พจนานุกรมธาตุ

ทภยติ. ทมฺภยติ.

ทมติ.

ทมตีติ ทนฺโต ผู้ฝึกแล้ว. 
ทมนํ, ทนฺติ, ทมโถ การฝึก. 
ทมฺมติ. 
ทมฺโม ผู้ควรแก่การฝึก. 
อุสุการา ทมยนฺติ เตชนํ.

ทมฺภยเต.

ทมฺภุโณติ.

ทยติ ปรทุกขํ อตฺตสุขญฺจ หึสตีติ ทยา ความรัก, ความเอ็นดู, ความกรุณา. 
ทยาสุ ผู้มีกรุณามาก. 
ทยิตพฺโพ ผู้ควรเอ็นดู.

ทาเรนฺติ โอทนาทีนิ เอตายาติ ทพฺพิ, ทพฺพี วา, กฏจฺฉุ ทัพพี. 
วิทารยตีติ ทารุโณ ผู้หยาบช้า.

อาทรติ. 
อาทโร, อาทรณํ ความเอื้อเฟื้อ. 
อาทเรน นมามหํ.

ทรติ. 
ทริตพฺพา ภายิตพฺพาติ ทรี ซอกเขา.

ทลติ ทุคฺคตภาวํ คจฺฉตีติ ทลิทฺโท ผู้ตกยาก.

ทลติ. 
ทลิโต รุกฺโข. 
ทาเลติ, วิทาเลติ, ปทาเลติ. 
กุทาโล จอบ, เสียม.

ทลิทฺทตีติ ทลิทฺโท, ทาลิทฺที. ทลิทฺทิยํ. 
ในคัมภีร์โลกียะ ใช้ ร อักษร คือ ทริทฺทา, ทุคฺคตฺยํ, อุปรูปริ ปสฺสนฺโต. สพฺโพ เอว ทริทฺทติ. 
เมื่อปริวรรตเป็นมาคธีแล้วจึงเปลี่ยนมาใช้ ล อักษร.

ทวติ. 
ทโว การเล่น. 
ทวนํ ความร้อน. 
ทเวน นิพฺพตฺโต ทวถุ ความร้อน, เป็นไข้ตัวร้อน.

ทสฺสติ ธุลึ วายุ, รโช นุทฺทสฺตี อุทฺธํ. 
บางแห่งใช้ ธ อักษรเป็น นุทฺธํสติ ก็มีบ้าง พึงกำหนดเป็น ธํส ธาตุ.

ทํสติ, ทํเสติ, ทํสยติ. วิทํเสติ, วิทํสยติ สุริโย อาโลกํ. 
ทํสโนติ ทนฺโต. 
ทํสนฺติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา เอเตนาติ ทํสโน ฟัน. 
ทํสมกสํ.

อคารํ อคฺคิ ทหติ. 
อคฺคินา ทยฺหติ. 
ฑหติ. 
ทห ธาตุนี้ สัททนีติ ใช้ในอรรถว่า ภสฺมีกรเณ.

ทํหยติ.

ทํหติ.

ททฬติ. 
ททฬมานา อาภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา.

เทติ, ททาติ, 
ยจฺฉติ ย่อมให้. เอา ทา เป็น ยจฺฉ. 
ทชฺชติ, ทชฺเชยฺย. 
ทตฺวาติ จชิตฺวา โสเธตฺวา. 
สจิตฺตปริโยทปนํ. 
ทาติ อวขณฺฑติ เตนาติ ทตฺตํ ลวิตฺตํ เคียว. 
ทุคฺคติภายโต ทาติ รกฺขตีติ ทานํ. 
โจโร ทาติ ย่อมหนีไป. 
สุฏฺฐุํ ทาติ อุปตปฺปตีติ สุทฺโท สุทฺที จ คนจน.