อาศัย, อยู่
อรรถของธาตุ
นิวาเส
ตัวอย่าง
วสติ วสิยติ วจฺฉติ ปริวาโส นิวาโส อาวาโส อุปวาโส อุโปสโถ วิปฺปวาโส
จิรปฺปวาสี ปวาโส สํจฺฉโร-รํ วตฺถุ วตฺถํ วสุ วาสโว วาสุกี
- ปริวาโส ปริวาส, อยู่ต่างหาก, แยกอยู่ หรือ อยู่ภายในที่มีกำหนดอย่างภิกษุต้องสังฆาทิเสสแล้วอยู่ปริวาส [ปรี+-วส]
- นิวาโส นิวาส, อยู่อาศัย' ที่อยู่, ที่อาศัย [นิ+วส].
- อาวาโส อาวาส, ที่อยู่, วัด [อา+-วส].
- อุปวาโส อุปวาส, การจำศีล, 'อยู่อดอาหาร' อย่างวิธีรักษาอุโบสถ ไม่บริโภคอาหารในเวลาวิกาล [อุป+วส]
วิ. อนฺเนน วชฺชิโต วาโส อุปวาโส - ส. - อุโปสโถ อุโบสถ
วิ. อุปวสนฺติ เอตฺถาติ อุโปสโถ.
หมายความได้:-- การแสดงปาฏิโมกข์
ดังบาลีว่า อายามาวุโส กปฺปิน อุโปสถํ คมิสสาม. - ศีล
ดังบาลีว่า เอวํ อฏจงฺคสมนฺนาคโต โข วิสาเข อุโปสโถ อุปวุตฺโถ. - การอดอาหาร
ดังบาลีว่า สุทฺธสส เว สทา ผคฺคุ สุทฺธสสุโปสโถ สทา. - ชื่อ
ดังบาลีว่า อุโปสโถ นาม นาคราชา. - วันอุโบสถ
ดังบาลีว่า น ภิกฺขเว ตทหุโปสโถ สภิกขุกา อาวาสา - ส.
- การแสดงปาฏิโมกข์
- วิปฺปวาโส วิปฺปวาส, ปราศจาก, จากไป [วิ+ป+วส].
- จิรปฺปวาสี ผู้ค้างแรมในที่อื่นนาน, ผู้ไปจากบ้านเสียนาน [จิร+ป+วส].
- ปวาโส ประพาส, ไปจากบ้าน, ค้างแรมในที่อื่น หรือเมืองอื่น [ป+วส].
- สํจฺฉโร-รํ ป. นป. สังวัจฉร, สังวัตสร, สมพัตสร, ปี [สํ+วส-นิวาเส - สูจิ].
- วตฺถุ นป. วัตถุ, พัสดุ, สิ่ง, สิ่งของ; เหตุ, การณ์; ที่, ที่ดิน เช่นที่นา ที่สวนเป็นต้น;
สิ่งพิเศษ คือ พระรัตนตรัย พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ [จาก วส นี้ - สูจิ]. - วตฺถํ นป. พัตถ์ พัสตร์, ผ้า, 'เครื่องอาศัย'.
- วสุ นป.
- เทวดาพิเศษ 8 องค์ คือ อาโป ธุโว โสโม อธุโว อนิโล อนโล ปจฺจูโส ปภาโส เหล่านี้ เรียกว่า
วสว หรือ วสพ - รตน, แก้ว
- ทรัพย์, สมบัติ, เงินทอง (อ. 895) [จาก วส นี้ - สูจิ].
- เทวดาพิเศษ 8 องค์ คือ อาโป ธุโว โสโม อธุโว อนิโล อนโล ปจฺจูโส ปภาโส เหล่านี้ เรียกว่า
- วาสโว ป. วาสวะ, วาสพ, พระอินทร์, 'มีรัตนะ' [จาก วสุ แก้ว - สูจิ].
- วาสุกี ป. วาสุกี, นาคราช, พระยานาค, 'มีแก้ว' [จาก วสุ แก้ว. ก อาคม - สูจิ].
หมวดธาตุ
ภู (อ)
คาถา/หน้า
401
ที่มา
ธป
Comments