พจนานุกรมธาตุ
ธาตุ | อรรถ | ตัวอย่าง | หมวดธาตุ | |
---|---|---|---|---|
มจิ |
ธารณอุจฺจตาปูชาทิตฺตีสุ ทรงไว้; สูงขึ้น; บูชา; สว่าง, รุ่งเรือง |
มญฺจติ ธาเรติ อุจฺโจ วา ภวตีติ มญฺโจ, มญฺจกํ แท่น, เตียง, บัลลังก์. |
ภู (อ) | |
มจฺจ |
คหเณ ถือเอา |
ในกวิกัปปทุมะแสดงเป็น ภูวาทิคณิกะ มจฺจติ. |
จุร (เณ ณย) | |
มชฺช |
สุทฺธิโสธนภูสเน หมดจด; ชำระ, ปัดกวาด, ขัด, ถู; ประดับ |
มชฺชติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) | |
มญฺจุ |
คตฺยํ ไป, ถึง, บรรลุ |
มญฺจติ. มญฺจิตฺวา. |
ภู (อ) | |
มญฺช |
สทฺทมชฺชาสุ ทำเสียง, ออกเสียง; ปัดกวาด, ขัด, ถู |
มญฺเชติ, มญฺชยติ. ธาตุนี้ ในโถมนิธิกำหนดเป็น ภูวาทิคณิกะ เช่น มญฺชติ. มญฺชโร ต้นงา. |
จุร (เณ ณย) | |
มฏ |
อวสีทเน จมลง, ดำลง |
มฏติ. |
ภู (อ) | |
มฐ |
วาสมทฺทเนสุ อยู่; ย่ำยี |
มฐติ วสติ เอตฺถาติ มโฐ ที่อยู่. |
ภู (อ) | |
มฐิ |
อุกฺกณฺฐเน อยู่อย่างเกียจคร้าน, เบื่อหน่าย |
มณฺฐติ. |
ภู (อ) | |
มฑิ |
ภาคเวฐสุทฺธิภูเส แบ่ง; ผูกรัด; หมดจด; ประดับ |
ชลํ มณฺฑติ มณฺเฑติ วิภูเสตีติ มณฺฑูโก กบ. |
ภู (อ) | |
มฑิ |
ภูสนโมทเน ประดับ; ยินดี, ปลื้มใจ |
มณฺเฑติ มณฺฑิยตีติ วา มณฺฑโป, ชนนิลโย. |
จุร (เณ ณย) | |
มณ |
จาคหึสากูเช สละ, แบ่งปัน; เบียดเบียน; ร้องคำราม |
เวรํ มณตีติ เวรมณิ, ปชหติ หึสติ วินาเสตีติ อตฺโถ. |
ภู (อ) | |
มตฺถ |
วิโลเฬ กวน, ทำให้วุ่นวาย, รบกวน |
มถติ, มตฺถติ, อภิมตฺถติ. |
ภู (อ) | |
มถ |
วิโลเฬ กวน, ทำให้วุ่นวาย, รบกวน |
มถติ, มตฺถติ, อภิมตฺถติ. |
ภู (อ) | |
มท |
คพฺพเทนฺเย โอ้อวด; ลำบาก |
มทติ. |
ภู (อ) | |
มท |
ติตฺติยํ ยินดี, อิ่มใจ |
มทยติ. |
จุร (เณ ณย) | |
มท |
อุมฺมาเท เป็นบ้า, มัวเมา, ประมาท, เลินเล่อ |
ปมชฺชติ. มชฺชติ อสฺมินฺติ มทฺโท ชื่อชนบท. |
ทิว (ย) | |
มทิ |
ถุติโมทมทคติชฬโสปฺปนทิตฺตีสุ ยกย่อง; ยินดี; ประมาท; ไป, ถึง; หลง, โง่เขลา; นอนหลับ; สว่าง, รุ่งเรือง |
มนฺทตีติ มนฺโท คนเขลา. |
ภู (อ) | |
มทฺท |
จุณฺเณ ทำให้ละเอียด, บด, ขยี้ |
มทฺทติ, ปมทฺทติ. |
ภู (อ) | |
มธุ |
อุนฺเท เขียวสด, ชุ่มชื่น |
มธติ. |
ภู (อ) | |
มน |
คพฺเพ โอ้อวด |
มนติ, มเนติ. |
ภู (อ), จุร (เณ ณย) |