พจนานุกรมธาตุ

นจฺจติ. 
นจฺจํ การฟ้อนรำ.

จจฺจติ. จจฺเจติ, จจฺจยติ.

อิติ, เอติ, 
อุเทติ, อเนฺวติ, อนฺเวติ, สเมติ, อเปติ, เปติ, ปเรติ, อธิเต, วิปริเยติ. 
อปาโย. เปโต. ปเรโต. ปริยาโย, วิปรีโต, วิปริยาโย, อชฺฌยโก. 
อธิปฺปิยเต อิจฺฉิยเตติ อธิปฺปาโย. 
อธิปฺเปโต. กมฺมํ ปจฺเจติ ปจฺจยนํ สทฺทหนํ, ปจฺจโย, ตทภาวโต อปจฺจโย, ตสฺส ภาโว อปจฺจยตา.

โหฬเต.

เหสติ. 
เหสา เสียงร้องของม้า. 
เหสเต โฆฏโก ม้าย่อมร้อง

โขฑติ. 
โขฏ ธาตุก็มีบ้าง.

สุฏฺฐติ ปโย เสตุนา. โสฏฺฐติ.

จรติ ตํ ตํ ฐานํ คจฺฉตีติ จโร จารชน, สายลับ. 
จรตีติ วิจาโร. 
ธมฺมํ จรตีติ ธมฺมจารี. 
อตฺตนิ ปเวสิตานํ สุขํ จรติ ภกฺขตีติ จารโก, โรโธ คุก.

สตฺเตติ, สตฺตยตีติ สตฺโต ชโน คจฺฉติ ทุกฺเขน ชีวติ สมฺพนฺธติ วิตฺถาเรติ วาตฺยตฺโถ. 
สตฺโต สัตว์, ผู้ไป, ผู้เป็นอยู่ลำบาก, ผู้ผูกพัน, ผู้ขยาย. 
คตสตฺตํ ปราศจากชีวิตแล้ว.

หิโนติ คจฺฉตีติ หโย ม้า. 
หิโนติ ปวตฺตติ ผลํ เอเตนาติ เหตุ. 
หิโนติ ปวตฺตตีติ หิงฺคุ, รามฏฺฐํ มหาหิงคุ์. 
หิโนติ ปรํ อุปตาเปตีติ หีโน. 
เหติ หีนตฺถมคมีติ หีโน คนเลว. 
หิโนติ วทฺธตีติ หิตํ ประโยชน์เกื้อกูล, ความเจริญ. 

พึงทราบว่าอุทาหรณ์เหล่านี้ ล้วนแปลง ณ จาก ณุ ปัจจัยเป็น น ทั้งสิ้น.

ลงฺฆติ ปวตฺตติ ลหุภาเวนาติ ลหุ เร็ว, พลัน. ลบนิคคหิตแล้วแปลง ฆ เป็น ห.

จวติ. 
จุโต, 
จุติ การเคลื่อนไปในสัมปรายภพ.

ปนฺถติ. ปนฺถยติ. 
ปนฺโถ ทาง.

เอสติ เอสฺสติ เอสฺสนฺตํ คิริทุคฺเคสุ. 
ในคัมภีร์ ส่วนมากใช้ เอส ธาตุ.

ปชฺชติ มคฺคํ. 
อาปตฺตึ อาปชฺชติ. 
ปชฺโช ทาง. 
นิปผาทนํ, นิปฺผตฺติ, นิพฺพตฺตนํ ความสำเร็จ, ความถึง. 
ปเทติ, ปทยติ.
ปฏิปทา ข้อปฏิบัติ.

สรติ คจฺฉตีติ สรภู, เอกา มหานที ชื่อแม่น้ำใหญ่สายหนึ่ง. 
สเรติ, สรยติ. 
สรณี ทาง.

ติลติ.

สงฺคติ. 
สงฺคนํ การไป.

กมฺเปติ, กมฺปยติ.

อิสฺสติ. 
ตุลนิสฺสโย, 
มคฺคํ อิสฺสติ. 
อิสฺโส ลูกธนู