กัจจายนสูตร

* เลขกลุ่มหน้าเป็นลําดับคัมภีร์กัจจายนะ เลขกลุ่มหลังเป็นลําดับสูตรในคัมภีร์ปทรูปสิทธิ

1. สนฺธิกปฺโป

1	1	อตฺโถ อกฺขรสญฺญาโต.
2	2	อกฺขราปาทโย เอกจตฺตาฬีสํ.
3	3	ตตฺโถทนฺตา สรา อฏฺฐ.
4	4	ลหุมตฺตา ตโย รสฺสา.
5	5	อญฺเญ ทีฆา.
6	8	เสสา พฺยญฺชนา.
7	9	วคฺคา ปญฺจปญฺจโส มนฺตา.
8	10	อํอิติ นิคฺคหีตํ.
9	11	ปรสมญฺญา ปโยเค.
10	12	ปุพฺพมโธฐิตมสฺสรํ สเรน วิโยชเย.
11	14	นเย ปรํ ยุตฺเต.
อิติ สนฺธิกปฺเป ปฐโม กณฺโฑ
12	13	สรา สเร โลปํ.
13	15	วา ปโร อสรูปา.
14	16	กฺวจาสวณฺณํ ลุตฺเต.
15	17	ทีฆํ.
16	18	ปุพฺโพ จ.
17	19	ยเมทนฺตสฺสาเทโส.
18	20	วโมทุทนฺตานํ.
19	22	สพฺโพ จํ ติ.
20	27	โท ธสฺส จ.
21	21	อิวณฺโณ ยํ นวา.
22	28	เอวาทิสฺส ริ ปุพฺโพ จ รสฺโส.
อิติ สนฺธิกปฺเป ทุติโย กณฺโฑ.
23	36	สรา ปกติ พฺยญฺชเน.
24	35	สเร กฺวจิ.
25	37	ทีฆํ.
26	38	รสฺสํ.
27	39	โลปญฺจ ตตฺรากาโร.
28	40	ปรเทฺวภาโว ฐาเน.
29	42	วคฺเค โฆสาโฆสานํ ตติยปฐมา.
อิติ สนฺธิกปฺเป ตติโย กณฺโฑ.
30	58	อํ พฺยญฺชเน นิคฺคหีตํ.
31	49	วคฺคนฺตํ วา วคฺเค.
32	50	เอเห ญํ.
33	51	ส เย จ.
34	52	มทา สเร.
35	34	ย ว ม ท น ต ร ลา จาคมา.
36	47	กฺวจิ โอ พฺยญฺชเน.
37	57	นิคฺคหีตญฺจ.
38	53	กฺวจิ โลปํ.
39	54	พฺยญฺชเน จ.
40	55	ปโร วา สโร.
41	56	พฺยญฺชโน จ วิสญฺโญโค.
อิติ สนฺธิกปฺเป จตุตฺโถ กณฺโฑ.
42	32	โค สเร ปุถสฺสาคโม กฺวจิ.
43	33	ปาสฺส จนฺโต รสฺโส.
44	24	อพฺโภ อภิ.
45	25	อชฺโฌ อธิ.
46	26	เต น วา อิวณฺเณ.
47	23	อติสฺส จนฺตสฺส.
48	43	กฺวจิ ปฏิ ปติสฺส.
49	44	ปุถสฺสุ พฺยญฺชเน.
50	45	โอ อวสฺส.
51	59	อนุปทิฏฺฐานํ วุตฺตโยคโต.
อิติ สนฺธิกปฺเป ปญฺจโม กณฺโฑ. สนฺธิสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.
2. นามกปฺโป
52	60	ชินวจนยุตฺตํ หิ.
53	61	ลิงฺคญฺจ นิปจฺจเต.
54	62	ตโต จ วิภตฺติโย.
55	63	สิ โย, อํ โย, นา หิ, ส นํ, สฺมา หิ, ส นํ, สฺมึ สุ.
56	64	ตทนุปโรเธน.
57	71	อาลปเน สิ คสญฺโญ.
58	29	อิวณฺณุวณฺณา ฌลา.
59	182	เต อิตฺถิขฺยา โป.
60	177	อา โฆ.
61	81	สาคโม เส.
62	206	สํสาเสฺวกวจเนสุ จ.
63	217	เอติมาสมิ.
64	216	ตสฺสา วา.
65	215	ตโต สสฺส สฺสาย.
66	205	โฆ รสฺสํ.
67	229	โน จ ทฺวาทิโต นํมฺหิ.
68	184	อมา ปโต สฺมึสฺมานํ วา.
69	186	อาทิโต โอ จ.
70	30	ฌลานมิยุวา สเร วา.
71	489	ยวการา จ.
72	185	ปสญฺญสฺส จ.
73	174	คาว เส.
74	169	โยสุ จ.
75	170	อวํมฺหิ จ.
76	171	อาวสฺสุ วา.
77	175	ตโต นมํ ปติมฺหาลุตฺเต จ สมาเส.
78	31	โอ สเร จ.
79	46	ตพฺพิปรีตูปปเท พฺยญฺชเน จ.
80	173	โคณ นํมฺหิ วา.
81	172	สุหินาสุ จ.
82	149	อํโม นิคฺคหีตํ ฌลเปหิ.
83	67	สรโลโปมาเทสปจฺจยาทิมฺหิ สรโลเป ตุ ปกติ.
84	144	อโฆ รสฺสเมกวจนโยสฺวปิ จ.
85	150	น สิสฺมิมนปุํสกานิ.
86	227	อุภาทิโต นมินฺนํ.
87	231	อิณฺณมิณฺณนฺนํ ตีหิ สงฺขฺยาหิ.
88	147	โยสุ กตนิการโลเปสุ ทีฆํ.
89	87	สุนํหิสุ จ.
90	252	ปญฺจาทีนมตฺตํ.
91	194	ปติสฺสินีมฺหิ.
92	100	นฺตุสฺสนฺโต โยสุ จ.
93	106	สพฺพสฺส วา อํเสสุ.
94	105	สิมฺหิ วา.
95	145	อคฺคิสฺสินิ.
96	148	โยสฺวกตรสฺโส โฌ.
97	156	เวโวสุ โล จ.
98	189	มาตุลาทีนมานตฺตมีกาเร.
99	81	สฺมาหิสฺมึนํ มฺหาภิมฺหิ วา.
100	214	น ติเมหิ กตากาเรหิ.
101	80	สุหิสฺวกาโร เอ.
102	202	สพฺพนามานํ นํมฺหิ จ.
103	79	อโต เนน.
104	66	โส.
105	0	โส วา.
106	302	ทีโฆเรหิ.
107	69	สพฺพโยนีนมาเอ.
108	90	สฺมาสฺมึนํ วา.
109	295	อาย จตุตฺเถกวจนสฺส ตุ.
110	201	ตโย เนว จ สพฺพนาเมหิ.
111	179	ฆโต นาทีนํ.
112	183	ปโต ยา.
113	132	สขโต คสฺเส วา.
114	178	ฆเต จ.
115	181	น อมฺมาทิโต.
116	157	อกตรสฺสา ลโต ยฺวาลปนสฺส เวโว.
117	124	ฌลโต สสฺส โน วา.
118	146	ฆปโต จ โยนํ โลโป.
119	155	ลโต โวกาโร จ.
อิติ นามกปฺเป ปฐโม กณฺโฑ.
120	243	อมฺหสฺส มมํ สวิภตฺติสฺส เส.
121	233	มยํ โยมฺหิ ปฐเม.
122	99	นฺตุสฺส นฺโต.
123	103	นฺตสฺส เส วา.
124	98	อา สิมฺหิ.
125	198	อํ นปุํสเก.
126	101	อวณฺณา จ เค.
127	102	โตติตา สสฺมึนาสุ.
128	104	นํมฺหิ ตํ วา.
129	0.22	อิมสฺสิทมํสิสุ นปุํสเก.
130	225	อมุสฺสาทุํ.
131	0	อิตฺถิปุมนปุํสกสงฺขฺยํ.
132	228	โยสุ ทฺวินฺนํ เทฺว จ.
133	230	ติ จตุนฺนํ ติสฺโส จตสฺโส ตโย จตฺตาโร ตีณิ จตฺตาริ.
134	251	ปญฺจาทีนมกาโร.
135	118	ราชสฺส รญฺโญราชิโน เส.
136	119	รญฺญํ นํมฺหิ วา.
137	116	นามฺหิ รญฺญา วา.
138	121	สฺมึมฺหิ รญฺเญ ราชินิ.
139	245	ตุมฺหมฺหากํ ตยิ มยิ.
140	232	ตฺวมหํ สิมฺหิ จ.
141	241	ตว มม เส.
142	242	ตุยฺหํ มยฺหญฺจ.
143	235	ตํ มมํมฺหิ.
144	234	ตวํ มมญฺจ นวา.
145	238	นามฺหิ ตยา มยา.
146	236	ตุมฺหสฺส ตุวํ ตฺวมํมฺหิ.
147	246	ปทโต ทุติยาจตุตฺถีฉฏฺฐีสุ โว โน.
148	247	เตเมกวจเนสุ จ.
149	248	น อํมฺหิ.
150	249	วา ตติเย จ.
151	250	พหุวจเนสุ โวโน.
152	136	ปุมนฺตสฺสา สิมฺหิ.
153	138	อมาลปเนกวจเน.
154	0	สมาเส จ วิภาสา.
155	137	โยสฺวาโน.
156	142	อาเน สฺมึมฺหิ วา.
157	140	หิวิภตฺติมฺหิ จ.
158	143	สุสฺมิมา วา.
159	139	อุ นามฺหิ จ.
160	197	อกมฺมนฺตสฺส จ.
อิติ นามกปฺเป ทุติโย กณฺโฑ.
161	244	ตุมฺหมฺเหหิ นมากํ.
162	237	วา ยฺวปฺปฐโม.
163	240	สสฺสํ.
164	200	สพฺพนามการเต ปฐโม.
165	208	ทฺวนฺทฏฺฐา วา.
166	209	นาญฺญํ สพฺพนามิกํ.
167	210	พหุพฺพีหิมฺหิ จ.
168	203	สพฺพโต นํ สํสานํ.
169	117	ราชสฺส ราชุ สุนํหิสุ จ.
170	220	สพฺพสฺสิมสฺเส วา.
171	219	อนิมิ นามฺหิ จ.
172	218	อนปุํสกสฺสายํ สิมฺหิ.
173	223	อมุสฺส โม สํ.
174	211	เอตเตสํ โต.
175	212	ตสฺส วา นตฺตํ สพฺพตฺถ.
176	213	สสฺมาสฺมึ สํสาสวตฺตํ.
177	221	อิมสทฺทสฺส จ.
178	224	สพฺพโต โก.
179	204	ฆปโต สฺมึสานํ สํสา.
180	207	เนตาหิ สฺมิมายยา.
181	95	มโนคณาทิโต สฺมึนานมิอา.
182	97	สสฺส โจ.
183	48	เอเตสโม โลเป.
184	96	ส สเร วาคโม.
185	112	สนฺตสทฺทสฺส โส เภ โพ จนฺเต.
186	107	สิมฺหิ คจฺฉนฺตาทีนํ นฺตสทฺโท อํ.
187	108	เสเสสุ นฺตุว.
188	155	พฺรหฺมตฺตสขราชาทิโต อมานํ.
189	113	สฺยา จ.
190	114	โยนมาโน.
191	130	สขโต จาโยโน.
192	135	สฺมิเม.
193	122	พฺรหฺมโต คสฺส จ.
194	131	สขนฺตสฺสิ โนนานํเสสุ.
195	134	อาโร หิมฺหิ วา.
196	133	สุนมํสุ วา.
197	125	พฺรหฺมโต ตุ สฺมึ นิ.
198	123	อุตฺตํ สนาสุ.
199	158	สตฺถุปิตาทีนมา สิสฺมึ สิโลโป จ.
200	159	อญฺเญสฺวารตฺตํ.
201	163	วา นํมฺหิ.
202	164	สตฺถุนตฺตญฺจ.
203	162	อุ สสฺมึ สโลโป จ.
204	167	สกมนฺธาตาทีนญฺจ.
205	160	ตโต โยนโม ตุ.
206	165	ตโต สฺมิมิ.
207	161	นา อา.
208	166	อาโร รสฺสมิกาเร.
209	168	ปิตาทีนมสิมฺหิ.
210	239	ตยาตยีนํ ตกาโร ตฺวตฺตํ วา.
อิติ นามกปฺเป ตติโย กณฺโฑ.
211	126	อตฺตนฺโต หิสฺมิมนตฺตํ.
212	129	ตโต สฺมึ นิ.
213	127	สสฺส โน.
214	128	สฺมา นา.
215	141	ฌลโต จ.
216	180	ฆปโต สฺมึ ยํ วา.
217	199	โยนํ นิ นปุ ํสเกหิ.
218	196	อโต นิจฺจํ.
219	195	สึ.
220	74	เสสโต โลปํ คสิปิ.
221	282	สพฺพาสมาวุโสปสคฺคนิปาตาทีหิ จ.
222	327	ปุมสฺส ลิงฺคาทีสุ สมาเสสุ.
223	188	อํยมีโต ปสญฺญโต.
224	153	นํ ฌโต กตรสฺสา.
225	151	โยนํ โน.
226	154	สฺมึ นิ.
227	270	กิสฺส ก เว จ.
228	272	กุ หึหํสุ จ.
229	226	เสเสสุ จ.
230	262	ตฺรโตเถสุ จ.
231	263	สพฺพสฺเสตสฺสากาโร วา.
232	267	เตฺร นิจฺจํ.
233	264	เอ โตเถสุ จ.
234	265	อิมสฺสิ ถํทานิหโตเธสุ จ.
235	281	อ ธุนามฺหิ จ.
236	280	เอต รหิมฺหิ.
237	176	อิตฺถิยมโต อาปจฺจโย.
238	187	นทาทิโต วา อี.
239	190	ณว ณิก เณยฺย ณ นฺตูหิ.
240	193	ปติภิกฺขุราชีการนฺเตหิ อินี.
241	191	นฺตุสฺส ตมีกาเร.
242	192	ภวโต โภโต.
243	110	โภ เค ตุ.
244	72	อการปิตาทฺยนฺตานมา.
245	152	ฌลปา รสฺสํ.
246	73	อากาโร วา.
อิติ นามกปฺเป จตุตฺโถ กณฺโฑ.
247	261	ตฺวาทโย วิภตฺติสญฺญาโย.
248	260	กฺวจิ โต ปญฺจมฺยตฺเถ.
249	266	ตฺรถ สตฺตมิยา สพฺพนาเมหิ.
250	268	สพฺพโต ธิ.
251	269	กึสฺมา โว.
252	271	หึหํหิญฺจนํ.
253	273	ตมฺหา จ.
254	274	อิมสฺมา หธา จ.
255	275	ยโต หึ.
256	0	กาเล.
257	276	กึสพฺพญฺเญกยกุหิ ทาทาจนํ.
258	278	ตมฺหา ทานิ จ.
259	279	อิมสฺมา รหิธุนาทานิ จ.
260	277	สพฺพสฺส โส ทามฺหิ วา.
261	369	อวณฺโณ เย โลปญฺจ.
262	391	วุฑฺฒสฺส โช อิยิฏฺเฐสุ.
263	392	ปสตฺถสฺส โส จ.
264	393	อนฺติกสฺส เนโท.
265	394	พาฬฺหสฺส สาโธ.
266	395	อปฺปสฺส กณฺ.
267	396	ยุวานญฺจ.
268	397	วนฺตุมนฺตุวีนญฺจ โลโป.
269	41	ยวตํ ตลนทการานํ พฺยญฺชนานิ จลญชการตฺตํ.
270	120	อมฺห ตุมฺห นฺตุ ราช พฺรหฺมตฺต สข สตฺถุ ปิตาทีหิ สฺมา นา ว.
อิติ นามกปฺเป ปญฺจโม กณฺโฑ. นามสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.
3. การกกปฺโป
271	88 (308)	ยสฺมาทเปติ ภยมาทตฺเต วา ตทปาทานํ.
272	308	ธาตุนามานมุปสคฺคโยคาทีสฺวปิ จ.
273	310	รกฺขณตฺถานมิจฺฉิตํ.
274	311	เยน วาทสฺสนํ.
275	312	ทูรนฺติกทฺธกาลนิมฺมานตฺวาโลปทิสาโยควิภตฺตารปฺปโยคสุทฺธปฺปโมจนเหตุวิวิตฺตปฺปมาณปุพฺพโยคพนฺธนคุณวจนปญฺหกถนโถกากตฺตูสุ จ.
276	84 (302)	ยสฺส ทาตุกาโม โรจเต ธารยเต วา ตํ สมฺปทานํ.
277	303	สิลาฆหนุฐาสปธารปิหกุธทุหิสฺโสสูยราธิกฺขปจฺจาสุณ อนุปติคิณ ปุพฺพกตฺตาโรจนตฺถตทตฺถตุมตฺถาลมตฺถ มญฺญานาทรปฺปาณินิคตฺยตฺถกมฺมนิ อาสิสตฺถสมฺมุติ ภิยฺยสตฺตมฺยตฺเถสุ จ.
278	93 (320)	โยธาโร ตโมกาสํ.
279	82 (292)	เยน วา กยิรเต ตํ กรณํ.
280	79 (285)	ยํ กโรติ ตํ กมฺมํ.
281	77 (294)	โย กโรติ ส กตฺตา.
282	295	โย กาเรติ ส เหตุ.
283	316	ยสฺส วา ปริคฺคโห ตํ สามี.
284	283	ลิงฺคตฺเถ ปฐมา.
285	70	อาลปเน จ.
286	291	กรเณ ตติยา.
287	296	สหาทิโยเค จ.
288	293	กตฺตริ จ.
289	297	เหตฺวตฺเถ จ.
290	298	สตฺตมฺยตฺเถ จ.
291	299	เยนงฺควิกาโร.
292	300	วิเสสเน จ.
293	301	สมฺปทาเน จตุตฺถี.
294	305	นโมโยคาทีสฺวปิ จ.
295	307	อปาทาเน ปญฺจมี.
296	314	การณตฺเถ จ.
297	284	กมฺมตฺเถ ทุติยา.
298	287	กาลทฺธานมจฺจนฺตสํโยเค.
299	288	กมฺมปฺปวจนียยุตฺเต.
300	286	คติ พุทฺธิ ภุช ปฐ หร กร สฺยาทีนํ การิเต วา.
301	315	สามิสฺมึ ฉฏฺฐี.
302	319	โอกาเส สตฺตมี.
303	321	สามิสฺสราธิปติ ทายาท สกฺขี ปติภู ปสุต กุสเลหิ จ
304	322	นิทฺธารเณ จ.
305	323	อนาทเร จ.
306	289	กฺวจิ ทุติยา ฉฏฺฺฐีนมตฺเถ.
307	290	ตติยาสตฺตมีนญฺจ.
308	317	ฉฏฺฐี จ.
309	318	ทุติยาปญฺจมีนญฺจ.
310	324	กมฺมกรณนิมิตฺตตฺเถสุ สตฺตมี.
311	325	สมฺปทาเน จ.
312	326	ปญฺจมฺยตฺเถ จ.
313	327	กาลภาเวสุ จ.
314	328	อุปธฺยาธิกิสฺสรวจเน.
315	329	มณฺฑิตุสฺสุกฺเกสุ ตติยา จ.
อิติ นามกปฺเป การกกปฺโป ฉฏฺโฐ กณฺโฑ. การกสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.


4. สมาสกปฺโป
316	331	นามานํ สมาโส ยุตฺตตฺโถ.
317	332	เตสํ วิภตฺติโย โลปา จ.
318	333	ปกติ จสฺส สรนฺตสฺส.
319	330	อุปสคฺคนิปาตปุพฺพโก อพฺยยีภาโว.
320	335	โส นปุ ํสกลิงฺโค.
321	349	ทิคุสฺเสกตฺตํ.
322	359	ตถา ทฺวนฺเท ปาณิ ตูริย โยคฺค เสนงฺค ขุทฺท ชนฺตุกวิวิธ วิรุทฺธวิสภาคตฺถาทีนญฺจ.
323	360	วิภาสา รุกฺข ติณ ปสุ ธน ธญฺญ ชนปทาทีนญฺจ.
324	339	ทฺวิปเท ตุลฺยาธิกรเณ กมฺมธารโย.
325	348	สงฺขฺยาปุพฺโพ ทิคุ.
326	341	อุเภ ตปฺปุริสา.
327	351	อมาทโย ปรปเทภิ.
328	352	อญฺญปทตฺเถสุ พหุพฺพีหิ.
329	357	นามานํ สมุจฺจโย ทฺวนฺโท.
330	340	มหตํ มหา ตุลฺยาธิกรเณ ปเท.
331	353	อิตฺถิยํ ภาสิตปุมิตฺถี ปุมาว เจ.
332	343	กมฺมธารยสญฺเญ จ.
333	344	อตฺตํ นสฺส ตปฺปุริเส.
334	345	สเร อนฺ.
335	346	กทฺ กุสฺส.
336	347	กาปฺปตฺเถสุ จ.
337	350	กฺวจิ สมาสนฺตคตานมการนฺโต.
338	356	นทิมฺหา จ.
339	358	ชายาย ตุทํ ชานิ ปติมฺหิ.
340	355	ธนุมฺหา จ.
341	336	อํ วิภตฺตีนมการนฺตา อพฺยยีภาวา.
342	337	สโร รสฺโส นปุํสเก.
343	338	อญฺญสฺมา โลโป จ.
อิติ นามกปฺเป สมาสกปฺโป สตฺตโม กณฺโฑ. สมาสสุตฺตํ นิฏฐิตํ
5. ตทฺธิตกปฺโป
344	361	วา ณปจฺเจ.
345	366	ณายน ณาน วจฺฉาทิโต.
346	367	เณยฺโย กตฺติกาทีหิ.
347	368	อโต ณิ วา.
348	371	ณโว ปคฺวาทีหิ.
349	372	เณร วิธวาทิโต.
350	373	เยน วา สํสฏฺฐํ ตรติ จรติ วหติ ณิโก.
351	374	ตมธีเต เตนกตาทิ สนฺนิธาน นิโยค สิปฺป ภณฺฑชีวิกตฺเถสุ จ.
352	376	ณ ราคา ตสฺเสทมญฺญตฺเถสุ จ.
353	378	ชาตาทีนมิมิยา จ.
354	379	สมูหตฺเถ กณฺ ณา.
355	380	คาม ชน พนฺธุ สหายาทีหิ ตา.
356	381	ตทสฺส ฐานมิโย จ.
357	382	อุปมตฺถายิตตฺตํ.
358	383	ตนฺนิสฺสิตตฺเถ โล.
359	384	อาลุ ตพฺพหุเล.
360	387	ณฺย ตฺต ตา ภาเว ตุ.
361	388	ณ วิสมาทีหิ.
362	389	รมณียาทิโต กณฺ.
363	390	วิเสเส ตรตมิสิกิยิฏฺฐา.
364	398	ตทสฺสตฺถีติ วี จ.
365	399	ตปาทิโต สี.
366	400	ทณฺฑาทิโต อิกอี.
367	401	มธฺวาทิโต โร.
368	402	คุณาทิโต วนฺตุ.
369	403	สตฺยาทีหิ มนฺตุ.
370	405	สทฺธาทิโต ณ.
371	404	อายุสฺสุการาส มนฺตุมฺหิ.
372	385	ตปฺปกติวจเน มโย.
373	406	สงฺขฺยาปูรเณ โม.
374	408	ส ฉสฺส วา.
375	412	เอกาทิโต ทสสฺสี.
376	257	ทเส โส นิจฺจญฺจ.
377	0	อนฺเต นิคฺคหีตญฺจ.
378	414	ติ จ.
379	258	ล ทรานํ.
380	255	วีสติทเสสุ พา ทฺวิสฺส ตุ.
381	254	เอกาทิโต ทสฺส ร สงฺขฺยาเน.
382	259	อฏฺฐาทิโต จ.
383	253	เทฺวกฏฺฐานมากาโร วา.
384	407	จตุจฺเฉหิ ถฐา.
385	409	ทฺวิตีหิ ติโย.
386	410	ติเย ทุตาปิ จ.
387	411	เตสมฑฺฒูปปเทน อฑฺฒุฑฺฒ ทิวฑฺฒ ทิยฑฺฒฑฺฒติยา.
388	68	สรูปานเมกเสสฺวสกึ.
389	413	คณเน ทสสฺส ทฺวิ ติ จตุ ปญฺจ ฉ สตฺต อฏฺฐ นวกานํ วี ติ จตฺตารปญฺญา ฉ สตฺตาสนวา โยสุ โยนญฺจีสมาสํ ฐิ ริ ตี ตุติ.
390	256	จตูปปทสฺส โลโป ตุตฺตรปทาทิจสฺส จุ โจปิ นวา.
391	423	ยทนุปปนฺนา นิปาตนา สิชฺฌนฺติ.
392	418	ทฺวาทิโต โกเนกตฺเถ จ.
393	415	ทสทสกํ สตํ ทสกานํ สตํ สหสฺสญฺจ โยมฺหิ.
394	416	ยาว ตทุตฺตริ ทสคุณิตญฺจ.
395	417	สกนาเมหิ.
396	363	เตสํ โณ โลปํ.
397	420	วิภาเค ธา จ.
398	421	สพฺพนาเมหิ ปการวจเน ตุ ถา.
399	422	กิมิเมหิ ถํ.
400	364	วุทฺธาทิสรสฺส วาสํโยคนฺตสฺส สเณ จ.
401	375	มายูนมาคโม ฐาเน.
402	377	อาตฺตญฺจ.
403	354	กฺวจาทิมชฺฌุตฺตรานํ ทีฆรสฺสา ปจฺจเยสุ จ.
404	370	เตสุ วุทฺธิ โลปาคม วิการ วิปรีตาเทสา จ.
405	365	อยุวณฺณานญฺจาโย วุทฺธี.
อิติ นามกปฺเป ตทฺธิตกปฺโป อฏฺฐโม กณฺโฑ. ตทฺธิตสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.

6. อาขฺยาตกปฺโป
406	429	อถ ปุพฺพานิ วิภตฺตีนํ ฉ ปรสฺสปทานิ.
407	439	ปราณฺยตฺตโนปทานิ.
408	431	เทฺว เทฺว ปฐมมชฺฌิมุตฺตมปุริสา.
409	441	สพฺเพสเมกาภิธาเน ปโร ปุริโส.
410	432	นามมฺหิ ปยุชฺชมาเนปิ ตุลฺยาธิกรเณ ปฐโม.
411	436	ตุมฺเห มชฺฌิโม.
412	437	อมฺเห อุตฺตโม.
413	426	กาเล.
414	428	วตฺตมานา ปจฺจุปฺปนฺเน.
415	451	อาณตฺยาสิฏฺเฐนุตฺตกาเล ปญฺจมี.
416	454	อนุมติปริกปฺปตฺเถสุ สตฺตมี.
417	460	อปจฺจกฺเข ปโรกฺขาตีเต.
418	456	หิยฺโยปภุติ ปจฺจกฺเข หิยฺยตฺตนี.
419	469	สมีเปชฺชตนี.
420	471	มาโยเค สพฺพกาเล จ.
421	473	อนาคเต ภวิสฺสนฺตี.
422	475	กฺริยาติปนฺเนตีเต กาลาติปตฺติ.
423	426	วตฺตมานา ติ อนฺติ, สิ ถ, มิ ม, เต อนฺเต, เส เวฺห, เอ เมฺห.
424	450	ปญฺจมี ตุ อนฺตุ, หิ ถ, มิ ม, ตํ อนฺตํ, สฺสุ โวฺห, เอ อามเส.
425	453	สตฺตมี เอยฺย เอยฺยุํ, เอยฺยาสิ เอยฺยาถ, เอยฺยามิ เอยฺยาม, เอถ เอรํ, เอโถ เอยฺยาโวฺห, เอยฺยํ เอยฺยาเมฺห.
426	459	ปโรกฺขา อ อุ, เอ ตฺถ, อํ มฺห, ตฺถ เร, ตฺโถ โวฺห, อึ เมฺห.
427	455	หิยฺยตฺตนี อา อู, โอ ตฺถ, อํ มฺหา, ตฺถ ตฺถุํ, เส วฺหํ, อึ มฺหเส.
428	468	อชฺชตนี อี อุํ, โอ ตฺถ, อึ มฺหา, อา อู, เส วฺหํ, อํ เมฺห.
429	472	ภวิสฺสนฺตี สฺสติ สฺสนฺติ, สฺสสิ สฺสถ, สฺสามิ สฺสาม, สฺสเต สฺสนฺเต, สฺสเส สฺสเวฺห, สฺสํ สฺสาเมฺห.
430	474	กาลาติปตฺติ สฺสา สฺสํสุ, สฺเส สฺสถ, สฺสํ สฺสามฺหา, สฺสถ สฺสิสุ, สฺสเส สฺสเวฺห, สฺสึ สฺสามฺหเส.
431	458	หิยฺยตฺตนี สตฺตมี ปญฺจมี วตฺตมานา สพฺพธาตุกํ.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป ปฐโม กณฺโฑ.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป ปฐโม กณฺโฑ.
432	362	ธาตุลิงฺเคหิ ปรา ปจฺจยา.
433	528	ติช คุป กิต มาเนหิ ข ฉ สา วา.
434	534	ภุช ฆส หร สุ ปาทีหิ ตุมิจฺฉตฺเถสุ.
435	536	อาย นามโต กตฺตูปมานาทาจาเร.
436	537	อียูปมานา จ.
437	538	นามมฺหาตฺติจฺฉตฺเถ.
438	540	ธาตูหิ เณ ณย ณาเป ณาปยา การิตานิ เหตฺวตฺเถ.
439	539	ธาตุรูเป นามสฺมา ณโย จ.
440	445	ภาวกมฺเมสุ โย.
441	447	ตสฺส จวคฺคยการวการตฺตํ สธาตฺวนฺตสฺส.
442	448	อิวณฺณาคโม วา.
443	449	ปุพฺพรูปญฺจ.
444	511	ตถา กตฺตริ จ.
445	433	ภูวาทิโต อ.
446	509	รุธาทิโต นิคฺคหีตปุพฺพญฺจ.
447	510	ทิวาทิโต โย.
448	512	สฺวาทิโต ณุ ณา อุณา จ.
449	513	กิยาทิโต นา.
450	517	คหาทิโต ปฺป ณฺหา.
451	520	ตนาทิโต โอ ยิรา.
452	525	จุราทิโต เณ ณยา.
453	444	อตฺตโนปทานิ ภาเว จ กมฺมนิ.
454	440	กตฺตริ จ.
455	530	ธาตุปฺปจฺจเยหิ วิภตฺติโย.
456	430	กตฺตริ ปรสฺสปทํ.
457	424	ภูวาทโย ธาตโว.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป ทุติโย กณฺโฑ.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป ทุติโย กณฺโฑ.
458	461	กฺวจาทิวณฺณานเมกสฺสรานํ เทฺวภาโว.
459	462	ปุพฺโพพฺภาโส.
460	506	รสฺโส.
461	464	ทุติยจตุตฺถานํ ปฐมตติยา.
462	467	กวคฺคสฺส จวคฺโค.
463	532	มานกิตานํ วตตฺตํ วา.
464	504	หสฺส โช.
465	463	อนฺตสฺสิวณฺณากาโร วา.
466	489	นิคฺคหีตญฺจ.
467	533	ตโต ปามานานํ วามํ เสสุ.
468	492	ฐา ติฏฺโฐ.
469	494	ปา ปิโว.
470	514	ญาสฺส ชาชํนา.
471	483	ทิสสฺส ปสฺส ทิสฺส ทกฺขา วา.
472	531	พฺยญฺชนนฺตสฺส โจ ฉปฺปจฺจเยสุ จ.
473	529	โก เข จ.
474	535	หรสฺส คี เส.
475	465	พฺรูภูนมาหภูวา ปโรกฺขายํ.
476	442	คมิสฺสนฺโต จฺโฉ วา สพฺพาสุ.
477	479	วจสฺสชฺชตนิมฺหิ มกาโร โอ.
478	438	อกาโร ทีฆํ หิมิเมสุ.
479	452	หิ โลปํ วา.
480	490	โหติสฺสเรโหเห ภวิสฺสนฺติมฺหิ สฺสสฺส จ.
481	524	กรสฺส สปฺปจฺจยสฺส กาโห.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป ตติโย กณฺโฑ.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป ตติโย กณฺโฑ.
482	508	ทาทนฺตสฺสํ มิเมสุ.
483	527	อสํโยคนฺตสฺส วุทฺธิ การิเต.
484	542	ฆฏาทีนํ วา.
485	434	อญฺเญสุ จ.
486	543	คุห ทุสานํ ทีฆํ.
487	478	วจ วส วหาทีนมุกาโร วสฺส เย.
488	481	หวิปริยโย โล วา.
489	519	คหสฺส เฆ ปฺเป.
490	518	หโลโป ณฺหามฺหิ.
491	523	กรสฺส กาสตฺตมชฺชตนิมฺหิ.
492	499	อสสฺมา มิมานํ มฺหิมฺหานฺตโลโป จ.
493	498	ถสฺส ตฺถตฺตํ.
494	495	ติสฺส ตฺถิตฺตํ.
495	500	ตุสฺส ตฺถุตฺตํ.
496	497	สิมฺหิ จ.
497	477	ลภสฺมา อีอึนํ ตฺถตฺถํ.
498	480	กุสสฺมา ที จฺฉิ.
499	507	ทาธาตุสฺส ทชฺชํ.
500	486	วทสฺส วชฺชํ.
501	443	คมิสฺส ฆมฺมํ.
502	493	ยมฺหิ ทา ธา มา ฐา หา ปา มห มถาทีนมี.
503	485	ยชสฺสาทิสฺสิ.
504	470	สพฺพโต อุํ อึสุ.
505	482	ชรมรานํ ชีร ชิยฺย มิยฺยา วา.
506	496	สพฺพตฺถาสสฺสาทิโลโป จ.
507	501	อสพฺพธาตุเก ภู.
508	515	เอยฺยสฺส ญาโต อิยา ญา.
509	516	นาสฺส โลโป ยการตฺตํ.
510	487	โลปญฺเจตฺตมกาโร.
511	521	อุตฺตโมกาโร.
512	522	กรสฺสากาโร จ.
513	435	โอ อว สเร.
514	491	เอ อย.
515	541	เต อาวายา การิเต.
516	466	อิการาคโม อสพฺพธาตุกมฺหิ.
517	488	กฺวจิ ธาตุวิภตฺติปจฺจยานํ ทีฆวิปรีตาเทสโลปาคมา จ.
518	446	อตฺตโนปทานิ ปรสฺสปทตฺตํ.
519	457	อการาคโม หิยฺยตฺตนี อชฺชตนี กาลาติปตฺตีสุ.
520	502	พฺรูโต อี ติมฺหิ.
521	425	ธาตุสฺสนฺโต โลโปเนกสฺสรสฺส.
522	476	อิสุยมูนมนฺโต จฺโฉ วา.
523	526	การิตานํ โณ โลปํ.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป จตุตฺโถ กณฺโฑ. อาขฺยาตสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.
อิติ อาขฺยาตกปฺเป จตุตฺโถ กณฺโฑ. อาขฺยาตสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.
7. กิพฺพิธานกปฺโป
7. กิพฺพิธานกปฺโป
524	561	ธาตุยา กมฺมาทิมฺหิ โณ.
525	565	สญฺญายมนุ.
526	567	ปุเร ททา จ อึ.
527	568	สพฺพโต ณฺวุ ตฺวา วี วา.
528	577	วิส รุช ปทาทิโต ณ.
529	580	ภาเว จ.
530	584	กฺวิ จ.
531	589	ธราทีหิ รมฺโม.
532	590	ตสฺสีลาทีสุ ณี ตฺวาวี จ.
533	591	สทฺท กุธ จล มณฺฑตฺถ รุจาทีหิ ยุ.
534	592	ปาราทิคมิมฺหา รู.
535	593	ภิกฺขาทิโต จ.
536	594	หนตฺยาทีนํ ณุโก.
537	566	นุ นิคฺคหีตํ ปทนฺเต.
538	595	สํหนาญฺญาย วา โร โฆ.
539	558	รมฺหิ รนฺโต ราทิโน.
540	545	ภาวกมฺเมสุ ตพฺพานียา.
541	552	โณฺย จ.
542	557	กรมฺหา ริจฺจ.
543	555	ภูโตพฺพ.
544	556	วท มท คมุ ยุช ครหาการาทีหิ ชฺช มฺม คฺค เยฺหยฺยาคาโร วา.
545	548	เต กิจฺจา.
546	562	อญฺเญ กิตฺ.
547	596	นนฺทาทีหิ ยุ.
548	597	กตฺตุกรณปเทเสสุ จ.
549	550	รหาทิโต ณ.
อิติ กิพฺพิธานกปฺเป ปฐโม กณฺโฑ.
550	546	ณาทโย เตกาลิกา.
551	598	สญฺญายํ ทาธาโต อิ.
552	609	ติ กิจฺจาสิฏฺเฐ.
553	599	อิตฺถิยมติยโว วา.
554	601	กรโต ริริย.
555	612	อตีเต ต ตวนฺตุ ตาวี.
556	622	ภาวกมฺเมสุ ต.
557	606	พุธ คมาทิตฺเถ กตฺตริ.
558	602	ชิโต อิน สพฺพตฺถ.
559	603	สุปโต จ.
560	604	อีสํทุสูหิ ข.
561	636	อิจฺฉตฺเถสุ สมานกตฺตุเกสุ ตเว ตุํ วา.
562	638	อรหสกฺกาทีสุ จ.
563	639	ปตฺตวจเน อลมตฺเถสุ จ.
564	640	ปุพฺพกาเลกกตฺตุกานํ ตุน ตฺวาน ตฺวา วา.
565	646	วตฺตมาเน มานนฺตา.
566	574	สาสาทีหิ รตฺถุ.
567	575	ปาทิโต ริตุ.
568	576	มานาทีหิ ราตุ.
569	610	อาคมา ตุโก.
570	611	ภพฺเพ อิก.
อิติ กิพฺพิธานกปฺเป ทุติโย กณฺโฑ.
571	624	ปจฺจยาทนิฏฺฐา นิปาตนา สิชฺฌนฺติ.
572	625	สาสทิสโต ตสฺส ริฏฺโฐ จ.
573	626	สาทิ สนฺต ปุจฺฉ ภนฺช หํสาทีหิ ฏฺโฐ.
574	613	วสโต อุตฺถ.
575	614	วสฺส วา วุ.
576	607	ธ ฒ ภ เหหิ ธฒา จ.
577	628	ภนฺชโต คฺโค จ.
578	560	ภุชาทีนมนฺโต โน ทฺวิ จ.
579	629	วจ วา วุ.
580	630	คุปาทีนญฺจ.
581	616	ตราทีหิ อิณฺโณ.
582	631	ภิทาทิโต อินฺน อนฺน อีณา วา.
583	617	สุส ปจ สกโต กฺข กฺกา จ.
584	618	ปกฺกมาทีหิ นฺโต จ.
585	619	ชนาทีนมา ติมฺหิ จ.
586	600	คม ขน หน รมาทีนมนฺโต.
587	632	รกาโร จ.
588	620	ฐาปานมิอี จ.
589	621	หนฺเตหิ โห หสฺส โฬ วา อทหนหานํ.
อิติ กิพฺพิธานกปฺเป ตติโย กณฺโฑ.
590	579	ณมฺหิ รนฺชสฺส โช ภาวกรเณสุ.
591	544	หนสฺส ฆาโต.
592	503	วโธ วา สพฺพตฺถ.
593	564	อาการนฺตานมาโย.
594	582	ปุรสมุปปรีหิ กโรติสฺส ข ขรา วา ตปฺปจฺจเยสุ จ
595	637	ตเวตุนาทีสุ กา.
596	551	คมขนหนาทีนํ ตุํตพฺพาทีสุ น.
597	641	สพฺเพหิ ตุนาทีนํ โย.
598	643	จนนฺเตหิ รจฺจํ.
599	644	ทิสา สฺวานสฺวานฺตโลโป จ.
600	645	มหทเภหิ มฺม ยฺห ชฺช พฺภ ทฺธา จ.
601	334	ตทฺธิตสมาสกิตกา นามํวา ตเวตุนาทีสุ จ.
602	6	ทุมฺหิ ครุ.
603	7	ทีโฆ จ.
604	684	อกฺขเรหิ การ.
605	547	ยถาคมมิกาโร.
606	642	ทธนฺตโต โย กฺวจิ.
อิติ กิพฺพิธานกปฺเป จตุตฺโถ กณฺโฑ.
607	578	นิคฺคหีตํ สํโยคาทิ โน.
608	623	สพฺพตฺถ เค คี.
609	484	สทสฺส สีทตฺตํ.
610	627	ยชสฺส สรสฺสิ ฏฺเฐ.
611	608	หจตุตฺถานมนฺตานํ โท เธ.
612	615	โฑ ฒกาเร.
613	583	คหสฺส ฆร เณ วา.
614	581	ทหสฺส โท ฬํ.
615	586	ธาตฺวนฺตสฺส โลโป กฺวิมฺหิ.
616	587	วิทนฺเต อู.
617	633	น ม ก รานมนฺตานํ นิยุตฺตตมฺหิ.
618	571	น ก คตฺตํ จชา ณฺวุมฺหิ.
619	573	กรสฺส จ ตตฺตํ ตุสฺมึ.
620	549	ตุํตุนตพฺเพสุ วา.
621	553	การิตํ วิย ณานุพนฺโธ.
622	570	อนกา ยุ ณฺวูนํ.
623	554	กคา จชานํ.
อิติ กิพฺพิธานกปฺเป ปญฺจโม กณฺโฑ. กิพฺพิธานสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.


8. อุณาทิกปฺโป
624	563	กตฺตริ กิตฺ.
625	605	ภาวกมฺเมสุ กิจฺจ กฺต ขตฺถา.
626	634	กมฺมนิ ทุติยายํ กฺโต.
627	652	ขฺยาทีหิ มนฺ ม จ โต วา.
628	653	สมาทีหิ ถมา.
629	569	คหสฺสุปธสฺเส วา.
630	654	มสุสฺส สุสฺส จฺฉรจฺเฉรา.
631	655	อาปุพฺพจรสฺส จ.
632	656	อล กล สเลหิ ลยา.
633	657	ยาณ ลาณา.
634	658	มถิสฺส ถสฺส โล จ.
635	559	เปสาติสคฺคปตฺตกาเลสุ กิจฺจา.
636	659	อวสฺสกาธมิเณสุ ณี จ.
637	0	อรหสกฺกาทีหิ ตุํ.
638	660	วชาทีหิ ปพฺพชฺชาทโย นิปจฺจนฺเต.
639	585	กฺวิ โลโป จ.
640	0	สจชานํ กคา ณานุพนฺเธ.
641	572	นุทาทีหิ ยุณฺวูนมนานนากานนกา สการิเตหิ จ.
642	588	อิ ย ต ม กิ เอสานมนฺตสฺสโร ทีฆํ กฺวจิ ทิสสฺส คุณํ โท รํ สกฺขี จ.
643	635	ภฺยาทีหิ มติ พุธิ ปูชาทีหิ จ กฺโต.
644	661	เวปุ สี ทว วมุ กุ ทา ภู หฺวาทีหิ ถุ ตฺติม ณิมา นิพฺพตฺเต.
645	662	อกฺโกเส นมฺหานิ.
646	419	เอกาทิโต สกิสฺส กฺขตฺตุํ.
647	663	สุนสฺสุนสฺโสณ วานุวานูนุนขุนานา.
648	664	ตรุณสฺส สุสุ จ.
649	665	ยุวสฺสุวสฺสุวุวานุนูนา.
650	651	กาเล วตฺตมานาตีเต ณฺวาทโย.
651	647	ภวิสฺสติ คมาทีหิ ณี ฆิณฺ.
652	648	กฺริยายํ ณฺวุตโว.
653	307	ภาววาจิมฺหิ จตุตฺถี.
654	649	กมฺมนิ โณ.
655	650	เสเส สฺสํ นฺตุ มานานา.
656	666	ฉทาทีหิ ตตฺรณฺ.
657	667	วทาทีหิ ณิตฺโต คเณ.
658	668	มิทาทีหิ ตฺติ ติโย.
659	669	อุสุรนฺชทํสานํ ทํสสฺส ทฑฺโฒ ฒ ฐา จ.
660	670	สูวุสานมูวุสานมโต โถ จ.
661	671	รนฺชุทาทีหิ ธทิทฺทกิรา กฺวจิ ชทโลโป จ.
662	672	ปฏิโต หิสฺส เหรณฺ หีรณฺ
663	673	กฑฺยาทีหิ โก.
664	674	ขาทามคมานํ ขนฺธนฺธคนฺธา.
665	675	ปฏาทีหฺยลํ.
666	676	ปุถสฺส ปุถุ ปถาโม วา.
667	677	สสฺวาทีหิ ตุ ทโว.
668	678	จฺยาทีหิ อีวโร.
669	679	มุนาทีหิ จิ.
670	680	วิทาทีหฺยูโร.
671	681	หนาทีหิ นุ ณุ ตโว.
672	682	กุฏาทีหิ โฐ.
673	683	มนุปูรสุณาทีหิ อุสฺสนุสิสา.
อิติ กิพฺพิธานกปฺเป อุณาทิกปฺโป ฉฏฺโฐ กณฺโฑ. อุณาทิสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ. กจฺจายนสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ.

19034 reads
Printer-friendly version

ความคิดเห็น

จันทร์, 11 มีนาคม 2013 — ผู้เยี่ยมชม

เรียน ท่านผู้แต่ง

เรียน
ท่านผู้แต่ง คัมภีร์กัจจายนไวยากรณ์แปล

ดิฉันตามหา มูลกัจจายน์ ภาษาไทย อยู่ค่ะ จะนำไปเข้าสมุดของวัด
ไม่ทราบท่านพอจะมีข้อมูลบ้างมั้ยคะ

ขอขอบคุณค่ะ
jint2000@hotmail.com

ตอบ

จันทร์, 11 มีนาคม 2013 — admin

ลองติดต่อทางสำนักที่สอนไวยากร

ลองติดต่อทางสำนักที่สอนไวยากรณ์ใหญ่ น่าจะมีอยู่
www.palidict.com/content/เว็บไซต์เกี่ยวกับบาลี

ตอบ

ศุกร์, 7 กันยายน 2012 — ผู้เยี่ยมชม

สูตร ที่ว่า มายูนมาคโม ฐาเน

สูตร ที่ว่า มายูนมาคโม ฐาเน แปลว่าอย่างไรครับ

ตอบ

อังคาร, 17 มกราคม 2012 — ผู้เยี่ยมชม

ไม่มีท่านใดลงรายละเอียดหนังสื

ไม่มีท่านใดลงรายละเอียดหนังสือมูลกัจจายให้อ่านบ้างเลยหรือครับจักได้เป็นบุญอยากเรียนบ้างครับ

ตอบ

พฤหัสบดี, 24 มีนาคม 2011 — ผู้เยี่ยมชม

อยากทราบ อุปสัค ทั้ง ๓ ชนิด

อยากทราบ อุปสัค ทั้ง ๓ ชนิด ในบาลีใหญ่ มีชื่อเรียกว่าอย่างไร ผู้รู้ช่วยตอบที ที่ teentip@hotmail.com ขอบคุณล่วง
อุปสัคเบียดเบียนธาตุ, อุปสัคสังหารธาตุ, อุปสัคคล้อยตามธาตุ

ตอบ

เสาร์, 31 กรกฎาคม 2010 — ผู้เยี่ยมชม

๒,

๒, ๒.อกฺขราปาทโยเอกจตฺตาลีสํฯ

อาทโย [=อการาทโย]อ.วัณณะท. มี อ อักษรเป็นต้น เอกจตฺตาฬีสํ ๔๑ อกฺขรา ชื่อว่า อักษร อปิ นั่นเอง โหนฺติ ย่อมเป็น ฯ

เต จ โข อกฺขรา อปิอการาทโย เอกจตฺตาลีสํ สุตฺตนฺเตสุ โสปการาฯ

[วณฺณาอ.วัณณะ ท.]เอกจตฺตาฬีสํ๔๑ อการาทโย มีออักษรเป็นต้น [นิคฺคหีตนฺตา มีนิคคหิตเป็นที่สุด วุตฺตา อันท่านกล่าวแล้ว อิติ ว่า อกฺขรา อ.อักษร เหฏฺฅาวากฺเย ในสูตรก่อน]โสปการา ซึ่งมีอุปการะดี สุตฺตนฺเตสุ [=ติปิฏเกสุ]ในพระไตรปิฎก จ แม้ เต เหล่านั้น โข แล [โหนฺติ ย่อมมี นามา ชื่อว่า]อกฺขรา อักษร อปิ นั่นเอง.

ตํ ยถา? อ อา อิ อี อุ อู เอ โอ, ก ข ค ฆ ง, จ ฉ ช ฌ ญ, ฏ ฐ ฑ ฒณ, ต ถ ท ธ น, ป ผ พ ภ ม, ย ร ล ว ส ห ฬ อํ, อิติอกฺขรานามฯ

ตํ ยถา=เต อกฺขรา อ.อักขระ ท. เหล่านั้น กตเม เหล่าไหน ? วณฺณา อ.อักษร ท. อิเม เหล่านี้ อิติ คือ

อ อา อิ อี อุ อู เอ โอ , ก ข ค ฆ ง, จ ฉ ช ฌ ฃ, ฏ ฅ ฑ ฒณ, ต ถ ท ธ น, ป ผ พ ภ ม, ย ร ล ว ส ห ฬ อํ อ อา ... ฬ อํ นาม ชื่อว่า อกฺขรา อักษร โหนฺติ ย่อมเป็นฯ

เตน กฺวตฺโถ? อตฺโถ อกฺขรสญฺฃาโตฯ

อตฺโถอ.ประโยชน์ เตน [อกฺขรสฃฺฃากรเณนด้วยการกระทำซึ่งชื่อว่า อกฺขร]นั้นภวติ ย่อมมี กฺว [=กตรสฺมึ สุตฺเต]ในสูตรไหน ?

[โวหารปฺปโยชนํอ.ประโยชน์ในการเรียกชื่อ อิติ ว่า อกฺขร อกฺขร ภวติ ย่อมมี สุตฺเต ในสูตร อิติ ว่า] อตฺโถ อกฺขรสฃฺฃาโต อตฺโถ ..โต ดังนี้.

ความประสงค์ตั้งชื่อวัณณะ ๔๑ ตัว มี อ อา เป็นต้นดังที่ได้กล่าวมาแล้วในสูตรหน้านี้ว่า อกฺขร. อักษร ๔๑ ตัวนี้เท่านั้น ที่เหมาะสมกับพระชินพจน์. อักษรที่เกินกว่า ๔๑ ตัว (คือ ฤ ฤา ฦ ฦา ไ- เ- า ศ ษ ส ในคัมภีร์ฝ่ายสันสกฤต) นี้มิใช่พุทธพจน์.

คำอธิบายในตัวสูตร, วุตติและอุทาหรณ์

วากฺยในคำว่า เหฏฺฅาวากฺเย นี้ มีความหมายว่า สูตร. อนึ่ง สูตรมีชื่อเรียกหลายอย่าง คือ อารมฺภ, วจน, ปตฺติหรือวุตฺติ, ลกฺขณ, โยคลกฺขณีหรือโยค, สตฺถ, วากฺย ยตฺน เป็นต้น. ที่แปลนี้โดยนัยที่มาใน กัจจายนสุตตนิทเทส. อีกนัยหนึ่ง วณฺณา อ.วัณณะ ท. อการาทโย มี อเป็นต้น เต เหล่านั้น จ โข = เอวนั่นเทียว เอกจตฺตาฬีสํ [=เอกจตฺตาฬีสปฺปมาณา]มี ๔๑ ตัวเป็นประมาณ, อิมา วณฺณา อ.วัณณะ ท. เหล่านี้ อิติ คืออกฺขรา อักษร อปิ นั่นเอง โสปการา ซึ่งมีอุปการะดี สุตฺตนฺเตสุ ในสุตตันตะ คือ พระไตรปิฎก. มูลกัจจายนโยชนา

ตํ ยถานิบาต ในกัจ.โยชนา ว่าเป็น ภินฺนนิปาต นิบาตที่ไม่ได้รวมกัน มีอรรถว่า เต กตเม.

ตอบ

พฤหัสบดี, 22 กรกฎาคม 2010 — บุญเกิด

๑, ๑.อตฺโถ

๑, ๑.อตฺโถ อกฺขรสญฺญาโตฯ

อตฺโถอ.เนื้อความ อกฺขรสญฺญาโตอันบุคคลกำหนดได้ด้วยอักษร.

สพฺพวจนานมตฺโถ อกฺขเรเหว สญฺญายเตฯ อกฺขรวิปตฺติยํ หิ อตฺถสฺสทุนฺนยตา โหติ, ตสฺมา อกฺขรโกสลฺลํ พหูปการํ สุตฺตนฺเตสุฯ

อตฺโถอ.เนื้อความ สพฺพวจนานํ แห่งคำพูดทั้งปวง ท. สฃฺฃายเต อันบุคคลย่อมกำหนดได้ อกฺขเรหิ เอว ด้วยอักษร ท. นั่นเทียว. หิ เพราะว่า อกฺขรวิปตฺติยํ เมื่อความวิบัติแห่งอักษร สติ มีอยู่ ทุนฺนยตา = ทุฃฺฃาตาอ.ความที่ - อตฺถสฺส แห่งเนื้อความ - เป็นสภาพอันบุคคลรู้ได้โดยยาก โหติ ย่อมเป็น, ตสฺมา เพราะเหตุนั้น อกฺขรโกสลฺลํ อ. ความเป็นแห่งบุคคลผู้ฉลาดในอักษร พหูปการํ เป็นภาวะมีอุปการะมาก สุตฺตนฺเตสุ = ตีสุ ปิฎเกสุ ในปิฎก ท. ๓ โหติ ย่อมเป็นฯ(๑)

(๑) ความประสงค์ความรู้เรื่องอักษรเรียกว่า อกฺขรโกสลฺลญาณ ความรู้คือความเป็นผู้ฉลาดในอักษร. ในภาษาบาลีถือว่าความรู้ดังกล่าวนั้นเป็นเรื่องสำคัญ จึงจำเป็นต้องศึกษาคัมภีร์ไวยากรณ์นี้ เพื่อได้ความรู้นั้น.

ตอบ

พฤหัสบดี, 22 กรกฎาคม 2010 — บุญเกิด

คัมภีร์กัจจายนไวยากรณ์แปล

คัมภีร์กัจจายนไวยากรณ์แปล

ในเบื้องต้นนี้ขอชี้แจงแนวทางการแปลและจัดทำรูปแบบดังนี้

๑) คัมภีร์กัจจายนไวยากรณ์ฉบับแปลนี้ ข้าพเจ้าจัดทำขึ้นเพื่อเป็นคู่มือในการศึกษาคัมภีร์นี้ โดยมีวัตถุประสงค์ให้ผู้เริ่มเรียนได้เข้าใจกฏเกณฑ์ไวยากรณ์บาลีที่มาในคัมภีร์นี้เป็นส่วนมากเท่านั้น ดังนั้น กฎไวยากรณ์ที่ซับซ้อน ซึ่งปรากฏอยู่ในคัมภีร์ที่เป็นบริวารจึงมิได้นำมาลงประกอบไว้อย่างครบถ้วน

๒) ในส่วนที่เป็นคำแปล จะแปลแบบยกศัพท์คำต่อคำ โดยมีคำแปลแบบสัททัตถะ (โดยพยัญชนะ) เสียเป็นส่วนใหญ่ แต่บางครั้งจำเป็นต้องใช้สำนวนแปลแบบโวหารัตถะ (โดยอรรถ) และ แบบอธิปเปตัตถะ (โดยระบุถึงสิ่งที่ต้องการในที่นั้น) ก็จะแปลตามวิธีการนั้นๆ ตามสมควร เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องที่สุดหากมีบทที่ขาดไป เนื่องจากคัมภีร์จะกล่าวไว้โดยฐานะที่เข้าใจกันตามหลักการของรจนาคัมภีร์ โดยที่ผู้อ่านจะต้องเพิ่มเข้าไปเอง ที่เรียกว่า ปาฐเสสะ ก็จะนำส่วนนั้นมาเพิ่มเข้าไป โดยพยายามหามาจากคัมภีร์ชั้นฏีกาของกัจจายนะเช่น นฺยาสะ ปทรูปสิทธิ กัจจายนสุตตนิทเทสเป็นต้น โดยทำเป็นข้อความอยู่ใน [---]. ในส่วนที่เป็นคำอธิบายจะนำมาลงไว้ในภายหลังจากสูตรนั้นๆ โดยนำมาจากคัมภีร์ที่เป็นภาษาบาลีบ้าง หนังสือภาษาไทยที่อาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒิได้จัดทำไว้และส่วนที่เป็นความคิดเห็นของผู้แปลจะลงนามกำกับไว้

๓) แนวทางการจัดทำคำอธิบายนั้น ยกเว้นแต่ที่เป็นคำอธิบายปาฐะที่มาในคัมภีร์นี้โดยตรง คำอธิบายระบบไวยากรณ์ เช่น คำศัพท์เฉพาะทางไวยากรณ์, ลักษณะของสูตรประเภทต่างๆ เป็นต้นที่ได้จากคัมภีร์ชั้นฏีกาของกัจจายนะมิได้นำมาลงไว้อย่างครบถ้วน เพราะเป็นคำอธิบายที่กว้างขวางโยงไปถึงเนื้อความที่ผู้ศึกษายังไม่เคยรู้มาก่อน จึงนำมาแต่เพียงที่เกี่ยวข้อง และจะนำมาลงไว้เป็นการเฉพาะในตอนท้ายๆของแต่กัณฑ์ และเมื่อผู้ศึกษาได้เข้าใจมีความคุ้นเคยกับระบบไวยากรณ์ดีแล้ว ในต่อไปจะใช้โวหารทางไวยากรณ์ให้มากขึ้นไปตามลำดับ ดังนั้น ในตอนต้นนี้ จึงมีคำอธิบายที่ไม่กว้างขวางเหมือนอย่างในคัมภีร์ที่อธิบายกัจจายนไวยากรณ์ระดับแนวหน้าเช่น คัมภีร์ปทรูปสิทธิเป็นต้น.ในส่วนของอุทาหรณ์ จะนำที่ปรากฏอยู่ในพระบาฬีมาประกอบให้ครบถ้วนที่สุดเพื่อแสดงการใช้ศัพท์นั้นๆทางไวยากรณ์ให้ตรงตามพุทธประสงค์.

๔) เนื่องจากเป็นคัมภีร์ฉบับทดลองแปลเพื่อใช้สอนเฉพาะนักศึกษา ความถูกต้องทั้งในส่วนของคำแปล คำอธิบาย จึงถือว่า ไม่สมบูรณ์สูงสุด ผู้แปลยินดีรับฟังข้อเสนอแนะและข้อคิดเห็นจากผู้อ่านและผู้ทรงคุณความรู้ทุกท่าน

ผู้แปล

๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๓

กจฺจายนพฺยากรณํ

๑. สนฺธิกปฺโป

ปฐมกณฺโฑ

กัจจายนไวยากรณ์

๑. สนธิกัป

กัณฑ์ที่ ๑

ปณามคาถา

ปณามคาถา อ.คาถาอันแสดงซึ่งการนอบน้อม

มยา อันเรา วุจฺจเต จะกล่าวฯ

(ก)

เสฏฺฐํติโลกมหิตํ อภิวนฺทิยคฺคํ

พุทฺธญฺจ ธมฺมมมลํ คณมุตฺตมญฺจ

สตฺถุสฺส ตสฺส วจนตฺถวรํ สุพุทฺธุ ํ

วกฺขามิ สุตฺตหิตเมตฺถ สุสนฺธิกปฺปํฯ

อหํอ.ข้าพเจ้า อภิวนฺทิย ถวายอภิวาทแล้ว พุทฺธํ ซึ่งพระพุทธเจ้า เสฏฺฐํ ผู้ประเสริฐ ติโลกมหิตํ ผู้อันชาวโลกสามบูชาแล้ว อคฺคํ ผู้เลิศ จ ด้วย [อภิวนฺทิย อภิวาทแล้ว]ธมฺมํ ซึ่งพระธรรม อมลํ ที่ปราศจากมลทิน จ ด้วย [อภิวนฺทิย อภิวาทแล้ว]คณํ ซึ่งหมู่ อุตฺตมํ อันสูงสุดจ ด้วย วกฺขามิ แล้วจักกล่าว สุสนฺธิกปฺปํ (๑) ซึ่งปกรณ์สนธิอันดี สุตฺตหิตํ ที่เกื้อกูลแก่สูตร [คือพระไตรปิฎก] สุพุทฺธุ เพื่อการเข้าใจด้วยดี วจนตฺถวรํ (๒) ซึ่งเนื้อความแห่งพระดำรัสอันประเสริฐ [พุทฺธสฺส แห่งพระพุทธเจ้า] ตสฺสพระองค์นั้นสตฺถุสฺส ผู้เป็นศาสดา [โลกสฺสของมนุษย์ สเทวกสฺส พร้อมด้วยเทวดา].

เอตฺถ [วจนตฺถวเร]บรรดาเนื้อความแห่งพระดำรัสอันประเสริฐนั้น–

(ข)

เสยฺยํ ชิเนริตนเยน พุธา ลภนฺติ

ตญฺจาปิ ตสฺส วจนตฺถสุโพธเนน

อตฺถญฺจ อกฺขรปเทสุ อโมหภาวา

เสยฺยตฺถิโก ปทมโต วิวิธํ สุเณยฺยํฯ

[ยํ เสยฺยํอ. โลกุตรธรรมอันประเสริฐ ใด อตฺถิ มีอยู่] พุธาอ.บุคคลผู้มีปัญญา ท. ลภนฺติ ย่อมได้ เสยฺยํ ซึ่งโลกุตรธรรมอันประเสริฐ [ตํนั้น] ชิเนริตนเยน โดยนัยอันพระชินเจ้าตรัสแล้ว, จ อนึ่ง ลภนฺติ ย่อมได้ ตํ อปิ แม้ซึ่งนัยอันพระชินเจ้าตรัสแล้วนั้น วจนตฺถสุโพธเนน โดยการเข้าใจด้วยดีซึ่งอรรถแห่งพระดำรัสอันประเสริฐ ตสฺส [สตฺถุสฺส]ของพระศาสดาพระองค์นั้น. ลภนฺติ ย่อมได้ อตฺถํ ซึ่งเนื้อความ จ ด้วย อโมหภาวา เพราะความไม่โง่งม อกฺขรปเทสุ ในอักขระและบท ท. , อโต= [ตสฺมาปฏิวิชฺฌนการณา] เพราะเหตุคือการแทงตลอดนั้น เสยฺยตฺถิโก อ.กุลบุตรผู้มีความต้องการด้วยโลกุตรธรรมอันประเสริฐ สุเณยฺยํ พึงสดับ [อกฺขรปทํซึ่งอักขระและบท]วิวิธํ มีประการต่างๆ เถิด.

(๑) สุสนฺธิกปฺป กัปปะคือปกรณ์แห่งสนธิที่ดี ตัดเป็น สุ + สนธิ + กปฺป. สุ ได้แก่ ดี คือ ไม่ย่อและไม่พิสดารเกิน (กัจจายนสุตตนิเทส). สนฺธิ ได้แก่ การสืบต่อกันดีไม่ปรากฏช่องว่างระหว่างบท, กปฺป ได้แก่ ปกรณ์ หนังสือเป็นที่อาจารย์จัดคือแบ่งเนื้อความ (นยาสฏีกา). คำว่า “สุสนธิ”นี้เป็นชื่อของคัมภีร์กัจจายนะโดยสามัญญนาม เรียกว่า อาทิลัทธนาม คือนำกัปป์ที่ ๑ ของคัมภีร์นี้ มาตั้งชื่อ เช่นเดียวกับคัมภีร์ปาราชิกกัณฑ์ ซึ่งเป็นคัมภีร์ที่ ๑ ของวินัยปิฎก ที่นำปาราชิกกัณฑ์ที่ ๑ มาตั้งชื่อ. อีกนัยหนึ่ง ชื่อว่า “สุสนธิ”เป็นวิเสสนาม เพราะใช้ได้เฉพาะสนธิกัป และชื่อว่า “กัจจายนะ”เป็นสามัญญนาม เพราะทั่วไปแก่ทุกกัปป์ในคัมภีร์นี้ (นยาส).

(๒) อตฺถ ในคำว่า วจนตฺถวร นี้ ได้แก่ เนื้อความ ๒ อย่าง คือ โลกียะและโลกุตระ อันเป็นเหตุแห่งตันติกล่าวคือมรรคที่ประหานกิเลส. หมายความว่า เนื้อความของพระดำรัสที่เป็นทั้งโลกียะและโลกุตระ ย่อมเป็นเหตุให้ละกิเลสได้ทั้งสิ้น (นยาสและนยาสฏีกา)

ตอบ

พุธ, 30 มิถุนายน 2010 — ผู้เยี่ยมชม

วธู สำเร็จมาจากสูตรอะไรครับ

ตอบ

บาลีดิค

เมนู