พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ Sort descending | อรรถ | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
สลกิ |
คเต ไป, ถึง, บรรลุ |
สลงฺกเต, สลงฺคเต, สลฺลติ. |
ภู (อ) | |
สลคิ |
คเต ไป, ถึง, บรรลุ |
สลงฺกเต, สลงฺคเต, สลฺลติ. |
ภู (อ) | |
สลฺล |
อาสุคติยํ (สีฆคมเน) 'ไปเร็ว,' แล่น, ปราด |
สลฺลติ สลฺโล-ลํ
|
ภู (อ) [ธป] |
|
สลฺล |
คเต ไป, ถึง, บรรลุ |
สลงฺกเต, สลงฺคเต, สลฺลติ. |
ภู (อ) | |
สว |
คติยํ ไป, ถึง, เป็นไป |
สวติ |
ภู (อ) [ธป] |
|
สว |
วิการคเต แปรเปลี่ยน; ไป, ถึง, บรรลุ |
สวติ วิการํ อาปชฺชตีติ สโว, มตเทโห ซากศพ. |
ภู (อ) | |
สส |
ปาณเน เป็นอยู่, มีชีพอยู่, หายใจอยู่ |
สสติ สาโส สสนํ อสฺสาโส ปสฺสาโส
|
ภู (อ) [ธป] |
|
สส |
สุสสเน 'เป็นอยู่ดี' |
สสติ สโส*
* สูจิว่า สโส ที่แปลว่า กระต่าย มาจาก สส ปฺลุตคติยํ (กระโดด, โลด) อ. ปัจจัย. ว่าเป็น สโล ก็มี มาจาก สล ธาตุ อาสุคติยํ. ทาง สํ. ก็มีว่า ศศฺ ปฺลุตคเตา to leap, to jump ดังนั้นถ้า สโส จะให้หมายเอากระต่ายแล้ว สุสสน ซึ่งไขความธาตุจะแปลว่า กระโดดงาม มิได้หรือ ขอฝากข้อนี้ไว้ด้วย. |
[ธป] | |
สส |
วิ บทหน้า วิสฺสาเส คุ้นเคย |
วิสฺสสติ. |
ภู (อ) | |
สส |
ปาณนสุสนโสปฺปหึสาปฺลเว หายใจ, เป็นอยู่; เหี่ยวแห้ง; หลับ; เบียดเบียน; กระโดดหนีไปอย่างรวดเร็ว |
สสติ. |
ภู (อ) | |
สส |
อา บทหน้า อสฺสาสมฺหิ สามารถหายใจได้ |
อสฺสสติ. |
ภู (อ) | |
สสิ |
อาสิเส ปรารถนา, มุ่งหวัง |
อาสํสเต. |
ภู (อ) | |
สสุ |
หึสายํ เบียดเบียน |
สสติ สตฺถํ สตฺติ
|
ภู (อ) [ธป] |
|
สห |
ปริสหเน อด, อดกลั้น |
สหติ สโห อสโห
|
ภู (อ) [ธป] |
|
สห |
สตฺติยํ อาจ, สามารถ, ครอบงำ |
สยฺหติ |
ทิว (ย) [ธป] |
|
สห |
ปสหเน อด, อดกลั้น |
สเหติ สหยติ สหนํ |
จุร (เณ ณย) [ธป] |
|
สห |
ขนฺตฺยภิภเว อดทน; ครอบงำ |
สหติ. |
ภู (อ) | |
สห |
ขนฺตฺยํ อดทน |
สยฺหติ สเหติ สหยติ. |
ทิว (ย), จุร (เณ ณย) | |
สห |
อุ บทหน้า ยตเน พยายาม |
อุสฺสหติ. |
ภู (อ) | |
สห |
วิ บทหน้า ปติญฺญายํ ปฏิญญา, รับคำ, กล้าหาญ |
วิสหติ. |
ภู (อ) | |
สฬ |
อพฺยตฺตสทฺเท ร้อง, ดัง, ส่งเสียง |
สฬติ สาฬิโก สาฬิกา
|
ภู (อ) [ธป] |
|
สฬ |
อพฺยตฺตสทฺเท เสียงไม่ชัด |
สฬติ. |
ภู (อ) | |
สา |
สามตฺถิยํ สามารถ, อาจ |
ภู (อ) [ธป] |
||
สา |
อวสาเน จบ, สุด, ที่สุด |
ทิว (ย) [ธป] |
||
สา |
ปาเก หุง, ต้ม |
สาติ |
ภู (อ) [ธป] |