อุท

อุทติ อุทานํ อุทคฺโค

• อุทานํ อุทาน, คำเปล่ง, คำที่เปล่งขึ้นในทันที (ด้วยความดีใจ หรือเสียใจ). 
  ส. แสดงคำไขว่า '=ปีติเวคสมุฏฺฐาปิโต  อุทาหาโร เปล่งคำที่เกิดขึ้นด้วยกำลังความอิ่มใจ' 
  แท้จริง ในพระศาสนา พระคัมภีร์อุทาน ซึ่งอยู่ในขุททกนิกาย โดยมากแสดงเรื่องของพระอริยเจ้าซึ่งท่านไม่มีทุกข์ มีแต่ความเบิกบานในธรรม แล้วท่านได้เปล่งอุทานนั้นๆ ขึ้น ดังนั้นจึงเป็นเหตุให้นักปราชญ์แสดงอรรถของอุทานว่า เปล่งขึ้นด้วยกำลังความอิ่มใจ' 
  แม้พระพุทธโฆส ซึ่งแต่งอรรถกถาอุทานก็แสดงว่า 'โสมนสฺสญาณมยิก=เกิดแต่โสมนัสญาณ' (หมายเฉพาะของพระพุทธเจ้าและพระอรหันต์) แต่ถ้าอย่างปุถุชนแล้ว ได้ทั้ง 2 ประการ คือดีใจ หรือ เสียใจอย่างมาก และอดกลั้นไว้ในใจไม่ได้จนต้องเปล่งวาจา เท่ากับพูดกับตนเอง.
• อุทคฺโค ค. บันเทิงใจ, เบิกบานใจ, ดีใจ '=สญฺชาตโสมนสฺโส' - ส.