หยุด, ยืน, ตั้งอยู่
อรรถของธาตุ
คตินิวตฺติยํ
ตัวอย่าง
ฐายติ ฐายิ กปฺปฏฺฐายิ
- ฐายิ ค. ผู้ตั้งอยู่, ผู้ยืนอยู่.
- กปฺปฏฺฐายิ ค. ผู้ตั้งอยู่ตลอดกัป.
ว่าตามมติ ส. นี้ ฐา เป็นธาตุไม่มีกรรม เช่น ฐาติ, ฐายติ ตั้งอยู่ (ใน…)
ถ้าจะใช้เป็น ธาตุมีกรรม ใช้ ถป (ดู ถป) เช่น ถเปติ, ถเปตุํ ตั้งไว้ (ซึ่ง …) (หาใช่ ฐเปติ ฐเปตุํ ไม่).
ทำให้ได้ความว่า ครั้งโบราณมีนิยมอย่างนี้ และวิธีนี้ข้าพเจ้ายังได้พบอยู่แม้ในฉบับหลวงของไทย เช่น อรรถกถา ฉบับเทพชุมนุม ซึ่งข้าพเจ้าได้นำมาใช้บ้าง แต่ในที่นั้นจะเอาเป็นยุกตทีเดียวก็ไม่ได้ มาในสมัยนี้ วิธีชำระได้เลิก ถ หมด ใช้ ฐ ใหญ่กันทั้งนั้น ไม่ว่า อกมฺม สกมฺม เช่น ฐาติ, ฐเปติ, เป็นต้น ให้ดูทุกฉบับ ที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส พระมหาสมณเจ้า ทรงชำระ.
หมวดธาตุ
ทิว (ย)
คาถา/หน้า
427
ที่มา
ธป
Comments