การท่องปัจจัยตัทธิต:
โคต-ต-รา-ชา สมุห-ฐาน พหุล-เสฏฐ-ตทัสสัตถิ ปกติ-สังขยา ปูรณ-วิภาค
ในวงเล็บเหลี่ยม [...] คือคำที่ปัจจัยตัทธิตไปแทน เช่น อัพยยตัทธิต ลง ถา ถํ (กฺขตฺตุํ) ปัจจัย แทน ปการศัพท์
หากไม่ระบุไว้ แสดงว่า ชื่อตัทธิตมาจากคำที่ปัจจัยตัทธิตไปแทน เช่น ภาวตัทธิต ลง ตตฺ ... กณฺ ปัจจัย แทน ภาวศัพท์)
| ท่องย่อ | เมื่อเขียนเป็นข้อความเต็ม ……ตัทธิต ลง ………… ปัจจัย แทน ……ศัพท์ |
| ตัทธิต โดยสังเขป แบ่งเป็น 3 คือ | ตัทธิต โดยสังเขป แบ่งเป็น 3 คือ |
| 1. สามัญญ | 1. สามัญญตัทธิต |
| 2. ภาว ตฺต ณฺย ตฺตน ตา ณ กณฺ | 2. ภาวตัทธิต ลง ตตฺ ... กณฺ ปัจจัย แทน ภาวศัพท์ |
| 3. อัพยย [ปการ] ถา ถํ (กฺขตฺตุํ) | 3. อัพยยตัทธิต ลง ถา ถํ (กฺขตฺตุํ) ปัจจัย แทน ปการศัพท์ |
| สามัญญตัทธิต แบ่งได้อีก 13 คือ | สามัญญตัทธิต แบ่งได้อีก 13 คือ |
| 1. โคตต [อปจฺจ โคตฺต ปุตฺต] ณ ณายน ณาน เณยฺย ณิ ณิก ณว เณร | 1. โคตตตัทธิต ลง ณ ณายน ... เณร ปัจจัย แทน โคตตศัพท์ |
| 2. ตรัตยาทิ [ตรติ …] ณิก | 2. ตรัตยาทิตัทธิต ลง ณิก ปัจจัย แทน ตรติศัพท์เป็นต้น |
| 3. ราคาทิ [รตฺต …] ณ | 3. ราคาทิตัทธิต ลง ณ ปัจจัย แทน รตฺตศัพท์เป็นต้น |
| 4. ชาตาทิ [ชาต …] อิม อิย กิย | 4. ชาตาทิตัทธิต ลง อิม อิย กิย ปัจจัย แทน ชาตศัพท์เป็นต้น |
| 5. สมุห กณฺ ณ ตา | 5. สมุหตัทธิต ลง กณฺ ณ ตา ปัจจัย แทน สมุหศัพท์ |
| 6. ฐาน อีย | 6. ฐานตัทธิต ลง อีย ปัจจัย แทน ฐานศัพท์ |
| 7. พหุล [ปกติ พหุล] อาลุ | 7. พหุลตัทธิต ลง อาลุ ปัจจัย แทน ปกติ พหุลศัพท์ |
| 8. เสฏฐ [(อติ)วิเสส] ตร ตม อิยิสฺสก อิย อิฏฺฐ | 8. เสฏฐตัทธิต ลง ตร ตม อิยิสฺสก อิย อิฏฺฐ ปัจจัย แทน วิเสส อติวิเสสศัพท์ หรือ ลง … ปัจจัย ท้ายคุณนามขั้นวิเสส อติวิเสส |
| 9. ตทัสสัตถิ [อตฺถิ] วี ส สี อิก อี ร วนฺตุ มนฺตุ ณ | 9. ตทัสสัตถิตัทธิต ลง วี ส … ณ ปัจจัย แทน อตฺถิศัพท์ |
| 10. ปกติ [ปกต วิการ] มย | 10. ปกติตัทธิต ลง มย ปัจจัย แทน ปกต วิการศัพท์ |
| 11. สังขยา [ปริมาณ] ก | 11. สังขยาตัทธิต ลง ก ปัจจัย แทน ปริมาณศัพท์ |
| 12. ปูรณ ติย ถ ฐ ม อี | 12. ปูรณตัทธิต ลง ติย ฐ ถ ม อี ปัจจัย แทน ปูรณศัพท์ |
| 13. วิภาค ธา โส | 13. วิภาคตัทธิต ลง ธา โส ปัจจัย แทน วิภาคศัพท์ |
ตัทธิตนามนาม: ภาว-โคตต-สมุหตัทธิต
ตัทธิตที่เป็นอัพยยะ: อัพยย-วิภาคตัทธิต
ปัจจัยที่มีในหลายตัทธิต
ณ ป้จจัย มีใน โคตต-ราคาทิ-สมุห-ตทัสสัตถิ-ภาวตัทธิต
ณิก ป้จจัย มีใน โคตต-ตรัตยาทิตัทธิต
อิย ป้จจัย มีใน ชาตาทิ-เสฏฐตัทธิต
กณฺ ตา ป้จจัย มีใน สมุห-ภาวตัทธิต
อี ป้จจัย มีใน ตทัสสัตถิ-ปูรณตัทธิต
ท่องย่อ
ณ: โคตต-ราคาทิ-สมุห-ตทัสสัตถิ-ภาว
ณิก: โคตต-ตรัตยาทิ
อิย: ชาตาทิ-เสฏฐ
กณฺ ตา: สมุห-ภาว
อี: ตทัสสัตถิ-ปูรณ
ท่องย่อ แบบมีศัพท์ตัวอย่าง (ศัพท์ตัวอย่างในวงเล็บ ไม่ต้องท่อง)
ณ: โคตต (วาสิฏฺโฐ)-ราคาทิ (กาสาวํ)-สมุห (มานุโส)-ตทัสสัตถิ (สทฺโธ)-ภาว (เวสมํ)
ณิก: โคตต (สากฺยปุตฺติโก)-ตรัตยาทิ (นาวิโก)
อิย: ชาตาทิ (มนุสฺสชาติโย)-เสฏฐ (ปาปิโย)
กณฺ ตา: สมุห (มานุสโก)-ภาว (รามณียกํ)
อี: ตทัสสัตถิ (สุขี)-ปูรณ (เอกาทสี)
ความคิดเห็น