ร้อง, ส่งเสียง (สำหรับสัตว์)
อรรถของธาตุ
อวฺยตฺเต สทฺเท
ตัวอย่าง
ธาตุนี้ ธป. มีโนตว่าเป็น กุช บ้าง. แลให้ดูเทียบ กุชิ ในธาตุปฺ. เล่มก่อน.
- กูชติ-กุชฺชติ โมรจฺฉาโปว กูชติ ร้องอยู่ดุจลูกอ่อน แห่งนกยูง หรือ ดุจลูกนกยูง ชาอ. 2/439=4/208 ไทยเป็น กุชฺชติ.
- วิกูชติ-วิกุชฺชติ [วิ+กูช หรือ กุช] ก. ร้องก้อง, ส่งเสียงก้อง. อุปนทนฺตีติ วิกูชนฺติ เปตวตฺถุอ. 189 (ยังไม่มีฉบับพิมพ์ไทยสอบ) ในที่นี้หงส์ร้อง.
- วิกูชนฺต [จาก วิกูชติ] กค. ร้องก้องอยู่, ส่งเสียงก้องอยู่.
สกุณสงฺฆา มธุรสฺสเรน วิกูชนฺตา ฝูงสกุณร้องก้องอยู่ด้วยเสียงไพเราะ ชาอ. 1/83. - วิกูชมาน-วิกุชฺชมาน [จาก วิกูชติ-วิกุชฺชติ] กค. ร้องก้องอยู่, ส่งสำเนียงก้องอยู่,
นวกา ภิกฺขู … มุฏฺฐสฺสตี อสมฺปชานมานา นคฺคา วิกุชฺชมานา กากจฺฉมานา เสยฺยํ กปฺเปนฺติ
เหล่านวกภิกษุ…เผลอสติ ไม่รู้สึก นอนเปลือยกาย ส่งเสียงพึมพำ -ละเมอแลกรนอยู่ วิน. 2/171
(วิกูช-กุชฺช นี้ตามธรรมดา ใช้สำหรับสัตว์ร้อง ในที่นี้เห็นจะเป็นอาการคล้ายสัตว์ จึงใช้ศัพท์นี้)
วิกุชฺชมาน=วิปฺปลปมาน ละเมอ-เพ้อ, กากจฺฉมาน กรน =นาสาย กากสทฺทํ วิย นิรตฺถสทฺทํ มุญฺจมาน วินอ. 2/293. - อภิกูชิต-อภิกุชฺชิต [อภิ+กูช หรือ กุช] กค. ส่งสำเนียงก้องแล้ว (สำหรับ นก), เห่าก้องแล้ว (สำหรับ สุนัข).
ปิงฺคเลนาภิกุชฺชิตํ (ในที่นี้ หมายเอาสุนัขเห่าก้อง) ชาอ. 8/59 ยุโรป เป็น -ภินิกูชิตํ. - อุปกูชิต-อุปกุชฺชิต [อุป+กูช หรือ กุช] กค. ร้องระเบงเซ็งแซ่แล้ว.
อิมา ตา โปกขรณิโย รมฺมา จากวากูปกุชฺชิตา สระโปกขรณีเหล่านี้นั้น เป็นที่รื่นรมย์ อันเหล่านกจากพรากร้องระเบงเซ็งแซ่แล้ว ชาอ. 6/360.
หมวดธาตุ
ภู (อ)
คาถา/หน้า
ธป. ธม.
ที่มา
ธป
Comments