พจนานุกรมธาตุ

เฑติ ฑยติ อุฑฺเฑติ เฑมาโน

• เฑมาโน  
  อา. อุจฺเจ สกุณา เฑมานา สกุณ ท. บินไปในที่สูง - ส.

เฑติ อุฑฺเฑติ ปาสณฺฑา

• ปาสณฺฑา  (ป. พหุ.) เจ้าลัทธิ หรือ เจ้าทิฏฐิที่ถือผิด [ปาส+ฑิ] 'ผู้ขว้างบ่วง (คล้องดักจิตสัตว์)' นัยหนึ่ง ผู้เข้าไปสู่บ่วง (คือตัณหาทิฏฐิ)' - ส.

เฑเปติ เฑปยติ

เฑมติ. 
ฑิณฺฑิโม เฑณฺฑิโม มโหระทึก, ปรอด(?). ในโถมนิธิเป็น มิ ธาตุ

ฑียเต. เฑติ. 
ฑีโน.

เฑติ, ฑยติ. 
ฑียนํ การบิน, ลอยขึ้น. 
เย มํ ปเร ปจฺจุฑฺเฑนฺติ. 
ตณฺหาปาสํ ทิฏฺฐิปาสญฺจ เฑนฺติ อุฑฺเฑนฺติ สตฺตานํ จิตฺเต ขิปนิตีติ วา ปาสณฺฑา ผู้ถือมิจฉาทิฏฐิ. 
ฑมาโน.

ฑียติ เฑมาโน ฑีโน

• เฑมาโน  ส. ให้ อุ. เหมือนอันต้น.

ฑํสติ, ฑํสิยตีติ ฑฏฺโฐ. ใช้ ท อักษรก็มี.

ฑํสติ ฑํโส

• ฑํโส ป. เหลือบ, 'กัด.'

ธาตุนี้ไม่มีใน ส. แต่เห็นมีในกัจจายนะ และมีคำใช้อยู่ จึงนำมาลงไว้
หรือใน ส. นี้ จะถือว่า ฑํส นี้ ก็คือ ทํส นั่นเอง ดู ทํส. [ทํส1 ทํส2 - pd]

ตกติ

ตงฺกติ, 
อาตงฺกติ. 
อาตงฺโก อามโย โรโค.

ตงฺเกติ, ตงฺกยติ. 
ตงฺโก ขวาน.

ตงฺเกติ ตงฺกยติ

ตงฺกติ อาตงฺกติ อาตงฺโก

• อาตงฺโก  ป. ความเจ็บไข้, ความไม่สบาย.
  ศัพท์ที่เป็นชื่อของความเจ็บไข้ คือ อาตงฺโก อามโย โรโค พฺยาธิ อาพาโธ คโท รุชา อกลฺลํ เคลญฺญํ - ส.

ตกฺเกติ, วิตกฺกยติ. 
ตกฺกนํ, วิตกฺโก ความตรึก. 
ตกฺเก รุกฺขสิเลเส อลํ. 
ตกฺเกตีติ ตกฺกลํ ยางไม้.

ตกฺเกติ วิตกฺเกติ วิตกฺกยติ ตกฺโก วิตกฺโก วิตกฺกิโต

• ตกฺโก  ป. ความวิตก, ความตริตรอง, ความดำริ, ความคิด.
  ในอภิธรรม กล่าวศัพท์ปริยายของวิตก คือ ตกฺโก วิตกฺโก อปฺปนา พฺยปฺปนา เจตโส อภินิโรปนา - ส.

ตกฺเกติ ตกฺกยติ

ตกฺขติ โยโธ กายํ จมฺเมน.

ตกฺขติ

ตคติ

ตงฺคติ ตงฺคนํ

ตคฺฆติ ย่อมรักษา. 
อุรโคว ตจํ ชิณฺณํ. 
ตจติ. 
ตโจ เปลือกไม้, ผิวหนัง, คราบ.

ตคฺฆติ

ตคฺฆติ ย่อมรักษา. 
อุรโคว ตจํ ชิณฺณํ. 
ตจติ. 
ตโจ เปลือกไม้, ผิวหนัง, คราบ.