ขุช

อรรถของธาตุ
วชิรนิพฺเพเส*

บางอาจารย์ว่า "ขุช=วชิรนิคฺโฆเส" บ้าง - ส.

[คำไขว่า วชิรนิพฺเพเส นี้ ยากที่จะแปล ข้าพเจ้าขอแยกศัพท์ พร้อมทั้งหลักฐานมาลงไว้
สำหรับผู้ได้พบได้เห็นลงสันนิษฐานเอาเอง ดังนี้:-

วชิโร-รา-รํ  อาวุธพระอินทร์, ฟ้าแลบ; เครื่องมือเจียระไน แก้ว, เพชร. 
วิชิโร-รํ (ป. นป.) รัตนะ, เพชร, เครื่องประดับ (อช. 24-409-866) (จาก วช=คมเน 'ไป, อะไรกำจัดไม่ได้, แข็ง' อิร ปัจ.- สูจิ).

นิพฺเพโส (ป.) ค่าจ้าง, เงินเดือน, บำเหน็จ (อช. 531) (จาก วิส=เปรเณ (คมนาทีสุ นิโยชเน) นิ บุพฺ - สูจิ).

ถ้าเข้าสมาสกันเข้าทั้ง 2 ศัพท์ จะได้แก่อะไร?
ถ้าเป็นอย่าง วชิรนิคฺโฆเส แปลง่ายกว่า ว่า นฤโฆษ หรือ กึกก้อง แห่งฟ้าแลบ หรือ อาวุธพระอินทร์ ตามนัยนี้ โขชติ คงแปลว่า ฟ้าแลบ].

* สันนิษฐานใหม่คราวพิมพ์ครั้งที่ 3 นี้ว่า วชิรนิพฺเพเส หมายความเท่ากับ วชิรนิคฺโฆเส นั่นเอง 
ทางสํสกฤต วชฺรนิษฺเปษะ กับ วชฺรนิรฺโฆษะ เหมือนกัน= a clap or peal of thunder
เข้าใจว่า วชฺรนิษฺเปษะ นี้แหละ มาในรูปบาลีเป็น วชิรนิพฺเพส. โชชติ จึงมีความไปทางฟ้าคำรน.  เป็น วชิรนิปฺเผเส ก็มี  ใกล้ สํ. มาก.

หมวดธาตุ
ภู (อ)
คาถา/หน้า
314
ที่มา
ธป

Comments

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.