ฐุภ

ธาตุนี้เมื่อประกอบด้วย นิ อุปสัค เป็น นิฏฺฐุภ บางทีเป็น นิฏฺฐุห บ้าง  แต่บางทีก็เป็น นุฏฺฐุภ-ห บ้าง พึงทราบว่า (นุฏฺ-) เลือนมากลายมาจาก นิฏฺ- นั่นแล.

• นิฏฺฐุภ-หติ, นุฏฺฐุภ-หติ [นิ+ฐุภ] ก. บ้วน, ถ่ม (เขฬะเป็นต้น ). 
  ตครสิขิปจฺเจกพุทฺธํ ทิสฺวา นิฏฺฐุหิตฺวา เห็นพระตครสิขิปัจเจกพุทธแล้ว ถ่มเขฬะ ธมฺอ. 3/418. 
  กลณฺฑุโก … ขีรํ นุฏฺฐุภติ, นุฏฺฐุภนฺโตปิ อุทเก อนุฏฺฐภิตฺวา เสฏฺฐิธีตาย สีเส นุฏฺฐุภติ  กลัณฑุก … ถ่มนมสดทิ้งเสีย, แม้เมื่อถ่มทิ้ง มิได้ถ่มในน้ำ ย่อมถ่มรดศีรษะเศรษฐีธิดา ชาอ. 2/336.
• นิฏฺฐุภน [จาก ศัพท์บน] นป. ความบ้วน, ความถ่ม (เขฬะเป็นต้น). 
  คามทารเกสุ นิฏฺฐุภนาทีหิ เจว มาลาคนฺธุปหาราทีหิ จ สุขทุกฺขํ อุปฺปาเทนฺเตสุปิ แม้เมื่อเหล่าเด็กบ้าน ยังสุขทุกข์ให้เกิด ด้วยอันถ่มเขฬะรดเป็นต้น แลด้วยอันบูชาด้วยมาลัยแลของหอมเป็นต้น ท. ชาอ. 1/75.
• โอฏฺฐุภติ [โอ+ฐุภ] ก. (เหมือน นิฏฺฐุภติ). โอฏฺฐุเภยฺยาติ เขฬํ ปาเตยฺย มชฺอ. 2/133.