พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ Sort descending | อรรถ | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
รุฏิ |
เถยฺเย ลัก, ขโมย |
รุณฺฏติ. |
ภู (อ) | |
รุฏฺฐ |
วิฆาโตปฆาเต ลำบาก; ทรมาน |
โรฏฺฐเต, |
ภู (อ) | |
รุฐิ |
อาลสฺยขญฺชนคติเถยฺเยสุ เกียจคร้าน; ขาเขยก; ไป, ถึง, บรรลุ; ลัก, ขโมย |
รุณฺฐติ. |
ภู (อ) | |
รุท |
อสฺสุวิโมจเน 'หลั่งน้ำตา,' ร้องไห้ |
โรทติ รุทติ รุณฺณํ รุทิตํ โรทนํ ธาตุนี้ เป็น สกมฺม ดังบาลีว่า นาหํ ภนฺเต เอตํ โรทามิ ท่านผู้เจริญ ข้าพเจ้ามิได้ร้องไห้ถึงเขา - ส. |
ภู (อ) [ธป] |
|
รุท |
อสฺสุวิโมจเน หลั่งน้ำตา, ร้องไห้ |
รุทติ, โรทติ. |
ภู (อ) | |
รุธ |
วิ, อนุ บทหน้า วิโรธอิจฺฉเน คัดค้าน, ขัดแย้ง, ปรารถนา |
วิรุชฺฌติ. |
ทิว (ย) | |
รุธ |
อาวเร ปิด, กั้น, ห้าม |
รุนฺธติ, รุนฺธิติ, รุนฺธีติ, รุนฺเธติ, รุนฺโธติ. |
รุธ (ํอ) | |
รุธิ |
อาวรเณ ปิด; ล้อม; ขัดขวาง; ห้าม |
คำไขของ 2 ธาตุนี้ ที่ว่า อาวรณ นั้น มีอรรถ 4 คือ รุชฺฌติ วิรุชฺฌติ โรโธ โอโรโธ วิโรโธ ปริรุทฺโธ อวรุทฺโธ ฯเปฯ
|
ทิว (ย) [ธป] |
|
รุธิ |
อาวรเณ ปิด; ล้อม; ขัดขวาง; ห้าม |
คำไขของ 2 ธาตุนี้ ที่ว่า อาวรณ นั้น มีอรรถ 4 คือ รุนฺธติ-รุนธีติ-รุนฺเธติ โรโธ โอโรโธ วิโรโธ ปริรุทฺโธ อวรุทฺโธ ฯเปฯ
|
รุธ (ํอ) [ธป] |
|
รุป |
โรปนาทีสุ เพาะ, ปลูก; หว่าน; ปักไว้, ตั้งไว้ (เป็นอาทิ) |
(ธาตุนี้มีที่ใช้มากนัก ชักมาพอสมควร). |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
รุป |
รุปฺปเน สลาย, แตก |
รุปฺปติ รูปํ รุปฺปนํ
|
ทิว (ย) [ธป] |
|
รุป |
รุปฺปเน เสื่อมสลาย, แตกสลาย |
รุปฺปติ. |
ทิว (ย) | |
รุภิ |
นิวารเณ ห้าม, กั้น, กัน, ป้องกัน |
รุมฺภติ สนฺนิรุมฺภติ สนฺนิรุมฺโภ |
ภู (อ) [ธป] |
|
รุภิ |
อุปฺปีฬนนิวารเณ ย่ำยี; ห้าม |
รุมฺภติ. |
ภู (อ) | |
รุมฺภ |
อุปปีพนาทีสุ เข้าไปเบียดเบียน
|
ภู (อ) [ธป] |
||
รุส |
ปาสุริเย ประพฤติหยาบ |
ปารุสิย=ผารุสิย แปลง ผ เป็น ป. เทียบ ผรสุ ขวาน (สก.-ปรศุ) คำเดิม ปรสุ แปลง ป เป็น ผ (ดู ธาตุปฺ. เล่มก่อน) อักษรคู่นี้ มักใช้แปลงกันได้บ้าง. |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
รุส |
อาเลเป ฉาบ, ทา, ไล้ |
ภู (อ) [ธป] |
||
รุส |
หึสายํ เบียดเบียน |
โรสติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
รุส |
โรสเน โกรธ, ขึ้ง |
โรเสติ โรสยติ โรโส |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
รุส |
โกเธ โกรธ, เคือง |
โรเสติ, โรสยติ. |
ทิว (ย), จุร (เณ ณย) | |
รุส |
หึสายํ เบียดเบียน |
รุสติ, โรสติ. |
ภู (อ) | |
รุห |
ปาตุภาเว ปรากฏ, งอกขึ้น |
รุหติ รุกฺโข
|
ภู (อ) [ธป] |
|
รุห |
ชายเน เกิด, งอกขึ้น |
รุหตีติ รุกฺโข ต้นไม้. |
ภู (อ) | |
รุห |
อว บทหน้า โอนเต โน้มลง |
อวโรหติ. |
ภู (อ) | |
รุห |
อา บทหน้า อาโรหนมฺหิ ขึ้น |
อารุหติ, อาโรหติ. |
ภู (อ) |