จร

อรรถของธาตุ
จรณ; คติ; ภกฺขเนสุ

ประพฤติ; เที่ยว; ไป, เป็นไป; กิน, บริโภค

ตัวอย่าง

จรติ จริยา จริตา จาโร จโร พฺรหฺมจริยํ จรณํ

  • พฺรหฺมจริยํ  นป. พรหมจรรย์, 'ประพฤติประเสริฐ' ตามที่ใช้มีความหมายเป็นหลายอย่าง คือ
    1. ทาน, การให้
    2. เวยฺยาวจฺจ การขวนขวาย
    3. สิกขาบท
    4. พรหมวิหาร (เมตฺตา กรุณา มุทิตา อุเปกฺขา)
    5. การแสดงธรรม, เทศนา
    6. เมถุนวิรติ, เว้นเมถุน
    7. สทารสนฺโตส ยินดีเฉพาะคู่ผัวตัวเมีย
    8. อุโบสถ
    9. อริยมรรค
    10. คำสั่งสอนทั้งสิ้น
    11. อัธยาศัย - ส.

จร ธาตุ ประกอบด้วยอุปสัค มีความเป็นต่างๆ ดังนี้:-

  • วิจรติ, สญฺจรติ ก. เที่ยวไป, สัญจรไป [วิ+สํ+จร].
  • อนุจรติ ก. ประพฤติตาม, เดินตาม [อนุ+จร].
  • ปฏิจรติ ก. ปกปิด '=ปฏิจฺฉาเทติ' [ปฏิ+จร].
  • วิจาโร น. วิจาร, พิจารณา, ใคร่ครวญ, 'ใจเที่ยว' [วิ+จร].
  • โอจรโก ค. ผู้ประพฤติต่ำ, ประพฤติเลวทราม [โอ+จร].
  • อติจรติ ก. ล่วง, ละเมิด [อติ+จร]. อติจารี, ธมฺมาติจารี ค. คนล่วงธรรม, คนผิด. 
    อา. นรา ธมฺมาติจาริโน (สํกิจฺจชาตก).
หมวดธาตุ
ภู (อ)
คาถา/หน้า
376
ที่มา
ธป

Comments

Restricted HTML

  • Allowed HTML tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.