ก้าวไป, ย่างไป, ขยับเข้าไป, ดำเนินไป
อรรถของธาตุ
ปทวิกฺเขเป
ตัวอย่าง
กมติ จงฺกมติ การิต- นิกฺกาเมติ
อา. นาสฺส กาเย อคฺคิ วา วิสํ วา สตฺถํ วา กมติ. ไฟก็ดี ยาพิษก็ดี ศัสตราก็ดี ไม่ดำเนินไป, ไม่กล้ำกราย (คือไม่ลวก ไม่เข้าไป ไม่ถูกต้อง) ในกายของเขา - ส.
- อติกฺกมติ (ก.) ‘ก้าวล่วง’ ล่วงไป, ล่วง. ละเมิด (เช่นล่วงวินัย) [อติ+กมุ] รูปนาม อติกฺกโม - ส.
- อภิกฺกมติ ( ก.) 'ก้าวไปเฉพาะ' ก้าวไป, เดินไป (อภิ+กมุ] รูปนาม อภิกฺกโม - ส.
- ปกฺกมติ (ก.) 'ก้าวไปก่อน' หลีกไป, เลี่ยงไป, ไถลไป [ป+กมุ] รูปนาม ปกฺกโม - ส.
- ปรกฺกมติ (ก.) 'ก้าวไปเบื้องหน้า, พยายาม, บากบั่น, บุกบั่น, ขยัน [ปร+กมุ] รูปนาม ปรกฺกโม - ส.
- วิกฺกมติ (ก.) 'ก้าวไปอย่างวิเศษ กล้าหาญ, แข็งขันอย่างยิ่ง [วิ+กมุ] รูปนาม วิกฺกโม - ส.
- นิกฺกมติ, นิกฺขมติ (ก.) 'ก้าวออก' ออกไป [นิ+กมุ]
อภินิกฺขมติ 'ก้าวออกอย่างยิ่ง,' ออกบวช, ออกจากกาม [อภิ+นิ+กมฺ]
รูปนาม นิกฺกโม นิกฺขมนํ อภินิกฺขมนํ เนกฺขมฺมํ - ส. - สงฺกมติ (ก.) ก้าวไปด้วยดี ข้ามไป (อย่างข้ามเหว ห้วย) เป็นต้น [สํ+กมุ] รูปนาม สงกนฺติ สงฺกโม - ส.
- จงฺกมนํ (น.) จงกรม, ก้าวไปก้าวมา, เดินไปเดินมา.
หมวดธาตุ
ภู (อ)
คาถา/หน้า
369
ที่มา
ธป
Comments