สม

อรรถของธาตุ
วิตกฺเก

ดำริ, คิด, ใคร่ครวญ

ตัวอย่าง

สาเมติ สามยติ สมา นิสาเมติ นิสามนํ ปฏิสาเมติ ปฏิสามนํ

  • สมา  ปี. 
    ศัพท์เป็นชื่อของปี คือ สํวจฺฉโร สํวจฺฉรํ วจฺฉโร สมา หายโน สรโท วสฺโส - ส.
  • นิสามนํ  นิสามน [นิ+สม] แปลได้ 3 อย่าง:-
    1. ใคร่ครวญ  
      ดังบาลีว่า อิงฆ มทฺทิ นิสาเมหิ ทีโฆ โส ยาทิโส วเน (นิสาเมหิ=อุปธาเรหิ).
    2. แลดู  
      ดังบาลีว่า อิงฆ มทฺทิ นิสาเมหิ จิตฺตรูปํว ทิสฺสติ (นิสาเมหิ=โอโลเกหิ).
    3. ฟัง  
      ดังบาลีว่า ตโต กณฺหาชินายาปิ นิสาเมหิ รเถสภ (นิสาเมหิ-สโณหิ) - ส.
  • ปฏิสาเมติ ปฏิสามนํ  เก็บ, เก็บไว้ [ปฏิ+สม]  เท่ากับ ภณฺฑํ คุตฺตฏฺฐาเน นิกฺขิปติ เก็บของไว้ในที่อันสงวน - ส.
หมวดธาตุ
จุร (เณ ณย)
คาถา/หน้า
493
ที่มา
ธป

Comments

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.