'แสดงโทษะ,' ฤษยา, ชัง, ขึ้งเคียด
อรรถของธาตุ
โทสาวิกรเณ
ตัวอย่าง
- อุสูยติ อุสุยฺยติ
นิสฺสํสยํ โข โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภวิสฺสติ ยถายิเม ติตฺถิยา อุสูยนฺติ พระผู้มีพระภาคนั้น จักเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่ต้องสงสัยแน่ ฉะนั้นดิตถีย์ ท. จึงฤษยา วิน. 5/105 (ฉบับยุโรปเป็น อุสุยฺยนฺติ). - อุสูยก, อุสุยฺยก ค. ผู้ฤษยา, ผู้ขึ้งเคียด.
ขุทฺทญฺจ พาลํ อุปเสวมาโน อนาคตตฺถญฺจ อุสุยฺยกญฺจ. ขุ. 1/314.
วุฑฺฒาปจายี อนุสุยฺยโก สิยา พึงเป็นผู้ยำเกรงต่อวุฑฒะชน แลไม่พึงเป็นคนฤษยาเขา ข. 1/315. - อุสูยา, อุสุยฺยา อิ. ความฤษยา, ความขึ้งเคียด.
มายา อุสุยฺยา ภสฺสสมุสฺสโย จ ขุ. 1/304. (ต้นฉบับเป็น อุสฺสุยา เข้าใจว่า อักษรจะวิบัติ). - อุสูยนา, อุสุยฺยนา อิ. ความฤษยา ฯลฯ.
อุสูยา อุสูยนา อุสูยิตตฺตํ ธมฺมสงฺคณิ ฉบับพิมพ์ครั้ง 2 ข้อ 727. - อุสูยิตตฺต, อุสุยฺยิตตฺต นป. ภน. ความเป็นแห่งอันฤษยา ฯลฯ. (ดูที่มาข้างบน).
- อพฺภุสูยก [อภิ+อุสูย+ก] ค. ผู้ชังยิ่งนัก, ผู้เกลียดชัง.
ชายเต พธิโร มูฬฺโห หิตวากฺยพฺภุสูยโก คนเขลาผู้เกลียดชังถ้อยคำอันกอบด้วยประโยชน์ ย่อมเกิดเป็นคนหนวก (ปญฺจคติทีปนี มนุสฺสกณฺ. J.P.T.S. 1884 ยังไม่พบฉบับไทย).
หมวดธาตุ
ภู (อ)
ที่มา
ธป
Comments