วท

วทติ-วชฺชติ-วเทติ วชฺชุํ ปาวท-ปาว โอวาโท วชฺชํ วทนํ โอวชฺชมาโน ฯเปฯ เหตุ-วาเทติ วาทยติ

อา. 
ปิตา ปุตฺตํ วทติ บิดาว่าลูก. 
เภรี วทติ กลองดัง หรือ ส่งเสียง. 

วทติ วชฺชติ วเทติ 3 นี้ ติ วตฺตมานา สุทฺธกตฺตุ เหมือนกัน.

• วชฺชติ-วชฺชนฺติ นี้ พานจะให้เข้าใจว่าเป็น กมฺม แต่ไม่ใช่ 
  มีบาลีว่า วชฺชนฺตุ โภนฺโต ธมฺมํ ผู้เจริญ ท. จงกล่าวธรรม. 
  มานุสกา จ ทิพฺพา จ ตุริยา วชฺชนฺติ ตาวเท ดนตรีมนุษย์และทิพย์ทำเพลงขึ้นในขณะนั้น. 
  ถ้าเป็น กมฺม เป็น วชฺชิยติ-วชฺชิยนฺติ.  นัยนี้ อาเทส วท เป็น วชฺช - ส.
  วชฺชนฺติ ในบางแห่งเท่ากับ วาทยนฺติ-ให้กล่าว เป็น เหตุกตฺตุ  
  ดังบาลีว่า สงฺขา … อนฺตลิกฺขมฺหิ วชฺชนฺติ ทิสฺวานจฺเฉรกํ นเภ 
  (เทพยดา) ยังสังข์ให้ดัง (หรือเป่าสังข์) ในอากาศ เพราะเห็นอัศจรรย์ในฟ้า. 
  นัยนี้ไม่ได้เอา วท เป็น วชฺช แต่แปลง วาทยนฺติ เป็น วชฺชนฺติ โดยลบ อา, เอา ทฺย เป็น ซฺช - ส.
  วเทติ มีบาลีเทียบว่า อุปาสโก ภิกฺขู วเทติ … ชนกายํ โอวเทติ มหามุนิ - ส.
• วชฺชุํ  เท่ากับ วเทยฺยุํ-พึงกล่าว (สตฺ. ประถมบุรุษ) 
  มีบาลีว่า วชฺชุํ วา เต น วา วชฺชุํ นตฺถิ นาสาย รูหนา - ส.
• ปาวท, ปาว  ก. อวด, สรรเสริญ, 'กล่าวก่อน,' (ปโร. ประถมบุรุษ) [ป+วท] ทีฆ ป เป็น ปา 
  ดังคำว่า ปาวทติ ปาวจนํ. ลบ ท เหลือแต่ ปาว บ้าง.  
  อา. โย อาตุมานํ สยเมว ปาวา ผู้ใดอวดตนเองทีเดียว. ที่เป็น ปาวา หมายอดีต. 
  นัยหนึ่ง ปาวา นี้ ไปทาง บุพ. อุ=สทฺเท (ดู อุ) - ส.
• โอวาโท  น. โอวาท, สั่งสอน, กล่าวสอน (โอ+วท)
• วชฺชํ  น. ถ้อยคำ.
• วทนํ  น. ปาก, หน้า, 'เครื่องกล่าว' 
  วิ. วทนฺติ เอเตนาติ วทนํ; 
  มุข ศัพท์เป็นชื่อของปาก,  
  หน้า คือ วทนํ ลปนํ ตุณฺฑํ มุขํ อสฺสํ อานนํ  แต่ ตุณฺฑํ ใช้เป็นปากของสัตว์ มีสุกร ไก่ เป็นอาทิ - ส.
• โอวชฺชมาโน  '=โอวทิยมาโน' อันเขาว่ากล่าวอยู่ อา. โอวชฺชมาโน น กโรติ สาสนํ - ส.