พจนานุกรมธาตุ

ธาตุ
ธาตุ อรรถ ตัวอย่าง หมวดธาตุ

กุธ

โกปเน
โกรธ

กุชฺฌติ
โกโธ, กุชฺฌนํ, กุชฺฌนา ความโกรธ. 
กุทฺโธ อตฺถํ น ชานาติ. 
ตสฺส กุชฺฌ มหาวีร. 
กุชฺฌิตตฺตํ ความเป็นแห่งคนโกรธ.

ทิว (ย)

กุธ

โกเป

'กำเริบ,' โกรธ, เคือง

กุชฺฌติ โกโธ กุชฺฌนา กุชฺฌิตตฺตํ กุทฺโธ

ทิว (ย)
[ธป]

กุนฺถ

ทุกฺขาลิงฺคเน
ทุกข์; สวมกอด

กุนฺถนาติ.

กี (นา)

กุป

โกเป
โกรธ, กำเริบ, พินาศ

กุปฺปติ
กุปฺปนฺติ วาตสฺสปิ เอริตสฺส. 
โกโป วจีปโกปํ รกฺเขยฺย. 
วโณ ปุน กุปฺปติ
โกปินํ องคชาต. 
ยสฺมึ วิวเฏ หิรี กุปฺปติ น ติฏฺฐติ ตํ หิริโกปินํ อวัยวะที่เป็นเครื่องทำลายหิริ.

ทิว (ย)

กุป

ชุติทุพฺพเลฺย
โชติช่วง, รุ่งเรือง; อ่อนกำลัง

โกเปติ, โกปยติ.

จุร (เณ ณย)

กุป

โกเป

'กำเริบ,' โกรธ, ไหว, สะเทือน

กุปฺปติ โกโป ปโกโป โกปี

อา. กุปฺปนฺติ วาตสฺสปิ เอริตสฺส (ช้างเหล่านั้น) ย่อมโกรธแม้ต่อลมที่พัดมา 
วจีปโกปํ รกฺเขยฺย พึงรักษาความกำเริบแห่งวาจา - ส.

  • โกปี  ค. ผู้โกรธ, ผู้กำเริบ (อช. 732).
ทิว (ย)
[ธป]

กุพิ

อจฺฉาทเน

นุ่งห่ม, แต่งตัว

กุพฺพติ

ภู (อ)
[ธป]

กุพิ

อจฺฉาทเน

นุ่งห่ม, แต่งตัว

กุมฺเพติ กุมฺพยติ

จุร (เณ ณย)
[ธป]

กุพฺพิ

อุคฺคเม

ขึ้นไป, ไปเบื้องบน

กุพฺพติ

ภู (อ)
[ธป]

กุมาร
[กุมาร, กุมาล]

เกฬิยํ

เล่น

กุมาเรติ กีฬตีติ กุมาโร, กุมารี, กุมาริกา. 
กุมาเลติ.

จุร (เณ ณย)

กุมาร

กีฬายํ

เล่น, เล่นหัว

กุมาเรติ กุมารยติ กุมาโร กุมารโก กุมารี กุมาริกา

  • กุมารโก  ป. กุมาร, เด็กชาย.
  • กุมารี กุมาริกา  อิ. กุมารี, เด็กหญิง.
จุร (เณ ณย)
[ธป]

กุมาล
[กุมาร, กุมาล]

เกฬิยํ
เล่น

กุมาเรติ กีฬตีติ กุมาโร, กุมารี, กุมาริกา
กุมาเลติ.

จุร (เณ ณย)

กุร

สทฺทอกฺโกเสสุ
เปล่งเสียง, ออกเสียง; ด่าว่า

กุรติ
กุรโร ผู้หยาบช้า, ครุฑ. 
กุมฺโม เต่า. 
กุรติ กิจฺจากิจฺจํ วทตีติ กุรุ พระเจ้ากุรุ, แคว้นกุรุ. 
กุรตีติ โกรโก กลิกา ดอกไม้ที่เริ่มจะบาน.

ภู (อ)

กุร

สทฺเท อกฺโกเส จ

ออกเสียง, ร้อง; ด่า, บริภาษ

กุรติ กุรโร กุรรี กุมฺโม กุมฺมิ 

  • กุรโร นกเขา. ตัวเมีย-กุรรี.
  • กุมฺโม เต่า. ตัวเมีย-กุมฺมิ.
ภู (อ)
[ธป]

กุร

อทเน

กิน, บริโภค

ภู (อ)
[ธป]

กุล

สนฺตานสํวรสงฺขฺยานพนฺธสงฺฆาเตพนฺธูสุ จ
สืบต่อ, แผ่ขยายไป; สำรวม, ระวัง; นับ; ผูกมัด; ผูกพัน; รวม; เครือญาติ

ปาเท กุลติ ปตฺถรตีติ กุฬิโร, กกฺกฏโก กุ้ง. 
กุลติ ปตฺถรตีติ กุมฺมาโส ขนมกุมมาส. 
กุลติ ปกฺเข ปสาเรตีติ กุลโล เหยี่ยว. 
กุลาโล คนเทินหม้อ. 
โกลิโต ชื่อพระโมคคัลลานะ. 
กุลิยติ สํวริยตีติ กุลิสํ
โกลติ
โกโล ต้นกระเบา. 
กุลติ ปิยายติ พนฺธตีติ กุลํ ตระกูล.

ภู (อ)

กุล

สงฺขาเน; พนฺธุมฺหิ จ

นับ, คำนวณ; ติดเนื่องกัน, เป็นพงศ์พันธุ์

โกลติ กุลํ โกโล

  • กุลํ  สกุล, วงศ์.
  • โกโล  ค. เกิดในสกุล หรือ เกี่ยวในสกุล. โกโล-ลํ น. ไม้ชนิดหนึ่ง โบราณว่า ไม้พุทรา หรือ ไม้กระเบา ก็ว่า.
ภู (อ)
[ธป]

กุส

ปกาสเน
ประกาศ

กุสฺนาติ.

กี (นา)

กุส

โรทนาวฺหานเฉทภูทานสญจยปูรณาจฺฉาทอกฺโกเสสุ
ร้องไห้; ร้องเรียก; ตัด; มี; ปรากฏ; ให้; สั่งสม; ให้เต็ม; ปกปิด; ด่าว่า

โกสติ, ปกฺโกสติ
ปกฺโกสิตฺวา
กุสติ ฉินฺทติ ปาปเก ธมฺเมติ กุสลํ
กุสิตพฺโพ ธญฺเญน ฉาเทตพฺโพติ โกฏฺโฐ ฉางข้าว. 
อกฺโกสติ. อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ. 
กุจฺฉิ ท้อง. 
โกโส, โกสโกลโกสํ คลัง, ฉาง, ปลอก, ฝักมีด. 
ติตฺเตน กุสิยติ อกฺโกสิยตีติ โกสมฺโพ ต้นสะคร้อ, ต้นเล็บเหยี่ยว.

ภู (อ)

กุส

อาลิงฺเค
สวมกอด

กุสฺสติ.

ทิว (ย)