กมุ

อรรถของธาตุ
ปทวิกฺเขเป

ก้าวไป, ย่างไป, ขยับเข้าไป, ดำเนินไป

ตัวอย่าง

กมติ จงฺกมติ  การิต- นิกฺกาเมติ 

อา. นาสฺส กาเย อคฺคิ วา วิสํ วา สตฺถํ วา กมติ. ไฟก็ดี ยาพิษก็ดี ศัสตราก็ดี ไม่ดำเนินไป, ไม่กล้ำกราย (คือไม่ลวก ไม่เข้าไป ไม่ถูกต้อง) ในกายของเขา - ส.

  • อติกฺกมติ (ก.)  ‘ก้าวล่วง’ ล่วงไป, ล่วง. ละเมิด (เช่นล่วงวินัย) [อติ+กมุ] รูปนาม อติกฺกโม - ส.
  • อภิกฺกมติ ( ก.) 'ก้าวไปเฉพาะ' ก้าวไป, เดินไป (อภิ+กมุ] รูปนาม อภิกฺกโม - ส.
  • ปกฺกมติ (ก.) 'ก้าวไปก่อน' หลีกไป, เลี่ยงไป, ไถลไป [ป+กมุ] รูปนาม ปกฺกโม - ส.
  • ปรกฺกมติ (ก.) 'ก้าวไปเบื้องหน้า, พยายาม, บากบั่น, บุกบั่น, ขยัน [ปร+กมุ] รูปนาม ปรกฺกโม - ส.
  • วิกฺกมติ (ก.) 'ก้าวไปอย่างวิเศษ กล้าหาญ, แข็งขันอย่างยิ่ง [วิ+กมุ] รูปนาม วิกฺกโม - ส.
  • นิกฺกมติ, นิกฺขมติ (ก.) 'ก้าวออก' ออกไป [นิ+กมุ] 
    อภินิกฺขมติ 'ก้าวออกอย่างยิ่ง,' ออกบวช, ออกจากกาม [อภิ+นิ+กมฺ] 
    รูปนาม นิกฺกโม นิกฺขมนํ อภินิกฺขมนํ เนกฺขมฺมํ - ส.
  • สงฺกมติ (ก.) ก้าวไปด้วยดี ข้ามไป (อย่างข้ามเหว ห้วย) เป็นต้น [สํ+กมุ]  รูปนาม สงกนฺติ สงฺกโม - ส.
  • จงฺกมนํ (น.) จงกรม, ก้าวไปก้าวมา, เดินไปเดินมา. 
หมวดธาตุ
ภู (อ)
คาถา/หน้า
369
ที่มา
ธป

Comments

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.