ศัพท์บาลีที่มักเขียนผิด และการใช้ราชาศัพท์บางคำ

คำที่ถูกต้อง มักเขียนผิดเป็น 
นตฺถิ สนฺติปรํ สุขํ.
สุข อื่นจากความสงบ ไม่มี. (พยัญชนะ)
สุขอื่นนอกจากความสงบ ไม่มี. (อรรถ)
ไม่มีความสุข [อันแท้จริง] อื่น นอกจากความสงบ. (อรรถ)		 นตฺถิ สนฺติ ปรํสุขํ.
นตฺถิ สนฺติ ปรํ สุขํ.
นตฺถิ ปญฺญาสมา อาภา.
แสงสว่าง เสมอด้วยปัญญา ไม่มี.		 นตฺถิ ปญฺญา สมา อาภา.
นิพฺพานปจฺจโย โหตุ.
ขอ (กุศลกรรมนี้) จงเป็นปัจจัยแห่งพระนิพพาน เถิด.		 นิพฺพาน ปจฺจโย โหตุ.
อาโรคฺยปรมา ลาภา.
ลาภทั้งหลาย มีความไม่มีโรคเป็นอย่างยิ่ง. - แปลตามตัวอักษร (พยัญชนะ)
ความไม่มีโรคเป็นลาภอย่างยิ่ง. - แปลเอาความหมาย (อรรถ)		 อาโรคฺยา ปรมา ลาภา.
อโรคฺยา ปรมา ลาภา.
อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ.
ตนนั่นแหละ เป็นที่พึ่ง ของตน.		 อตฺตาหิ อตฺตโน นาโถ.
ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจารึ.
ธรรม ย่อมรักษา ผู้ประพฤติธรรม.		 ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจารี.

บุคคลในสมัยพุทธกาล ที่มีชื่อซ้ำหรือคล้ายกัน

บุคคลในสมัยพุทธกาล ที่มีชื่อซ้ำหรือคล้ายกัน pdf  (3 พ.ย.60)

ถ้าวันที่ในไฟล์ pdf เก่ากว่าที่แสดงไว้ในหน้านี้

  1. ในคอมพิวเตอร์ กด F5 เพื่อโหลดใหม่
  2. ในโทรศัพท์มือถือ/แท็บเบล็ต เข้าไปเคลียร์แคช ของ Adobe Acrobat ที่ใช้เปิดไฟล์ pdf  แล้วโหลดไฟล์ pdf อีกครั้ง

เอตทัคคะ: ผู้ได้รับการยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยม

จัดกลุ่มตามความสามารถเป็นต้น ด้านต่างๆ

เอตทัคคะ pdf  (3 พ.ย.60)

เสนอตั้งวิทยาลัยบาลี 4 ภูมิภาค

อังคาร, 16 พฤษภาคม 2017 — admin

พระพรหมบัณฑิต เผยแม่กองบาลีสนามหลวง หวังตั้งวิทยาลัยการศึกษาบาลี 4 ภูมิภาค เป็นศูนย์กลางจัดการศึกษาบาลีที่ต่อเนื่อง แก้ปัญหาสำนักเรียนปิดตัวขาดผู้สานต่อ

เข้มพระ-เณรเรียนสายสามัญต้องผ่านบาลีประโยค 2

อังคาร, 13 ธันวาคม 2016 — admin

"พระพรหมโมลี" ผุดแนวคิดพระ-เณร ก่อนจบหลักสูตรปริยัติธรรมสายสามัญ ต้องจบบาลีประโยค 2 ด้วย หวังเป็นกำลังสำคัญสืบต่อพระพุทธศาสนา

พ.ร.บ.การศึกษาสงฆ์เพิ่มสิทธิพระเณรที่จบ ป.ธ.9

จันทร์, 4 เมษายน 2016 — admin

พศ.เร่งหารือ ศธ.-สำนักงบฯ ในเนื้อหาร่าง พ.ร.บ.การศึกษาพระปริยัติธรรม เพิ่มสิทธิพระ-เณรที่จบเปรียญธรรม 9 ประโยค เทียบวุฒิปริญญาเอก หวังให้เป็นแรงจูงให้เรียนบาลีเพิ่มขึ้น ขณะที่แม่กองบาลีสนามหลวง กำชับให้คงหมวดเทียบโอนวุฒิทางโลกในภาพกว้าง หลังประกาศใช้ออกกฎหมายลูกรองรับ

ผลสอบบาลีสุดยอดพระ-เณร 44 รูปผ่าน ป.ธ.9

จันทร์, 28 มีนาคม 2016 — admin

ประกาศผลสอบบาลีสนามหลวงปี 2559 มีพระ-เณร สอบผ่านป.ธ.9 จำนวน 44 รูป แบ่งเป็นสามเณรสอบได้ 7 รูป พระภิกษุ 37 รูป ขณะที่แชมป์สอบป.ธ.9 ครั้งนี้ได้แก่ “วัดสร้อยทอง-วัดสามพระยา-วัดจองคำ” สอบได้มากที่สุด แห่งละ 3 รูป วันจันทร์ที่ 28 มีนาคม 2559 เวลา 16:44 น.

วันนี้  (28 มี.ค.) ที่ศาลาอบรมสงฆ์วัดสามพระยา กรุงเทพฯ พระพรหมโมลี (สุชาติ ธมฺมรตโน) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ กรรมการมหาเถรสมาคม (มส.) ในฐานะแม่กองบาลีสนามหลวง ได้เป็นประธานประกาศผลสอบประโยคบาลีสนามหลวงระดับชั้นเปรียญธรรม (ป.ธ.) 7 – 9 ประโยคซึ่งถือว่าเป็นการศึกษาระดับสูงสุดของคณะสงฆ์

คำสั่ง ตั้งคณะทำงานชุดใหม่ แม่กองบาลีฯเพิ่มศักยภาพการศึกษาสงฆ์

พุธ, 18 มีนาคม 2015 — admin

พระพรหมโมลี (สุชาติ ธมฺมรตโน) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดปากน้ำภาษีเจริญ ในฐานะแม่กองบาลีสนามหลวง เปิดเผยว่า สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวง รายงานให้ที่ประชุมมหาเถรฯ เมื่อวันที่ 10 มี.ค.ที่ผ่านมา รับทราบคำสั่งแม่กองบาลีสนามหลวง

เรื่องแต่งตั้งที่ปรึกษาแม่กองบาลีสนามหลวงและฝ่ายเลขานุการแม่กองบาลีสนามหลวง ดังนี้ ที่ปรึกษา จำนวน 8 รูป ประกอบด้วย

ฐานกิริยา จัดหมวดหมู่ตามความหมาย

ธาตุลงปัจจัย เป็นฐาน (base) สำหรับลงวิภัตติประกอบเป็นกิริยา

ดู  ฐานกิริยา เรียงตามลำดับธาตุ

(ปรับปรุง 16 เม.ย.61)

การใช้ สเจ ศัพท์ ในประโยคเงื่อนไข

สเจ (เจ) – ประโยคเงื่อนไข – อนุประโยค ประโยคหลัก – มุขยประโยค
ใช้กับเหตุการณ์/เงื่อนไข ที่เป็นจริงเสมอ  หรือข้อเท็จจริงในปัจจุบัน
ประโยค สเจ ใช้ได้ทั้งวิภัตติในหมวดวัตตมานา ภวิสสันติ และสัตตมี  
  วัตตมานา  เป็นจริงเสมอ
วัตตมานา วัตตมานา
มนสา เจ ปทุฏฺเฐน ภาสติ วา กโรติ วา,
มนสา เจ ปสนฺเนน ภาสติ วา กโรติ วา,		 ตโต นํ ทุกฺขมเนฺวติ.
ตโต นํ สุขมเนฺวติ.
  วัตตมานา  ปัจจุบัน ขณะพูด
วัตตมานา วัตตมานา
สเจ เม เทโว นิสฺสโย โหติ,
ข้าแต่สมมติเทพ ถ้าสมมติเทพ ทรงเป็นที่พึ่งของข้าพระองค์		 กลฺยาณํ เทว.
ก็เป็นการเหมาะดี
ภวิสสันติ วัตตมานา
สเจ ตฺวํ ภิกฺขุ เอกเมว รกฺขิตุํ สกฺขิสฺสสิ, อวเสสานํ รกฺขนกิจฺจํ นตฺถิ.
สจาหํ ตตฺถ คมิสฺสามิ, ชีวิตํ เม นตฺถิ.

การสร้างประโยคคำถามในภาษาบาลี

  1. ใช้นิบาตบอกความถาม  (ปุจฉนัตถนิบาต)
  2. ใช้ กึ ศัพท์ (ที่แปลงเป็น ก) และ กึ ศัพท์ที่ลงอัพยยปัจจัย
  3. ใช้ศัพท์ที่เนื่องด้วย กึ
  4. พูดขี้นเสียงสูงที่ท้ายประโยค 

 

1. ใช้นิบาตบอกความถาม  (ปุจฉนัตถนิบาต) วางไว้ต้นประโยค หรือตามที่เหมาะสม

ศัพท์ คำแปล เทียบอังกฤษ ตัวอย่างประโยค
กึ หรือ, ทำไม (=เพราะเหตุไร), อย่างไร Why, How
  1. เป็นคำถามว่าใช่หรือไม่ แปลว่า ‘หรือ, ไหม’   (ตอบว่า ใช่/ไม่ใช่)
    กึ ปน เถโร อาคโต?   ก็ พระเถระ มาแล้ว หรือ?
  2. เป็นคำถามถึงเหตุผล แปลว่า ‘ทำไม, เพราะเหตุไร’   (=กสฺมา กึการณา)
    กึ ปาลิต ปมชฺชสิ?  ปาลิตะ ท่านประมาทอยู่ทำไม?
  3. เป็นคำถามถึงวิธีการ เป็นต้น แปลว่า ‘อย่างไร’ (=กถํ)
    เต อตฺตโน ปุราณจีวรานิ กึ กริสฺสนฺติ?   พวกเขา จักทำจีวรเก่าของตน อย่างไร?
    ตํ กึ มญฺญสิ นนฺท?    นันทะ เธอจะสำคัญข้อนั้น อย่างไร?

เนื่องจาก "กึ" ศัพท์ นิบาต แปลได้หลายอย่าง  เพื่อสื่อความให้ชัดเจน ใน 2 ข้อหลัง จะใช้ กสฺมา หรือ กถํ แทน กึ ก็ควร
กินฺนุ หรือหนอ, เพราะเหตุไร   กินฺนุ ตาต ตฺวํ มม สนฺติกํ อาคจฺฉนฺโต อุทกํ ลงฺฆิตฺวา ... ?
กินฺนุ ตฺวํ ติสฺส ทุกฺขี ทุมฺมโน อสฺสุมุโข รุทมาโน อาคโตสิ?
กินฺนุ กมฺมํ กริตฺวาน ปตฺโตสิ ทุกฺขมีทิสํ?
กึสุ แลหรือ, อย่างไร, อย่างไรเล่า
อะไรหนอ อะไรสิ		   กึสุ ฆตฺวา สุขํ เสติ?       กึสุ ฆตฺวา น โสจติ?
กึสุ ชีรติ  กึ น ชีรติ?     กึสุ อุปฺปโถติ วุจฺจติ?
กจฺจิ หรือ, บ้างหรือ, แลหรือ, บ้างไหม   กจฺจิ เต วกฺกลิ ขมนียํ? กจฺจิ ยาปนียํ?
กจฺจิ ปน เต ภิกฺขุ อตฺตา สีลโต น อุปวทติ?
อปิ บ้างหรือ, บ้างไหม   อปิ นุ โข อยฺยานํ อิมสฺมึ ฐาเน วสนฺตานํ โกจิ อุปทฺทโว อตฺถิ?
อปิ โว ภนฺเต กิญฺจิ ลทฺธํ?
อปิ ภนฺเต กิญฺจิ ลทฺธํ?
อปิ นุ เม ปุตฺตสฺส เภสชฺชํ ชานาถ?
อปิ สมณ ปิณฺฑํ อลภิตฺถ?
อปิ ภนฺเต ปิณฺฑํ อลภมานา ชิฆจฺฉาทุกฺเขน ปีฬิตตฺถ?
อปิ นุโข โว ภิกฺขเว ปพฺพชิตกิจฺจํ มตฺถกํ ปตฺตํ?
อปิ นุ เม กายทฺวาราทีสุ ตุมฺเหหิ กิญฺจิ อสารุปฺปํ ทิฏฺฐปุพฺพํ?
อปิ นุ ตสฺส ปวตฺตึ ชานาถ?
นุ หรือ, หรือหนอ   สตฺถารา กตํ ญตฺวา นุ โข กตํ  อุทาหุ อชานิตฺวา?
อตฺถิ นุ โข มยฺหํ เอตฺถ คตปฺปจฺจเยน อตฺโถ?
นนุ มิใช่หรือ (ถามเชิงปฏิเสธ)   นนุ สพฺเพสํ เอกํสิกํ มรณํ?
นนุ ตฺวํ มยา วุตฺโต?
กถํ อย่างไร, ไฉน How โส วิหตตฺถาโม กถํ ธมฺมํ จริสฺสติ?
ตุมฺเห จ อนฺธา  กถํ อิธ วสิสฺสถ?
อุทาหุ หรือว่า or กึ อกฺขี โอโลเกสฺสสิ  อุทาหุ พุทฺธสาสนํ?
ญตฺวา นุ โข กตํ  อุทาหุ อชานิตฺวา?
ปุตฺตํ นุ โข วิชาตา  อุทาหุ ธีตรํ?
อาทู หรือว่า or เทวตา นุสิ คนฺธพฺโพ  อาทู สกฺโก ปุรินฺทโท?
ติฏฺฐนฺเต โน มหาราเช  อาทู เทเว ทิวงฺคเต?
(พบ 15 แห่งในพระไตรปิฎก ทั้งหมดอยู่ในคาถา)

คำไทยที่มาจากภาษาอื่นๆ

ไทย "แท้" อยู่ที่ไหน?

 

คำไทยแท้:

  • ฆ่า
  • เฆี่ยน
  • ดอกจัน (*)
  • ดูกร (ดูก่อน)
  • ธ (ท่าน, เธอ)
  • เธอ
  • ณ
  • ผีว์ ?
  • เยียร์ ?
  • ระฆัง
  • ศอก
  • ศึก
  • เศร้า
  • เศิก (ศึก)
  • หญ้า
  • หญิง
  • ใหญ่
  • อรชร (ออนซอน/อ่อนชอน)
  • อวย อำนวย ให้
Syndicate content