หน

อรรถของธาตุ
หึสา; คตีสุ

เบียดเบียน, ประหาร, ฆ่า, ตี, กำจัด; ไป, ถึง, เป็นไป

ตัวอย่าง

ฆาเตติ อาฆาโต อุปฆาโต ฆาตโก ปฏิโฆ 
สงฺโฆ วยคฺโฆ สกุณคฺฆี ฆาโต ฆาตนํ สงฺฆาโต

ที่เป็นรูปอย่างข้างบนนี้ทั้งหมด อาเทศจาก หน - ส.

  • ปฏิโฆ  ปฏิฆะ, ความแค้นเคืองในใจ, แค้น, ขัดใจ เป็นกิเลสอย่างหนึ่ง [ปฏิ+หน]
  • สงฺโฆ  พระสงฆ์, หมู่ภิกษุ, 'ไปร่วมกัน' อย่างหนึ่ง  'ฆ่ากิเลส' อย่างหนึ่ง 
    วิ. สมคฺคํ กมฺมํ สมุปคจฺฉตีติ สงฺโฆ. สุฏฺฐุ วา กิเลเส หนฺติ เตน เตน มคฺคาสินา มาเรตีติ สงฺโฆ - ส. [สํ+หน].
  • วยคฺโฆ  พยัคฆ์, เสือโคร่ง, 'ฆ่า.' เรียกว่า วิยคฺโฆ วคฺโฆ บ้าง  และอีกชื่อหนึ่งว่า ปุณฺฑรีโก วิ. วิวิเธ สตฺเต อาหนตีติ วฺยคฺโฆ หรือ พฺยคฺโฆ - ส.
  • สกุณคฺฆี  =เสโน เหยี่ยว 'ฆ่านก (ที่เล็กกว่า)' 
    วิ. ทุพฺพเล สกุเณ หนฺตีติ สกุณคฺฆี - ส.
  • ฆาโต ฆาตนํ  ฆ่า, ประหาร, เบียดเบียน [แปลง หน เป็น ฆาต - สูจิ].
  • สงฺฆาโต  ฆ่า, ประหาร, เบียดเบียน; รวมกัน, ติดต่อกัน [สํ+หน 'ฆ่า; ไปร่วมกัน'] (อ. 1080).
หมวดธาตุ
ภู (อ)
คาถา/หน้า
358
ที่มา
ธป

Comments

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.