รด, ราด, สาด
อรรถของธาตุ
เสจเน
ตัวอย่าง
- ฆร นป. เรือน, 'ฝนรด.' ฆรติ กิเลสวสสเมตฺถาติ ฆรํ - สูจิ.
- ฆรพนฺธน [ฆร+พนฺธน] นป. 'เครื่องผูกคือเรือน, ความผูกด้วยเรือน,' ความมีเรือน, แต่งงาน.
ฆรพนฺธเนน พนฺธึสุ แต่งงานแล้ว (อย่างเอาความ), ตามอักษรว่า 'ผูกแล้วด้วยเครื่องผูกคือเรือน ฯลฯ ธมฺอ. 1/4. - ฆรณี อิ. แม่เรือน, ภรรยา. อช. 337. ธมอ. 6/187.
- ปคฺฆรติ* [ป+ฆร] ก. ไหลออก, หลั่งออก. ปคฺฆร นี้ แปลได้ทั้ง สกมฺม อกมฺม.
ปุพฺพญฺจ โลหิตญฺจ ปคฺฆรึสุ (เมล็ดต่อม ท.) หลั่งออกแล้วซึ่งหนองแลโลหิต ขุ. 1/374.
เต คณฺฑา ตํ ทิวสเมว ภิชฺชิตวา … ปุพฺพโลหิตานิ ปคฺฆรึสุ ฝีเหล่านั้นแตก ณ วันนั้นทีเดียวแล้ว หลั่งออกซึ่งหนองแลโลหิต ท. ชาอ. 7/281.
* ที่มาคู่กับ อุคฺฆรติ ลง อนฺตปัจจัย เป็น อุคฺฆรนฺตํ ปคฺฆรนฺตํ โบราณแปลว่า เทขึ้นอยู่ เทลงอยู่ หมายความว่า ไหลออกทั้งข้างบนข้างล่าง สุมงคลวิลาสินี ภาค 2/546 แก้ว่า อุคฺฆรนฺตนฺติ อุปริ ฆรนฺตํ. ปคฺฆรนฺตนฺติ เหฏฐา ปริสฺสวนฺตํ.
- ปคฺฆริต [จาก ปคฺฆรติ] กค. ไหลออกแล้ว, ซึมออกแล้ว.
ติตฺถิยานํ ปคฺฆริตเสทสรีเร ในสรีระแห่งดิตถีย์ ท. มีเหงื่ออันไหลออกแล้ว ธมฺอ. 6/186. - ปคฺฆรณ [จาก ปคฺฆรติ] นป. ความไหลออก, ความหลั่งออก.
อสฺสูนํ อปฺปคฺฆรณเวลา เวลาแห่งอันไม่ไหลแห่งน้ำตา ท. ชาอ.10/43. [อ+ปคฺฆรณ+เวลา] ต้นฉบับเป็น อปคฺฆรณ ซึ่งแท้จริงควรเป็น อปฺปคฺฆรณ.
หมวดธาตุ
ภู (อ)
ที่มา
ธป
Comments