พจนานุกรมธาตุ

พาเธติ พาธยติ พทฺโธ ปฏิพทฺโธ

อา. 
มิคํ พาเธติ ผูกเนื้อ.
พทฺโธสิ มารปาเสน ท่านติดบ่วงมาร.
วาตํ ชาเลน พาเธสิ ท่านดักลมด้วยข่าย - ส.

• ปฏิพทฺโธ  กค. ปฏิพัทธ์, ผูกพัน, รักใคร่.

พนฺธติ,
พนฺธิยติ สิเนหภาเวนาติ พนฺธุ, ญาติ.
พนฺธนฺติ สตฺเต เอเตนาติ พนฺธนํ, พนฺโธ บ่วง.
สมฺพนฺโธ, ปพนฺโธ, นิพนฺโธ, พนฺธโก.
พนฺธติ, พนฺธยติ.
พนฺธกี หญิงโสเภณี.

พนฺธติ พนฺธนโก พนฺโธ พนฺธนํ สมฺพนฺโธ ปพนฺโธ พนฺธุ

• สมฺพนฺโธ  ค. สัมพันธ์, ติดต่อกัน, เกี่ยวเนื่องกัน [สํ+พนฺธ].
• ปพนฺโธ  ค. ประพันธ์, แต่งขึ้น, ผูกขึ้น [ป+พนฺธ].
• พนฺธุ  น. พันธุ, พวกพ้อง, วงศ์, พงศ์พันธุ์.

พลยติ, พาลยติ ธมฺมํ ธีโร. 
พลํ กำลัง. 
พลติ ชีวตีติ พลากา นกตะกรุม, กระยาง. 
พลติ ชีวติ น ปญฺญาชีวิเตนาติ พาโล คนพาล.

พลติ พลํ พาโล

• พลํ  พล. กำลัง. เช่น กายพลํ กำลังกาย. โภคพลํ กำลังโภคทรัพย์.
  เป็นชื่อของธรรม เช่น สทฺธาพลํ กำลังความเชื่อ วิริยพลํ กำลังความเพียร เป็นต้น.
  และหมายความว่า 'อาจ, สามารถ, ครอบงำ' ได้  ดังบาลีว่า อพลา นํ พลียนฺติ - ส.
• พาโล  คนพาล, 'สักว่าเป็นอยู่, สักว่าหายใจ' โดยไม่มีคุณอะไร
  วิ. พลติ อสฺสสติ เจว ปสฺสสติ จาติ พาโล ฯลฯ - ส.

พหติ พํหติ วุทฺธึ คจฺฉตีติ พหลํ. ตถา พาฬฺหํ, ทฬฺหํ, พาหา, พาหุ แขน. (ทฬฺหํ แปลง พ เป็น ท).

พหติ พํหติ วุทฺธึ คจฺฉตีติ พหลํ. ตถา พาฬฺหํ, ทฬฺหํ, พาหา, พาหุ แขน. (ทฬฺหํ แปลง พ เป็น ท).

พหติ

พหุมฺหิ สงฺขฺยาเน วุทฺธิมฺหิ วา อลนฺติ พหุโล.

พาธติ อุปทฺทเว นีวาเรตีติ พาหุ. เอา ธ เป็น ห. 
อาภุโส พาธติ พฺยาฆาเตติ ปีเฬตีติ อาพาโธ

พาธติ วิพาธติ อาพาโธ การิต-พาเธติ พาธยติ

• อาพาโธ  ป. อาพาธ, เจ็บไข้, ป่วย, 'รบกวน' [อา+พาธ].

พาหติ, ปติพาหติ. 
ปติพาหิตฺวา พยายามขัดแย้งหรือผลักดันออกแล้ว. 
พาหุ แขน.

พินฺทติ อวยวี ภวติ พินฺทิยติ วา อวยวี กริยเตติ พินฺทุ, กณิกา. 
อุทกพินฺทุ, กปฺปพินฺทุ, พินฺทุจูฬา.
ธาตุนี้สำเร็จเป็น วิท ธาตุก็ได้

พิลติ.

พิลติ. 
เพลยติ, ภินฺทตีติ เพลุโว ต้นมะตูม.

• พิล นป. รู, ช่อง, โพรง, ปล่อง; ส่วน, ชิ้น. อช. 649, 1092, 1100. ธมฺอ. 4/513. 
  พิลํ พิลาสยา ปวิสนฺติ สัตว์อยู่รู ท. ย่อมเข้ารู สํ. 3/75. 
  มจฺฉา พิลา กตา ยถา ดุจปลา ท. อัน บุ. ทำให้เป็นชิ้นๆ-ท่อน ๆ หรือเป็นส่วน ๆ. อ. แก้ว่า โกฏฺฐาสกตา  มจฺฉา วิย ชาอ. 8/112,121.
• พิลาสย [พิล+อาสย] ค. ผู้อยู่รู-โพรง หรือผู้มีรู-ช่อง-โพรง เป็นที่อาศัย 
  เป็นชนิดสัตว์ประเภท 1 ใน 4 ประเภท คือ พิลาสย 1 ทกาสย ผู้อยู่น้ำ 1 วนาสย ผู้อยู่ป่า 1 ปกฺขิ นก 1 ส.2/75. 
  พิลาสย=พิลวาสี ทกาสย=อุทกวาสี วนาสย=วนวาสี อ. 3/346.

พิสฺสติ.

พิฬติ เพฬตีติ พิฬาโร พิฬาโล วา แมว. 
พิฬํ เกลือชนิดหนึ่ง. 
พิฬงฺโค ชื่อต้นไม้, น้ำส้ม.

เพฬติ พิฬาโร

• พิฬาโร  ป. พิฬาร, แมว.