พจนานุกรมธาตุ

ธาตุ
ธาตุ อรรถ Sort descending ตัวอย่าง หมวดธาตุ

ธุ

คติถิเร
ไป, ถึง, บรรลุ; มั่นคง

ธวติ
ธวิตพฺพํ คนฺตพฺพนฺติ ธุวํ
ธวติ ถิรํ ภวตีติ วา ธุวํ พระนิพพาน, เที่ยง.

ภู (อ)

เวส

คติทาเนสุ

ไป, ถึง, บรรลุ; ให้

เวสตีติ เวสโร, อสฺสตโร ม้าดี. 
เวจฺฉติ, ปเวจฺฉติ
ปเวจฺฉํ, ปเวจฺฉนํ การให้.

ภู (อ)

อร

คตินาเสสุ

ไป, ถึง, บรรลุ; พินาศ

อรติ ตํ ตํ สตฺตกิจฺจํ ปวตฺเตตีติ อุตุ ฤดู. อรโต ตุ ตมฺหิ อรสฺสุ, 
อริยเต คมิยเตติ อตฺถํ นิพพานํ. อริยเต ญายเตตฺยาทินา อตฺโถ ความหมาย. 
อรนฺติ คจฺฉนฺติ เอตฺถาติ อทฺธา หนทาง, กาลนาน. 
อรติ นสฺสตีติ อตฺโถ ความพินาศ.

ภู (อ)

อีช
[อีช, อีชิ]

คตินินฺทาสุ

ไป, ถึง, บรรลุ; ตำหนิ, นินทา

อีชติ, อิญฺชติ.

ภู (อ)

อีชิ
[อีช, อีชิ]

คตินินฺทาสุ

ไป, ถึง, บรรลุ; ตำหนิ, นินทา

อีชติ, อิญฺชติ.

ภู (อ)

ปลฺล

คตินินฺนฏฺฐาเน
ไป, ถึง, บรรลุ, ที่ลุ่ม

ปลฺลติ
อปลฺลี อคจฺฉิ อุปกเม ตสฺมาติ ปลฺลลํ, ปลฺเล นินฺนฏฺฐาเน วา อลนฺติ ปลฺลํ บ่อโคลน. 
ปลฺลิยตีติ ปลฺลวํ, กิสลยํ. ข้อ, หน่อ, ยอดต้นไม้.

ภู (อ)

ฐา

คตินิวตฺยํ
หยุดการไป, ดำรงอยู่, ตั้งอยู่

ฐาติ, ติฏฺฐติ
ฐานํ, อธิฏฺฐานํ, สณฺฐานํ, ฐิติ
นิฏฺฐํ, นิฏฺฐานํ ความสำเร็จ, ตั้งอยู่. 
ปติฏฺฐา ที่พึ่ง. 
ฐายติ. ฐายี ผู้ดำรงอยู่, ตั้งอยู่. 
กปฺปฏฺฐายี.

ภู (อ), ทิว (ย)

ทุ

คติปริตาปวุทฺธีสุ
ไป; เดือดร้อน, ให้เดือดร้อน; เจริญ

ทุยเต ทุกฺเขน คมิยเตติ ทูโร ไกล (ทำเป็นทีฆะ).
ทวติ อุทฺธํ คจฺฉติ วุทฺธึ อาปชฺชตีติ ทุโม ต้นไม้. 
ทุพฺพจตฺถา ทวติ ปริตาเปตีติ ทูโต ทูต.

ภู (อ)

เส

คติปากขเย

ไป, ถึง, บรรลุ; หุง, ต้ม, สุก; สิ้นไป

เสติ, สายติ คจฺฉติ เอตฺถ เอเตนาติ วา เสตุ สะพาน. 
สายติ สูริยา ตปํ โลโก.

ภู (อ)

ยา

คติปาปุเณ
ไป, เป็นไป; ถึง, บรรลุ

ยาติ
อุลฺโลเกตฺวา ยาติ เอตฺถาติ อุยฺยานํ สวน. 
ยายติ
ยาตฺรา จ เม ภวิสฺสติ. 
นิยฺยานิกา ธมฺมา.

ภู (อ)

อม

คติปีฬาโรคภตฺติสทฺทโภชเนสุ

ไป; เบียดเบียน; เป็นโรค; ภักดี, ทำเสียง, ออกเสียง; บริโภค

อมยติ กาลนฺตรํ อมตฺตํ ถ้วยใส่อาหาร. 
อมิยติ คมิยตีติ อมฺโพ ต้นมะม่วง. 
อมติ ปวตฺตตีติ อมฺหํ หิน. 
อมติ ปีเฬตีติ อามโย แผล. 
จกฺขุนา อมติ รุชฺชตีติ อนฺโธ
อมิยเต ภชิยเตติ อมฺมา มารดา. 
อมติ ภุญฺชติ เอตฺถาติ อมตฺตํ ถ้วยใส่อาหาร.

ภู (อ), จุร (เณ ณย)

อญฺจ
[อญฺจ, อญฺจุ]

คติปูชาวิเสสเน

ไป, ถึง; บูชา; ทำให้แปลก

อญฺจติ
อุทฺธํ อนุคฺคนฺตฺวา ติริยํ อญฺจิโตติ ติรจฺฉาโน สัตว์ดิรัจฉาน. 
อญฺเจติ, อญฺจยติ.

ภู (อ), จุร (เณ ณย)

อญฺจุ
[อญฺจ, อญฺจุ]

คติปูชาวิเสสเน

ไป, ถึง; บูชา; ทำให้แปลก

อญฺจติ
อุทฺธํ อนุคฺคนฺตฺวา ติริยํ อญฺจิโตติ ติรจฺฉาโน สัตว์ดิรัจฉาน. 
อญฺเจติ, อญฺจยติ.

ภู (อ), จุร (เณ ณย)

ปพฺพ

คติปูรเณ
ไป, ถึง, บรรลุ; เต็ม, ให้เต็ม

ปุพฺเพนาปรํ ชนปทา น ปพฺพนฺติ ย่อมไม่เต็ม. 
ปพฺพติ ปยสา กุมฺภํ เจฏี.

ภู (อ)

มพฺพ

คติปูรเณสุ
ไป, ถึง; เต็ม, ให้เต็ม

มพฺพติ มคฺคํ. 
มพฺพติ กุมฺภํ ปยสา เจตี.

ภู (อ)

ปส

คติผสฺเสสุ
ไป; แตะต้อง

ปสยติ.

จุร (เณ ณย)

วา

คติพนฺธคนฺเธสุ, ถ้ามี นิ บทหน้า อุปสเม

ไป, ถึง; ผูก; ตัด, แทง เข้าไปสงบ

วายติ, วาติ คจฺฉตีติ วาโต, วาโย, วายุ ลม. 
วาติ สตฺเตสุ คจฺฉติ ปวตฺตตีติ วานํ, ตณฺหา. 
วาติ พนฺธติ เอเตนาติ วาโก, วกฺกลํ เปลือกไม้. 
นิพฺพาติ เอเตน ราคคฺคิอาทิโกติ นิพฺพานํ.

ภู (อ), ทิว (ย)

ชุฬ

คติพนฺธเน
ไป, ถึง; ประพันธ์

ชุฬติ, โชฬติ.

ภู (อ)

อจิ

คติพฺยตฺตกปูชเน คตฺยพฺยตฺตกปูชเน

ไป, ถึง, บรรลุ; พูด เปล่งเสียง; บูชา

อญฺฉติ, อญฺจเต
อญฺจนํ การไป, การบูชา, เคารพ, นับถือ.

ภู (อ)

จมฺพ

คติภกฺขเณ
ไป, ถึง, บรรลุ; กิน

จมฺพติ
จลกฏฺฐีนิ จมฺพิตฺวา.

ภู (อ)