เห็น, ดู, กำหนด, หมาย, เครื่องหมาย
อรรถของธาตุ
ทสฺสนงฺเกสุ
ตัวอย่าง
ลกฺเขติ ลกฺขยติ ลกฺขํ ลกฺขณํ สลฺลกฺขนา อุปลกฺขนา ปจฺจุปลกฺขนา
ลกฺขี ลกฺขิโก อลกฺขิโก ลกฺขิโต อภิลกฺขิโต
ลกฺข นี้ ประกอบด้วยอุปสัค คือ สํ. อุป, ปฏิ ต้องเป็น น ทันตชะ (ไม่ใช่ ณ มุทธชะ) - ส.
- ลกฺขํ นป. ลักษ์, เครื่องหมาย; คะแนน; แสนหนึ่ง (สังขยา).
- ลกฺขณํ นป. ลักษณะ. โคลกฺขณํ ลักษณะโค. อิตฺถีลกฺขณํ ลักษณะหญิง - ส.
- ลกฺขี อิ. ลักษมี. เป็นชื่อของ
สิริ หรือ ศรี อย่าง 1
สมบัติทั้งโภคทรัพย์และคุณสมบัติเป็นอาทิ อย่าง 1
นางเทพธิดาซึ่งทรงนามดังนั้น อย่าง 1
'น่าดู, น่าชม; เขากำหนด, เขาหมาย' [จาก ลกฺข นี้ - สูจิ]. - ลกฺขิโก คนมีบุญ, คนมีวาสนา, คนดี, คนประเสริฐ. อลกฺขิโก คนไม่มีบุญ, คนเลว, คนไม่ดี.
กสฺมา เอวรูปํ อลกฺขิกํ … นิสีทาเปสุํ ทำไมเขาให้คนเลวหรืออัปรีย์ดังนั้นนั่งอยู่ (กุสชาตก). - ลกฺขิโต กค. กำหนดไว้, หมายไว้. อภิลกฺขิโต กค. อภิลักขิต, กำหนดไว้อย่างยิ่ง, หมายไว้อย่างยิ่ง, ตั้งใจกำหนดไว้ [อภิ+ลกฺข].
หมวดธาตุ
จุร (เณ ณย)
คาถา/หน้า
464
ที่มา
ธป
Comments