สงัด, หลีกออกเดี่ยว, ปลีกออก, อยู่คนเดียว
อรรถของธาตุ
วิเวจเน
ตัวอย่าง
- วิวิจฺจติ [วิ+วิจ] ก. หลีก-ปลีก-ออกเดี่ยว, อยู่คนเดียว, แยกออก.
วิวิจฺจถยฺเย, วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณติ ข้าแต่แม่เจ้า ท่าน ท. จงแยกออก สงฆ์ย่อมสรรเสริญ ความสงัด-ความแยกออก อย่างเดียว แก่พี่น้องหญิง ท. วินอ. 3/59. วิวิจฺจถาติ วินา โหถ วินอ. 2/526. - วิวิจฺจ [วิ+วิจ+ตฺวา แปลงเป็น ย แล้วประสมกับที่สุดธาตุแปลง เป็น จฺจ] อก. สงัด-แยกออก-หลีกออกแล้ว.
วิวิจฺเจว กาเมหิ, วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ สงัดจากเหล่ากามทีเดียว สงัดจากเหล่าอกุศลธรรม (หมายใจสงัด) (สวดมนต์หน้า 302 มีที่มาทั่วไป เรื่องปฐมฌาน). - วิเวก [จาก วิ+วิจ] ป. วิเวก, ความสงัด. มี 3 กายวิเวก สงัดกาย 1 จิตฺตวิเวก สงัดจิต 1 อุปธิวิเวก สงัดจากกิเลส คือ พระนิพพาน 1 อุทานอ. 290.
- วิวิตฺติ [จาก วิ+วิจ] อิ. ความสงัด.
วิวิตฺติ วิเวโก วิสุทฺธิมคฺค 1/182. - วิวิตฺต [จาก วิวิจฺจติ] กค. สงัด-แยกออก-หลีกออกแล้ว. …
วิวิตฺตาวาสตา กายวิเวโก นาม ความเป็นผู้มีที่อยู่สงัดแล้ว ชื่อกายวิเวก อุทานอ. 291. - ปริเวก [ป+วิ+วิจ] ป. (เหมือน วิเวโก แท้) แม้มี ป ประกอบเข้าอีก จะแปลให้ต่างออกไปนิดหน่อยว่า "ความสงัดทั่ว" ก็ได้ แต่ทางความก็เท่ากับ วิเวโก นั่นแล.
วิเวโกเยว ปริเวโก อุทานอ. 291.
หมวดธาตุ
ภู (อ)
ทิว (ย)
ที่มา
ธป
Comments