คะนอง, ประมาท
อรรถของธาตุ
ปาคพฺภิเย
ตัวอย่าง
- ปคพฺภ [ป+คพฺภ] ค. ผู้คะนอง, ประมาท.
ลุทฺโธ จ ปคพฺโภ จ เป็นคนโลภด้วย คะนองด้วย องฺ. 3/144.
เอโก ปคพฺโภ ทุสฺสีลมกฺกโฏ ลิงถ่อย ผู้คะนอง-ซุกซน ตัวหนึ่ง ชาอ. 4/107. - อปฺปคพฺภ [อ+ปคพฺภ] ค. ผู้ไม่คะนอง, ไม่ประมาท.
อปฺปคพฺโภ กุเลสุ อนนุคิทฺโธ ผู้ไม่คะนองแลไม่ข้องเกี่ยวแล้วในตระกูล ท. ขุ. 1/12.
น ปคพฺโภติ อปฺปคพฺโภ ขุทฺทกปาฐอ. 271.
คำนี้คนละความกับ
อปคพฺภ [อป+คพฺภ=ธารเณ 'ทรงไว้,'] ครรภ์ [ดู ธาตุปฺ. เล่มก่อน] ค. ผู้ไม่ผุดไม่เกิด, 'ปราศจากครรภ์ (เป็นคำที่เวรัญชพราหมณ์ด่าพระพุทธองค์).
อปคพฺโภ ภวํ โคตโมติ. วิน. 1/5.
คพฺภโต อปคโตติ อปคพฺโภ. อภพฺโพ เทวโลกูปปตฺตึ ปาปุณิตุนฺติ อตฺโถ อินอ. 1/146 - ปาคพฺภิย นป. ความเป็นผู้คะนอง. มี 3
กายปาคพฺภิย ความเป็นผู้คะนองกาย (มี 8 ฐาน)
วจีปาคพฺภิย ความเป็นผู้คะนองวาจา (มี 4 ฐาน)
มโนปาคพฺภิย ความเป็นผู้คะนองใจ (มีฐานเป็นอเนก) ขุทฺทกปาฐอ. 271
หมวดธาตุ
ภู (อ)
ที่มา
ธป
Comments