ลกฺข

อรรถของธาตุ
ทสฺสนงฺเกสุ

เห็น, ดู, กำหนด, หมาย, เครื่องหมาย

ตัวอย่าง

ลกฺเขติ ลกฺขยติ ลกฺขํ ลกฺขณํ สลฺลกฺขนา อุปลกฺขนา ปจฺจุปลกฺขนา 
ลกฺขี ลกฺขิโก อลกฺขิโก ลกฺขิโต อภิลกฺขิโต

ลกฺข นี้ ประกอบด้วยอุปสัค คือ สํ. อุป, ปฏิ ต้องเป็น น ทันตชะ (ไม่ใช่ ณ มุทธชะ) - ส.

  • ลกฺขํ  นป. ลักษ์, เครื่องหมาย;  คะแนน;  แสนหนึ่ง (สังขยา).
  • ลกฺขณํ  นป. ลักษณะ. โคลกฺขณํ ลักษณะโค. อิตฺถีลกฺขณํ ลักษณะหญิง - ส.
  • ลกฺขี  อิ. ลักษมี. เป็นชื่อของ
    สิริ หรือ ศรี อย่าง 1  
    สมบัติทั้งโภคทรัพย์และคุณสมบัติเป็นอาทิ อย่าง 1  
    นางเทพธิดาซึ่งทรงนามดังนั้น อย่าง 1  
    'น่าดู, น่าชม; เขากำหนด, เขาหมาย' [จาก ลกฺข นี้ - สูจิ].
  • ลกฺขิโก คนมีบุญ, คนมีวาสนา, คนดี, คนประเสริฐ.  อลกฺขิโก คนไม่มีบุญ, คนเลว, คนไม่ดี.
    กสฺมา เอวรูปํ อลกฺขิกํ … นิสีทาเปสุํ ทำไมเขาให้คนเลวหรืออัปรีย์ดังนั้นนั่งอยู่ (กุสชาตก).
  • ลกฺขิโต กค. กำหนดไว้, หมายไว้.  อภิลกฺขิโต กค. อภิลักขิต, กำหนดไว้อย่างยิ่ง, หมายไว้อย่างยิ่ง, ตั้งใจกำหนดไว้ [อภิ+ลกฺข].
หมวดธาตุ
จุร (เณ ณย)
คาถา/หน้า
464
ที่มา
ธป

Comments

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.