    โก/กา คามํ คจฺฉติ?   ใครไปบ้าน?
    กึ ปิฏเก โหติ?   อะไรมีในตะกร้า?
    กสฺส สุนโข  อาวาเส  รวติ?    สุนัข  ของใคร  ย่อมร้อง  ในวัด?
  2. ใช้อย่างวิเสสนสัพพนาม ‘อะไร, ไร, ไหน’ (=กตร กตม)
    โก เถโร คามํ คจฺฉติ?   พระเถระไหน … ?
    กึ ผลํ ปิฏเก โหติ?   ผลอะไร/ไหน … ?
    กสฺส ภิกฺขุโน  สุนโข  อาวาเส  รวติ?    สุนัข ของภิกษุ (รูป)ไหน  ย่อมร้อง ในวัด?
      (=กตรสฺส/กตมสฺส ภิกฺขุโน …)
วิภัตติศัพท์คำแปลเทียบอังกฤษตัวอย่างประโยค
ป.โก-กา-กึ (เก/กา/กานิ)ใคร, อะไร; ไหนWho, What; Whichโกสิ ตฺวํ?  กิมิทํ?
ทุ.กํ-กํ-กึ (เก/กา/กานิ)ซึ่งใคร, ซึ่งอะไรWho (Whom)กํ ซึ่งใคร (บุคคล), ซึ่งอะไร
กึ ซึ่งอะไร
ตฺวํ กํ อาปุจฺฉิตฺวา ปพฺพชิโต?
อหํ กํ นิสฺสาย ปุตฺเตน วิโยคํ ปตฺโต?
ภตฺตุฏฺฐานฏฺฐานํปิ อชานนฺโต กุลปุตฺโต กมฺมนฺตํ นาม กึ ชานิสฺสติ?
ต.เกน-กาย (เกหิ/กาหิ)ด้วยอะไร,
ด้วยใคร,
อันใคร
(by, with)กาย นุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนา?
อถ เกน สทฺธึ กเถถ?
เกน ปพฺพชาปิโตสิ?   เกน ปูชา กตา?
เกน (การเณน)เพราะเหตุไร (=ทำไม)Whyเกน การเณน สมณสฺส โคตมสฺส ลาภสกฺกาโร มหา หุตฺวา นิพฺพตฺโต?
เกน การเณน เอส เนสาทกุเล นิพฺพตฺโต?
เกน เต อินฺทฺริยานิ กิลนฺตานิ วิย?
จ.กสฺส-กสฺสา (เกสํ/กาสํ)แก่ใคร เพื่อใคร(to …)กสฺส ปคฺคหิตํ ฉตฺตํ?
ปัญ.กสฺมา (การณา)เพราะเหตุไร (=ทำไม)Whyกสฺมา อิธาคโตสิ?
กุโตจากไหน(Where … from)กุโต อาคโตสิ?  กุโต อาคตตฺถ?
กุโต เม เทว ธนํ?  ภตึ กตฺวา ชีวามิ.
กุโต ตุยฺหํ สมณภาโว?
อตฺตา หิ อตฺตโน นตฺถิ.  กุโต ปุตฺตา? กุโต ธนํ?
ฉ.กสฺส-กสฺสา (เกสํ/กาสํ)ของใครWhoseกสฺส ปุตฺโตสิ?
ตุมฺเห กสฺส สนฺติกํ อาคตา?
ส.กิสฺมึ กสฺมึ กตฺถ กุหึหํในที่ไหนWhereกิสฺมึ ปน เต ตณฺหา อตฺถิ?
อยํ ธมฺมเทสนา กตฺถ ภาสิตา?
ตตฺถ มนุสฺเสสุ อกฺโกสนฺเตสุ, ปุน กตฺถ คมิสฺสาม อานนฺท?
กุหึ โส?
เทวทตฺโต กุหึ นิพฺพตฺโต?
กหํ คจฺฉสิ?
(กิสฺมึ  พบใน ไตร. 446 แห่ง  ธอ. 2 แห่ง,    กสฺมึ  ไตร. 5 แห่ง,  
กิมฺหิ  ไตร. 79 แห่ง,  กมฺหิ ยังไม่พบที่ใช้
กตฺร กุหิญฺจนํ กฺว ไม่พบที่ใช้หรือใช้น้อยมาก)
ทาในกาลไหน (=เมื่อไร)Whenอยํ ทารโก กทา ชาโต?
กทา กมฺมนฺตานํ อนฺโต ปญฺญายิสฺสติ?

 

3. ใช้ศัพท์ที่เนื่องด้วย กึ  วางไว้ต้นประโยค หรือตามที่เหมาะสม

ศัพท์คำแปลเทียบอังกฤษตัวอย่างประโยค
กึการณา (สมาส - วิ. บุพ.)เพราะเหตุไร ทำไมWhyกึการณา หสิ?
กิมตฺถํ (นิบาต)
กิมตฺถาย (สมาส - วิ. บุพ.)
เพื่อประโยชน์อะไรfor what,
for what purpose
กิมตฺถํ อาคตาสิ?
กติ *เท่าไร
มากเท่าไร
มีจำนวนเท่าไร
มีประมาณเท่าไร
How much
How many
กติ ปฏิวึเส คณฺหิสฺสสิ?   กติ  เต  ลกฺขานิ ลทฺธานิ?
กติ นุ โข อุโปสโถ?  กติ นุ โข อุโปสถกมฺมานิ?  กติ นุ โข ปาติโมกฺขุทฺเทสา? 
กติ นุ โข ปวารณา?  กติ นุ โข ภนฺเต สงฺฆสามคฺคิโย? 
สมฺปชานมุสา ภาสนฺโต กติ อาปตฺติโย อาปชฺชติ?
กติหากาเรหิ สจฺจปฺปฏิเวโธ โหติ? (กตีหิ อากาเรหิ)
กตีนํ ปุคฺคลานํ กฐินตฺถารา น รูหนฺติ?
กติวาจิกา อุปสมฺปทา?  กตีนํ ปจฺจุฏฺฐาตพฺพํ?  กตีนํ อาสนํ ทาตพฺพํ? 
ภิกฺขุโนวาทโก กตีหิ (องฺเคหิ ยุตฺโต)?   อิมสฺมึ สาสเน กติ ธุรานิ?
เอตฺตกํ ภารํ วหนฺโต กติโยชนานิ คจฺฉสิ?
กิตฺตกมม เคเห กิตฺตกํ ธนํ?
กิตฺตเกหิ เต ภิกฺขูหิ อตฺโถ อุปาสก?
กิตฺตกา ปน โว ภนฺเต ปริวารา?
ตุมฺเห กิตฺตกานํ ภิกฺขูนํ ภิกฺขํ ทาตุํ สกฺขิสฺสถ?
กิตฺตกํ ภารํ วหสิ?
กีวตกอายุญฺจ โว กีวตโก นุ สมฺม?
กีวติกกีวติกา ภนฺเต ภิกฺขู?
กีว (นิบาต)
กีวพหุก
กีว พหุกา ปน โภ อานนฺท อิมสฺมึ ธมฺมวินเย นิยฺยาตาโร?
กีวพหุกา นุ โข ภนฺเต กปฺปา อพฺภตีตา อติกฺกนฺตา?
กิตฺตาวตาด้วยเหตุมีประมาณเท่าไรin how many waysกิตฺตาวตา ภิกฺขุ นาม โหติ?
กิตฺตาวตา นุ โข ภนฺเต มาโรติ วุจฺจติ?
กีวจิรํนานเท่าไรHow longกีวจิรํ ปน โภ โคตม ทารโก ฐสฺสติ?
กีวจิรํ ปนานนฺท สารีปุตฺโต อาคจฺฉิสฺสติ?
กีวจิรํ ปพฺพชิโตสิ?    กีวจิรํ นุ โข ภเณ อิโต รตฺติ โหติ?
กีวจิรํ ปนาวุโส อิมานิ จีวรานิ นิกฺขิตฺตานิ?
กีวจิเรน นุ โข ภนฺเต ภิกฺขุ ตถาคตํ วินายกํ ลภมาโน …
กิตฺตกํ กาลํกิตฺตกํ กาลํ ตตฺถ ฐิตาสิ?
กิตฺตกํ กาลํ อิธ วสิสฺสสิ?
กีวทีฆนาน/ยาว เท่าไรHow longกีวทีฆํ นุ โข ภนฺเต ปทุมนิรเย อายุปฺปมาณํ?
กีวทีโฆ นุ โข ภนฺเต กปฺโป?
กติกฺขตฺตุํกี่ครั้ง/วาระ
สิ้นครั้ง/วาระเท่าไร
How many timesอสีติยา วสฺเสหิ กติกฺขตฺตุํ เมถุโน ธมฺโม ปฏิเสวิโต?
กติวารโพธิสตฺโต ปน มนุสฺสตฺตภาเวน กติวาเร เทวโลกํ คโต?
กติวิธมีกี่อย่าง/ชนิด/ประเภทHow many types ofกติวิธํ สีลํ?  กติวิโธ สมาธิ?
กติวสฺส
  • อายุเท่าไร (ถามฆราวาส/สามเณร)
  • พรรษาเท่าไร (ถามพระ)
How old

(How long have
you become a
monk/novice/nun?)
กติวสฺโสสิ ตฺวํ สุมน?    กติวสฺสา ตุมฺเห?
(ถามพรรษาพระ เพิ่มคำว่า อุปสมฺปทาย  ได้  แต่โดยปกติ ไม่ใช้)
(ถามว่าบวชนานเท่าไรแล้ว
ใช้ว่า กีวจิรํ ปพฺพชิโตสิ?  กีวจิรํ ปพฺพชิตตฺถ?  กีวจิรํ ปพฺพชิตา ตุมฺเห?
ใช้ได้กับนักบวชทั้งหมด – พระ สามเณร แม่ชี)
กติวสฺส
ชาติยา/อายุนา
อายุเท่าไร  (ถามอายุพระ)How oldกติวสฺโสสิ ชาติยา/อายุนา?
กติวสฺสา ตุมฺเห ชาติยา/อายุนา?
กีวทูรไกลเท่าไรHow farกีวทูโร อิโต สาวตฺถี?
ปุรโต คาโม กีวทูโร?
กีวทูโร ปน สมฺม การายน นครกมฺหา เมทฬุปํ นาม สกฺยานํ นิคโม โหติ?
กีวทูเรวิเม  ภิกฺขเว โมฆปุริสา อปกฺกนฺตา อิมสฺมา ธมฺมวินยา?
กีวทูรโต (ฐานโต)จากที่ไกลเท่าไรHow farกีวทูรโต ปน ตฺวํ อาวุโส อิมานิ เอฬกโลมานิ อาหรสิ?
กีวมหนฺตใหญ่เพียงไรHow bigกีวมหนฺตํ เม จกฺกยุคํ กริสฺสสิ?
กีทิสเป็นอย่างไร เป็นเช่นไรlike whatกีทิโส นุ โข โส?  ปสฺสิสฺสาม นํ.
กีทิโส นุ โข คหปตินา อคฺคสาวกานํ สกฺกาโร สชฺชิโต?
กีทิโส เต สตฺถุ สกฺกาโร กโต?
อิมสฺส ปน อานุภาโว กีทิโส ภวิสฺสติ?
กีทิสา นุ โข อิมิสฺสา สมณา?
สีลํ นาม สามิ กีทิสํ?
อิมิสฺสา กีทิสี รูปสมฺปตฺติ?
กีทิสี นุ โข ตสฺสา ธมฺมเทสนา สปฺปายา?
กตม กตรคนไหน อันไหน ชนิดไหน ประเภทไหน เป็นไฉนwhat
which
which of the many
 
กตโม จ ภิกฺขเว ปุคฺคโล นิราโส?
กตเม นุ โข เทฺว ธมฺมา?
กตมํ ปน ภนฺเต คนฺถธุรํ  กตมํ วิปสฺสนาธุรํ?
กตมา นุโข อภิรูปตรา จ ทสฺสนียตรา จ … ?
กุมฺภโฆสโก นาม กตโร?
เตสํ โว กตเรสุ พลวสิเนโห โหติ?
กถํ อย่างไร ไฉนHowโส วิหตตฺถาโม กถํ ธมฺมํ จริสฺสติ?
ตุมฺเห จ อนฺธา  กถํ อิธ วสิสฺสถ?
กึนาม/กินฺนาม
กึสีล กึสมาจาร
กึมูล/กึอคฺฆนก 
… (สมาส - ฉ. พหุพ.)
(มี)ชื่ออะไร
(มี)ศีล/สมาจาร อย่างไร
(มี)ค่าอย่างไร/เท่าไร
• What is your name?
• How does (this person)  behave?
• How much is (this thing) worth?
กินฺนาโม-มาสิ (ตฺวํ)?
กึสีลา กึสมาจารา?
กึมูลํ (ปสาธนภณฺฑกํ)?
กึอคฺฆนโก กมฺพโล?
กึสทฺโท
กึโอภาโส
กึพนฺธนานิ 
(สมาส - วิ. บุพ.)
เสียง/แสงสว่าง/เครื่องผูก อะไรWhat sound/light/bondageปฐมํ เต กึสทฺโท นาม สุโต? (=โก สทฺโท)
กึโอภาโส นาเมโส? (=โก โอภาโส)
กึพนฺธนานิ นาเมตานิ? (=กึ พนฺธนานิ)

 

4. พูดขี้นเสียงสูงที่ท้ายประโยคบอกเล่า* (ไม่มี กึ ศัพท์) เพื่อทำให้เป็นประโยคคำถามที่ต้องการให้ตอบว่า "ใช่" หรือ "ไม่ใช่"  เช่น

  • อตฺถิ เต กหาปณํ? (วางกิริยาใหญ่ไว้ต้นประโยคได้)
  • ตฺวมสิ โฆสโก นาม?
  • เทวราชา:  เอวํ ภนฺเต?  คำถาม  พูดขี้นเสียงสูงท้ายประโยค
    ตาปโส:  เอวมาวุโส.    คำตอบ พูดลงเสียงต่ำท้ายประโยค

ในประโยคบอกเล่า ก็วางกิริยาใหญ่ไว้ต้นประโยคได้ เพื่อเน้นความ หรือเน้นกิริยา 

  • อตฺถิ เต กหาปณํ. = กหาปณํ เต อตฺถิ.

* เทียบเคียงกับระดับเสียง(สูง/ต่ำ)ของคำในประโยค (intonation) ในภาษาอังกฤษ
ที่มีการพูดขี้นเสียงสูงที่ท้ายประโยค  สำหรับประโยคคำถามที่ต้องการให้ตอบว่า "ใช่" หรือ "ไม่ใช่" (yes/no questions)
และพูดลงเสียงต่ำท้ายประโยคในประโยคบอกเล่าและประโยคคำถามอื่นๆ

ในภาษาไทย ประโยคคำถามก็มักขี้นเสียงสูงท้ายประโยค  เช่น  เขามาไหม?  กินข้าวด้วยกันมั้ย?  เขาไม่มาหรือ?

กึ ศัพท์ ที่ไม่ได้ใช้เป็นคำถาม

  • มี จิ ต่อท้าย   เช่น โกจิ กาจิ กิญฺจิ  แปลว่า บาง  เช่น บางคน บางเหล่า บางพวก  ไรๆ
  • มีนำหน้า  มี จิ ต่อท้าย  เช่น โย โกจิ, ยา กาจิ, ยงฺกิญฺจิ  แปลว่า คนใดคนหนึ่ง สิ่งใดสิ่งหนึ่ง พวกใดพวกหนึ่ง

 


* แจก กติ เท่าไร พหุวจนะ
ป.-ทุ. กติ
ต.-ปัญ. กตีหิ
จ.-ฉ. กตีนํ
ส. กตีสุ

ความคิดเห็น

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.