ชนิ

ชายติ ชาโต ชนนํ ชโน พีชํ

ธาตุนี้ เป็น อกมฺม เช่น ปุตฺโต ชายติ บุตรเกิด.  
ถ้ามี วิ นำ กลายเป็น สกมฺม เช่น 

• อิตฺถี ปุตฺตํ วิชายติ หญิงคลอดซึ่งบุตร.
• อิตฺถี ปุตฺตํ วิชาตา หญิงคลอดบุตรแล้ว.
• อุปวิชญฺญา* อิตฺถี หญิงใกล้จะคลอดบุตร.
• วิชาตมาตุยาปิ แม้แห่งมารดาผู้คลอด, 

ถ้าเป็นการิต เป็น ชาเปติ ชาปยติ ให้เกิด, ให้ปรากฏ. 

• ชาปิกา ให้เกิด ได้ในบาลีว่า อตฺถชาปิกา ปญฺญา ปรีชายังประโยชน์ให้เกิด - ส.
• ชนนํ  ความเกิด. ศัพท์เป็นปริยายแห่ง ชนนํ คือ ชาติ, สญฺชาติ, นิพฺพตฺติ, อภินิพฺพตฺติ, ขนธานํ ปาตุภาโว - ส.
• ชโน  ชน. คน, 'เกิด.'
• พีชํ  นป. พืช, เมล็ด; เหตุ, การณ์; องคชาตทั้งชายหญิง, ที่ลับทั้งชายหญิง. 'เกิด, ให้เกิด.' [วิ+ชนิ - สูจิ].

* ปรมตฺถทีปนี อรรถกถาอิติวุตตก แก้ว่า อุปวิชญฺญาติ อชฺช สุเวติ ปจฺจุปฏฺฐิตวิชายนกาลา.